شيطان در بهشت | کتابخانه مجازی الفبا

چرا خداوند ابليس را به بهشت راه داد تا آدم را بفريبد؟

1. بهشتي که آدم و حوا پس از آفرينش در آن جاي گرفتند، نه بهشت موعود بلکه بهشتي برزخي جلوه گر شده در قالب زندگي غير دنيوي (محمد حسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، ج 14، ص 219، مؤسسه الاعلمي). و حتي به باور برخي يکي از باغ هاي پرنعمت و روح افزاي منطقه اي سرسبز از زمين بوده است زيرا، بهشت موعود قيامت، نعمتي جاوداني مي باشد که بيرون رفتن از آن شدني نيست؛ وانگهي در اين عالم سراسر نيکي و پاکي ابليس آلوده و بي ايمان، وسوسه هاي شيطاني او و نيز نافرماني خداوند را راهي نيست (ناصر مکارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 1، ص 186، دارالکتب الاسلاميه). از اين رو راهيابي شيطان به چنين بهشتي؛ خواه به عنوان نخست و خواه معناي دوم، دور از ذهن نمي نمايد. اين دور از ذهن نبودن در بهشت به معناي نخست، امري نمايان مي باشد و در معناي دوم نيز، از آنجا که مراد از برزخ، نه برزخ پس از مرگ، بلکه حالتي ميانه بين دنيا وعالم غير مادي بود و نيز به دليل اين که عالم مزبور، عالم تکليف براي آدم را تشکيل مي داد، بنابراين ورود ابليس در بهشت به معناي ياد شده نيز پذيرفتني است.

2. ماجراي گمراه کنندگي ابليس براي آدم، از يک جريان تکويني و وجود پيوستگي حقيقي ميان انسان و ملائکه از يک سو و انسان و ابليس از سوي ديگر حکايت داشته و مراد از پيوند ياد شده نيز پيوستگي آفرينش ملائکه و جن (که ابليس از گروه اخير مي باشد) نسبت به نيک بختي يا نگون بختي انسان است و منظور از تکوين بودن جريان مزبور نيز همين نکته مي باشد. به ديگر سخن، چون انسان براي آزمايش آفريده شده از اين رو، لازمه جدايي ناپذير تحقق اين امر، وجود دو بستر فکري و عملي به نام سعادت و شقاوت مي باشد؛ وانگهي ملائکه و شيطان نيز هر يک، نماد دو بستر ياد شده مي باشند.

3. منظور از گناه آدم گناه به معناي اصطلاحي يعني انجام محرمات نبود، بلكه به معناي لغوي كه نوعي خطا يا ترك اولي و انجام كاري است كه تبعات ناخوشايندي دارد و كار حضرت آدم(ع) از اين مقوله بوده است.

پرسمان دانشجویی