مظلوميت شيعه در عربستان | کتابخانه مجازی الفبا

ميدانيم که در بعضي شهرهاي عربستان مثل مدينه، قطيف و دمام شيعياني زندگي مي کنند و ظاهراً در فقر و بدبختي هستند ، لطفاً در مورد آمار شيعيان و نحوه زندگي آنها ، و نحوه برخورد حکومت وهابيت با آنها توضيح دهيد؟

اين طور كه گفته مي‌شود (چون هنوز سرشماري دقيقي انجام نشده‌) عربستان سعودي بيش از20ميليون نفر جمعيت دارد كه با احتساب 7 ميليون نفر اتباع كشورهاي ديگر شاغل در عربستان‌، (از مليت‌هاي سريلانكايي‌، فيليپيني‌، مالزيايي‌، اندونزيايي‌، يمني‌، لبناني‌، مصري‌، افغاني و...) اين كشور تقريباً 27 ميليون نفر جمعيت دارد.
در حال حاضر شيعيان عربستان بيش از 10 درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي‌دهند. شيعيان عربستان بيشتر در استان شرقي ظهران در شهرهاي قطيف و احساء سكونت دارند و در مناطق شمالي و جنوب اين كشور نيز اقليت شيعه موجود است‌.
مناطق شيعه نشين عربستان در بخش های شرقی و نفت خيز اين کشور واقع است.منطقه شرقيه عربستان كه اكثريت شيعيان در آنجا زندگي مي‌كنند از نظر وسعت حدود 759268 كيلو متر مربع مي‌باشد كه در بين چهارده منطقه‌اي كه عربستان را تشكيل مي‌دهند از همه وسيع‌تر بوده و از لحاظ جمعيت بعد از مكه و رياض قرار دارد. منطقه شرقيه از ثروت‌هاي طبيعي مانند نفت و محصولات متعدد كشاورزي برخوردار است‌. ليكن يكي از محروم‌ترين نواحي اين كشور محسوب مي‌شود.
در حال حاضر شيعيان مدينه در قسمت‌هاي مختلف شهر سكونت دارند. آنها پيش‌تر و قبل از توسعه جديد شهر در بخش‌هاي جنوبي و شرقي در حاشيه مسجد النبي نيز زندگي مي‌كردند. اما اكنون بيشتر در محله غريات‌، خيابان علي بن ابي‌طالب‌، حوالي مسجد قبا، خيابان‌هاي قربان‌، گاز و طالع ساكن هستند.
تعداد شيعيان مدينه بين 40 تا 75 هزار نفر تخمين زده مي‌شود.
پر جمعيت‌ترين مناطق شيعه نشين عربستان‌، در قطيف‌ و احساء است كه جزء دمام‌ (در جوار خليج فارس‌) مي‌باشند. اين منطقه آخرين نقطه دولت سعودي با خليج فارس است كه با بحرين نيز همجوار است‌. شيعيان اين منطقه ارتباطات خاصي با شيعيان بحرين دارند. اين مسئله به آنجا برمي‌گردد كه اجدادشان به نوعي با ايرانيان مخلوط بوده و هستند. در قطيف و احساء اخيراً وضعيت شيعيان بهتر شده‌ از جمله اينكه به آنها اجازه داده‌اند براي خودشان مسجدي داشته باشند.
چون در سعودي رسم بر اين است كه امامان جماعت مساجد را اوقاف تعيين مي‌كند و عملاً ائمهء مساجد دست نشاندهء دولت هستند. شيعيان همواره به دنبال آن بوده‌اند كه جاهايي داشته باشند به عنوان حسينيه‌، مهديه و بيت العباس كه بتوانند دور هم جمع شوند و به مراسم مذهبي خاص خود بپردازند.
در سال‌هاي حكومت ملك عبدالعزيز و ملك فهد اين امر ميسّر نبود. اما اخيراً اجازه داده‌اند كه شيعيان در روستاهايي كه پرجمعيت است يك مسجد مخصوص به خود داشته باشند. شيعيان در سال‌هاي گذشته با سختي‌هاي بسيار مراسم مذهبي خود را در خانه‌ها و مكان‌هاي متعلق به خودشان‌، از جمله در باغات‌، آن هم به صورت پنهاني كه دولت نفهمد برگزار مي‌كردند.
شيعيان در باغاتشان كار خيلي جالبي مي‌كنند، فرقي ندارد در مدينه باشند يا در جاهاي ديگر. در باغشان بر اساس تعداد جمعيتي كه مي‌آيد جايي را اختصاص مي‌دهند به عنوان تكيه‌.
پراكندگي جمعيت شيعيان بيشتر در استان‌هاي قطيف و احساء مي‌باشد و به نسبت اين پراكندگي‌، نوع شغل‌، سطح درآمد و سواد آنها فرق مي‌كند در شهرهاي ديگر هم شيعه دارند مثلاً در خود مكه‌، اما تعدادشان كم است‌. در جده حتي مكان اختصاصي و امام جماعت براي خودشان دارند. در شهرهاي ديگر هم شيعيان هستند.
ولي نه به وسعت قطيف و احساء. از نظر شغل آن‌گونه كه در مدينه مشاهده شدبيشتر به كار زراعت مشغول هستند و عمدتاً زراعت صيفي‌جات كه سود آنچناني ندارد و درآمد بخور و نميري دارد. البته به كار نخل هم مي‌پردازند و باغات نخلي دارند. از قديم عرب‌ها به شيعيان اهل نخل‌ مي‌گفتند. به ما هم وقتي مي‌رويم آنجا مي‌گويند شيعيان نخلي‌.
همان‌گونه كه گفتيم‌، صيفي‌جات كه مي‌كارند سود زيادي ندارد. خرما هم اين‌طور نيست كه خيلي سودآور باشد چون به خاطر رقابتي كه وجود دارد، خرماهايي كه از كشورهاي ديگر مي‌آورند خرماهاي مدينه را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد .بازار شغلي براي شيعيان بسيار بد است و بيشتر به كار زراعت و نخل مي‌پردازند و فقط مي‌توانند بگويند زندگي مي‌كنيم نه اينكه بتوانند درآمدي داشته باشند كه پس‌انداز كنند.
وضع تحصيل فرزندان شيعيان :
مسئولان سعودي سطح تحصيلات عمومي را بالا برده‌اند و به نظر مي‌رسد كه شيعيان نيز در اين گسترش ناديده گرفته نشده‌اند ولي واقعيت چيزي غير از اين است‌. طبق يك قانون نانوشته‌، يك فرد شيعه مذهب‌، نمي‌تواند معلم درس ديني‌، تاريخ يا عربي و يا مدير يك مدرسه گردد. همچنين به آنها اجازه تأسيس يك مدرسه خصوصي داده نمي‌شود. درس خوانده در ميان آنها كم است‌. معمولاً تا سطح ابتدايي مي‌خوانند و كمتر ديپلم مي‌گيرند آموزش و پرورش از ايشان شهريه مي‌گيرد و هزينهء تحصيل گران است‌. در سطح بالاتر از ديپلم و دانشگاه هم كه خيلي كم فرزندان شيعيان مشغول تحصيل هستند. جوانان عربستان بيشتر ترجيح مي‌دهند در جاهايي كه دانشگاهش مطرح است‌، مثل رياض‌، درس بخوانند اغلب دانشجويان اين دانشگاه‌ها را جوانان پولدار سني تشكيل مي‌دهند. از آنجايي كه شيعيان كوچك‌ترين شانس براي دريافت بورسيه براي تحصيل در خارج از كشور را ندارند. شيعيان كمتر به علم‌آموزي مي‌پردازند و سطح سوادشان خيلي كمتر از سني‌هاست‌، بخصوص با طرحي كه دولت سعودي دارد و آن بورسيه دادن به نمره اول‌هاي هر رشته است‌. دولت هم هزينهء اعزام اين‌گونه افراد را به خارج مي‌پردازد و هم مسائل آنها را وزارت آموزش عالي دنبال مي‌كند
از لحاظ اقتصادی اداری واجتماعی شيعيان در دواير دولتي، اصلاً جايي ندارند.از نظر آموزش ،تحصيلات عاليه نيز در محدويت بسر ميبرند . در مجموع شيعيان عربستان در تبعيض ومحروميت بسر ميبرند .
اما اكنون ظاهرا وبنا بر اظهارات بعضی از سايت های خبری، شيعيان پس از به قدرت رسيدن اميرعبدالله در سال گذشته به تدريج در حال بازيابی آزادی‌های مذهبی خود از دولت عربستان می‌باشند.با اين حال هنوز شيعيان امكان ورود به نيروی پليس و گرفتن مناصب دولتی را ندارند. علاوه بر آن علمای شيعه نيز اجازه تبليغ مبانی تشيع را در ميان شيعيان ندارند.
السديری به عنوان نخستين مسئول سياسی سعودی و يکی از نزديکترين سران به پادشاه سعودی، در اقدامی بی سابقه با حضور در يک برنامه تلويزيونی که از تلويزيون دبی پخش شده به اقدامات نژاد پرستانه و تبعيض آميز در مورد شيعيان عربستان اعتراف کرد.
امام جماعت مسجد شيعيان مدينه منوره، تعداد شيعيان عربستان را يك ميليون نفر دانست و تصريح كرد: «اين شيعيان در مناطق مختلف قطيف، دمام، احساء و مدينه زندگي مي‌كنند.»

پرسمان دانشجویی