شيطان در زمان ظهور | کتابخانه مجازی الفبا

در خصوص ابليس، درباره وضعيت جنيان به منابع خوبي از قرآن اشاره کرده بوديد، اما درباره سؤال اصلي من در خصوص کشته شدن يا نشدن ابليس در آخرالزمان، خيلي سربسته و اجمالي يک جمله کوتاه جواب داده بوديد که نه منابع آن را معرفي کرده بوديد و نه خود پاسخ، سمت و سوي واضح و متقني داشت. باز هم منتظر جوابتان هستم. البته سوال قبلي ام را در گروه مهدويت تعريف کرده بودم اما اين بار آن را در زير گروه کلام ودين پژوهي معرفي کرده ام.

مشکلی که در رابطه با زمان و شراط دقیق مرگ شیطان و از کار افتادن او وجود دارد فقدان اطلاعات جزئی یا تعارض آنهاست به طوری که نمی توان به نظر قاطعی دست یافت .بر اساس آيه « و نفخ في الصور فصعق من في السماوات و من في الارض» (زمر/68) در پي نفخ صور همگان خواهند مرد . اما آیا تا پیش از آن گستره حیات شیطان تا کجاست از این آیه به دست نمی آید. بر پايه برخي روايات ، ابليس در ميان نفخه نخست و دوم مي ميرد.( التفسير الكبير ، ج 54 ، ص 367 – ج11 ، ص 108).
علامه طباطبايي در تفسير الميزان ، پايان كار او را برپايي حكومت حضرت مهدي (عج) دانسته (الميزان ، ج 12 ، ص161-160) كه بر اساس برخي روايات ، ابليس به دست مبارك آن حضرت يا طبق روايات رجعت ، پس از جنگ با لشكر امير المومنين ، علي (ع) ، در حوالي كوفه ، مي گريزد و به دست پيامبر (ص) بر صخره بيت المقدس ( بحار الانوار ، ج53 ، ص 42 ) كشته مي شود.( همان ، ج 6 ، ص 254 ) برخي پايان حيات ابليس را مقارن با پايان حيات انسان بر روي كره خاكي دانسته اند. ( الميزان ، ج 8 ، ص 28-27).
فرجام ابليس و ياران او
خداوند در همان گفت و گوي آغازين ، جايگاه نهايي ابليس و پيروانش را فرو افتادن در دوزخ خشم الهي اعلام فرمود : « قال فالحق و الحق اقول * لاملان جهنم منك و ممن تبعك منهم اجمعين » ( ص / 84-83) و جهنم را سزاي آنان دانست و « قال اذهب فمن تبعك منهم فان جهنم جزاؤكم جزاء موفورا » (اسراء/ 63).
بر اساس آيات قرآن كريم در روز حشر ، خداوند همه شياطين را گرداگرد جهنم ، در حالي كه به زانو در آمده اند ، حاضر خواهد كرد « فوربك لنحشرنهم و الشيطين ثم لنحضرنهم حول جهنم جثيا» (مريم/68) و پس از داوري خداوند ، ابليس ( مجمع البيان ،ج6 ، ص 478) در سخناني درس آموز با اعلام بيزاري از پيروان خويش ، مسئوليت انحراف هاي آنان را بر عهده ي خود ايشان دانسته ، مي گويد : همانا خداوند به شما وعده داد وعده اي راست ؛ ولي من به شما وعده دادم و خلاف كردم. مرا بر شما تسلطي نبود؛ جز آن كه دعوتتان كردم و شما اجابت كرديد ؛ پس مرا سرزنش نكنيد و به ملامت خويشتن بپردازيد. اينك من فرياد رس شما نيستم و شما نيز نمي توانيد فرياد رس من باشيد. من پيش از اين به شرك ورزيدن شما كافر بودم : « وَ قَالَ الشيْطنُ لَمَّا قُضىَ الاَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكمْ وَعْدَ الحَْقِّ وَ وَعَدتُّكمْ فَأَخْلَفْتُكمْ وَ مَا كانَ لىَ عَلَيْكُم مِّن سلْطنٍ إِلا أَن دَعَوْتُكُمْ فَاستَجَبْتُمْ لى فَلا تَلُومُونى وَ لُومُوا أَنفُسكم مَّا أَنَا بِمُصرِخِكمْ وَ مَا أَنتُم بِمُصرِخِىَّ إِنى كفَرْت بِمَا أَشرَكتُمُونِ مِن قَبْلُ إِنَّ الظلِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» ( ابراهيم/22) در پايان همه آنان به فرجام خويش خواهند رسيد و به حجيم افكنده مي شوند : « فَكُبْكِبُوا فِيهَا هُمْ وَ الْغَاوُنَ * وَ جُنُودُ إِبْلِيس أَجْمَعُونَ » ( شعراء/ 95-94) : «گمراهان و گمراه شدگان به رو در جهنم انداخته شوند * و سپاهيان ابليس عموما » . ( ر.ك. ابليس دشمن قسم خورده/ علي محمدي آشناني / ص 134-133)

پرسمان دانشجویی