دنيا و آخرت با هم تضاد ندارند ؛ بلكه تفاوت و نوعى ارتباط دارند . در اينجا با تحليلى كوتاه و در حد اختصار، به تفاوتها و نوع ارتباط ميان دنيا و آخرت، از ديدگاه آيات قرآن، اشاره مىشود .<BR>
تفاوتها<BR>
1 . ثبات و تغيير ؛ در دنيا حركت و تغيير هست: جوان پير مىشود ؛ نو، كهنه مىگردد ؛ كهنهها از بين مىروند ؛ گياهان پژمرده مىشوند و... اما در جهان آخرت، اينگونه تغيير و تحول وجود ندارد و ثبات و بقا حاكم است
ر .ك: نساء (4 )، آيه 77 ؛ يونس (10 )، آيه 24 ؛ نحل (16 )، آيه 96 ؛ كهف(18 )، آيه 46 ؛ مريم (19 )، آيه 76 ؛ طه (20 )، آيه 73 ؛ غافر (40 )، آيه 39 ؛ حديد (57 )، آيه 20 و... . .<BR>
2 . آميختگى و خلوص ؛ در زندگى دنيايى، خوشى با رنج، حيات با مرگ، لذت با محنت، اندوه با شادى و اضطراب با آرامش آميخته است . اما در آخرت چنين نيست ؛ بلكه دستهاى از مردم هميشه و از هر جهت متنعّم، شاد و آسودهاند و گروهى ديگر همواره معذّب، غمگين و ناراحتاند
ر .ك: آل عمران(3 )، آيه 15 ؛ نساء (4 )، آيه 77 ؛ اعراف (7 )، آيه 32 ؛ يوسف(12 )، آيه 109 ؛ رعد(13 )، آيه 34 ؛ نحل (16 )، آيه 30 ؛ طه(20 )، آيه 127 ؛ زمر (39 )، آيه 26 ؛ قلم (68 )، آيه 33 و ... . .<BR>
3 . اصل و فرع ؛ دنيا در برابر آخرت مانند «وسيله و هدف»، «كشت و درو» و «اصل و فرع» است ؛ يعنى، زندگى دنيايى مقدمه آخرت و وسيلهاى براى كسب سعادت ابدى است . در اين دنيا بايد تخم پاشيد و در آنجا درو كرد . زندگى دنيايى، فرعى و غيراصيل و زندگى اخروى، نهايى و اصيل است
آل عمران (3 )، آيه 185 ؛ قصص (28 )، آيه 77 ؛ عنكبوت (29 )، آيه 64 ؛ محمد (47 )، آيه 36 ؛ حديد (57 )، آيه 20 ؛ فجر(89 )، آيه 24 و... . .<BR>
| هست بىرنگى اصول رنگها | صلحها باشد اصول جنگها |
<BR>
| آن جهان است اصل اين پر غم وثاق | وصل باشد اصل هر هجر و فراق |
<BR>
| زانك ما فرعيم و چار اضداد اصل | خوى خود در فرع كرد ايجاد اصل |
<BR>
مثنوى معنوى، دفتر ششم، ابيات 59، 60 و 62 .<BR>
ارتباط دنيا و آخرت<BR>با وجود تفاوتهايى كه ميان دنيا و آخرت وجود دارد، پيوند و ارتباط تكوينى و خاصى نيز بين آن دو هست . اما در فهم اين ارتباط، بايد تعمق بيشترى كرد ؛ چرا كه برخى گمان كردهاند: نعمتهاى دنيايى موجب سعادت اخروى است ؛ از اين رو، ميان نعمتهاى دنيا و نعمتهاى آخرت، قائل به ارتباطاند .<BR>از ديدگاه قرآن، رابطه بين دنيا و آخرت، از قبيل رابطه بين پديدههاى دنيا با يكديگر نيست كه هر كس در اينجا نيرومندتر، زيباتر و شادتر باشد، در آخرت نيز همان گونه باشد
انعام (6 )، آيه 94 ؛ طه (20 )، آيه 124 و 126 ؛ مؤمنون (23 )، آيه 101 ؛ شعرا (26 )، آيه 88 ؛ لقمان (31 )، آيه 33 ؛ مجادله (58 )، آيه 17 و... . .<BR>برخى نيز پنداشتهاند: كسانى به سعادت اخروى مىرسند كه از نعمتهاى دنيوى بهرهمند نبوده و كسانى دچار عذابهاى اخروى مىشوند كه از نعمتهاى دنيايى بهرهمند بودهاند . اين، پندارى ناروا است ؛ زيرا از نظر قرآن، نعمتهاى دنيايى وسيله آزمايش انسان است و بهرهمندى يا محروميت از آنها، به تنهايى نشانه نزديكى يا دورى از حضرت حق - كه موجب سعادت يا شقاوت مىشود نيست
آل عمران (3 )، آيه 179 ؛ مائده (5 )، آيه 48 ؛ اعراف (7 )، آيه 168 ؛ انفال (8 )، آيه 28 ؛ كهف (18 )، آيه 7 ؛ تغابن(64 )، آيه 15 ؛ فجر (89 )، آيه 15 و 16 و... . ؛ بلكه از منظر آيات قرآن، عامل سعادت اخروى «ايمان و عمل صالح»
بقره (2 )، آيات 25 و 38 و 277 و... ؛ آلعمران (3 )، آيات 15 و 57 و 179 و... ؛ نساء (4 )، آيات 13 و 146 و 162 و... ؛ حديد(57 )، آيه 12 ؛ تغابن(64 )، آيه 9 ؛ بروج(85 )، آيه 11 ؛ بيّنه (98 )، آيه 7 و8 و... . و عامل شقاوت ابدى «كفر و گناه» معرفى شده است
بقره (2 )، آيات 24 و 104 و 162 ؛ مائده (5 )، آيه 10 و 86 ؛ انعام (6 )، آيه 49 ؛ توبه (9 )، آيه 3 ؛ يونس (10 )، آيه 4 ؛ رعد (13 )، آيه 5 ؛ فرقان (25 )، آيه 11 ؛ ص 38 ) آيه 55 و... . .
براى آشنايى تفصيلى از تفاوتها و نوع رابطه دنيا و آخرت ر .ك: محمدتقى مصباح يزدى، آموزش عقايد، ج 3، صص 100 - 119 .<BR>در حقيقت از ديدگاه قرآن، يك نوع رابطه حقيقى و تكوينى، ميان دنيا و آخرت وجود دارد ؛ هرچند براى ما ناشناخته و براى علوم تجربى غيرقابل تبيين باشد . حال عدم معرفت و قدرت تبيين، دليلى بر نبود چنين پيوندى و انكار آن نخواهد بود ؛ زيرا محدوده روابط تكوينى و حقيقى، فراتر از روابط ناشناخته و تجربهناپذير است .<BR>از نظرگاه قرآن، قيامت، باطن نظام هستى و دنيا است؛ از اين رو، آخرت هم اكنون هست، ولى در پشت پرده و در زير حجاب و حجابها است . بعداً پديد نمىآيد ؛ بلكه بعداً با كنار رفتن موانع و برداشته شدن حجابها، آن حقيقت ظاهر و بارز مىشود
اعراف (7 )، آيه 187 ؛ احزاب (33 )، آيه 63 ؛ ملك (67 )، آيه 25 و 27 و... . .<BR>از ديدگاه آيات، انسانها هم اكنون در صراط خود به سوى اهداف خويش در حركتاند ؛ بر روى صراط خود مىلغزند و با افت و خيزها به حركت خود ادامه مىدهند . اين حقيقت و باطن، به دليل حجابها از ما پوشيده است ؛ ولى اگر كسى بصيرت يابد و با طىّ منازل و تحمل رنجها و رياضتها، قيامت براى او قيام كند، هم اكنون شاهد آن خواهد بود
تكاثر (102 )، آيات 1-6 و... . .<BR>
| هرچه ما داديم، ديديم اين زمان | اين جهان پردهست و عين است آن جهان |
<BR>
مثنوى معنوى، دفتر ششم، بيت 3530 .