دريافت وحي | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
دريافت وحي
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
دريافت وحي
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
وحی شناسی
سوال:
با توجه به اينکه يکي از خصوصيات وحي انبيا اين است که واسطه اي در کار است، آيا مي شود پيامبر بدون واسطه وحي را دريافت کند مگر نه اين است که مقام انسان از فرشته بالاتر است؟
پاسخ تفصیلی:
خداوند متعال می فرماید: « وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكيم. ـــــ و هيچ بشرى را نشاید كه خدا با او سخن گويد جز [از راه] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستادهاى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه و حکیم.» (الشورى:51)
برخی از مفسّرین در تفسیر این آیه گفته اند: مراد از فرستادن رسل ، ملائک نیستند بلکه مراد سخن گفتن خدا با مردم عادی است از طریق انبیاء (ع).
لذا خدا از سه راه با بشر سخن می گوید ؛ از راه ملائک از پشت حجاب و از طریق انبیاء. علّامه ی طباطبایی در ردّ این نظر فرموده اند: « اينكه بعضى از مفسرين گفتهاند: مراد از رسول در جمله « أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ » رسول خدا (ص) است كه وحى را به مردم مىرساند، درست نيست، زيرا با جمله « فَيُوحِيَ » نمىسازد، چون رسول خدا (ص) پيام خدا را به مردم ابلاغ مىكند نه اینکه آن را به مردم وحی کند ؛ و معقول نيست كه تبليغ را وحى بخوانند.» (المیزان ، ذیل آیه 51 شوری)
امّا گروه دیگری از مفسّرین چون علّامه طباطبایی (قدس سرّه) از این آیه ی شریفه استفاده نموده اند که وحی نبوّت بر سه گونه است ؛ وحی مستقیم و بدون واسطه ، وحی از وراء حجاب مثل سخن گفتن خدا با حضرت موسی (ع) از بیرون حجاب درخت ؛ و وحی از راه فرستادن رسولان الهی (فرشتگان).
درباره ی تکلّم از وراء حجاب ( بیرون حجاب نه پشت حجاب) هم دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اوّل آن را از سنخ تکلّم با واسطه دانسته گفته اند: فرشته و حجاب هر دو واسطه هستند ؛ امّا فرق حجاب با فرشته در این است که فرشته کلام الهی را از مبداء آن گرفته به مراتب پایین تنزّل داده به قلب یا گوش نبی القاء می کند ولی حجابی مثل درخت ، هیچ دخالتی در نزول و القاء کلام الهی ندارد. امّا دیدگاه دوم که نظر مشهور مفسّرین می باشد ، این است که تکلّم از وراء حجاب از گونه ی تکلّم بی واسطه است. به عقیده ی این گروه ، در تکلّم بی واسطه از سنخ اوّل که با تعبیر « أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْياً » بیان شد ، حقیقت کلام الهی با تمام مراتبش بر قلب نبی القاء می شود بدون اینکه لفظی در کار باشد ؛ امّا در قسم دوم تکلّم بی واسطه ( تکلّم از وراء حجاب) ، نبی سخن خدا را به صورت لفظ می شنود آنگونه که حضرت موسی(ع) می شنید.
در روایات معصومین(ع) نیز مواردی موجود است که نشان می دهد برخی از آیات الهی بی واسطه بر رسول اکرم (ص) نازل می شده است.
امام صادق (ع) فرمودند:« كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا أَتَاهُ الْوَحْيُ مِنَ اللَّهِ وَ بَيْنَهُمَا جَبْرَئِيلُ ع يَقُولُ هُوَ ذَا جَبْرَئِيلُ وَ قَالَ لِي جَبْرَئِيلُ وَ إِذَا أَتَاهُ الْوَحْيُ وَ لَيْسَ بَيْنَهُمَا جَبْرَئِيلُ تُصِيبُهُ تِلْكَ السَّبْتَةُ وَ يَغْشَاهُ مِنْهُ مَا يَغْشَاهُ لَثَقُلَ الْوَحْيُ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ . ــــــــ زمانی که از جانب خدا بر رسول الله وحی می آمد و جبرئیل بین آن دو فاصله بود ، پیامبر می فرمودند: این جبرئیل است و جبرئیل به من چنین گفت ؛ و آنگاه که وحی بر او نازل می شد و جبرئیل بین او و خدا واسطه نبود ، دچار حالت خواب گونه می شد و مدهوشی او را فرا می گرفت به خاطر سنگینی وحی از جانب خدای عزیز و جلیل.» (بحارالأنوار ، ج 18 ، ص271)
هِشَامِ بْنِ سَالِم گوید:« قالَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَصْلَحَكَ اللَّهُ أَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَقُولُ قَالَ جَبْرَئِيلُ وَ هَذَا جَبْرَئِيلُ يَأْمُرُنِي ثُمَّ يَكُونُ فِي حَالٍ أُخْرَى يُغْمَى عَلَيْهِ قَالَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّهُ إِذَا كَانَ الْوَحْيُ مِنَ اللَّهِ إِلَيْهِ لَيْسَ بَيْنَهُمَا جَبْرَئِيلُ أَصَابَهُ ذَلِكَ لَثَقُلَ الْوَحْيُ مِنَ اللَّهِ وَ إِذَا كَانَ بَيْنَهُمَا جَبْرَئِيلُ لَمْ يُصِبْهُ ذَلِكَ فَقَالَ قَالَ لِي جَبْرَئِيلُ وَ هَذَا جَبْرَئِيلُ. ــــــ برخی اصحاب ما به امام صادق (ع) گفتند ــ خدا کارت را به صلاح آورد ــ آيا براى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله دو حال بود كه گاهى مىفرمود: جبرئيل گفت و اين جبرئيل است که چنين امر مىكند ؛ و گاهى آن حضرت مدهوش مي گرديد؟ امام صادق عليه السلام فرمودند: هنگامى كه وحى از جانب خدا و بدون واسطه ی جبرئيل بود به جهت سنگينى وحى این حالت غشوه بر آن حضرت عارض می شد، و آنگاه که جبرئيل واسطه بود اين حالت مدهوشی نبود لذا مىفرمود: جبرئيل چنین گفت و اين جبرئيل است و چنين دستور آمده است.» (بحارالأنوار ، ج 18 ، ص 268)
« إِنَّ النَّبِيَّ ص كَانَ يَكُونُ بَيْنَ أَصْحَابِهِ فَيُغْمَى عَلَيْهِ وَ هُوَ يَتَصَابُّ عَرَقاً فَإِذَا أَفَاقَ قَالَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كَذَا وَ كَذَا وَ أَمَرَكُمْ بِكَذَا وَ نَهَاكُمْ عَنْ كَذَا وَ أَكْثَرُ مُخَالِفِينَا يَقُولُونَ إِنَّ ذَلِكَ كَانَ يَكُونُ عِنْدَ نُزُولِ جَبْرَئِيلَ ع فَسُئِلَ الصَّادِقُ ع عَنِ الْغَشْيَةِ الَّتِي كَانَتْ تَأْخُذُ النَّبِيَّ ص أَ كَانَتْ تَكُونُ عِنْدَ هُبُوطِ جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَا إِنَّ جَبْرَئِيلَ ع إِذَا أَتَى النَّبِيَّ ص لَمْ يَدْخُلْ عَلَيْهِ حَتَّى يَسْتَأْذِنَهُ فَإِذَا دَخَلَ عَلَيْهِ قَعَدَ بَيْنَ يَدَيْهِ قِعْدَةَ الْعَبْدِ وَ إِنَّمَا ذَلِكَ عِنْدَ مُخَاطَبَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِيَّاهُ بِغَيْرِ تَرْجُمَانٍ وَ وَاسِطَةٍ.
پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم گاهى در بين اصحابش بود که ناگهان مدهوش می شد در حالی که عرق مىريخت و آنگاه كه به خود مىآمد مىگفت: خداى تعالى چنين و چنان فرموده است و شما را چنین دستور داده و از فلان کار بازداشته است. و بيشتر مخالفين ما (شیعه) مىگويند اين حالت وقتى بود كه جبرائيل بر او نازل مىشده است.
بنا بر این از امام صادق عليه السّلام پرسش كردند از آن حالت كه بر او عارض مىشد كه آيا آن وقتى بوده است كه جبرائيل بر او نازل مىشده است؟ فرمودند: خير، جبرئيل وقتى به نزد آن حضرت مىآمد، بر او وارد نمی شد مگر اینکه طلب اذن و اجازه می نمود و هنگامى كه بر او داخل مىشد مانند بردگان ( مؤدّبانه) در مقابل آن حضرت مىنشست.اين حالت بر پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم آنگاه عارض مىشد كه خداى تعالى بدون ترجمان و واسطه با او مخاطبه مىكرد.» (بحارالأنوار ، ج 18 ، ص260 )
از همین احادیث شریفه سرّ واسطه شدن جبرئیل(ع) در اکثر اوقات نیز مشخّص می شود. چون اگر جبرئیل واسطه نمی شد و نبی اکرم (ص) می خواست وحی را تماماً به نحو مستقیم از خداوند متعال بگیرد ، جسم بشری آن حضرت تاب نمی آورد. مطابق مفادّ بسیاری از روایات معصومین (ع) ، در اینکه وجود اقدس ختم المرسلین افضل همه ی مخلوقات است ، شکّی نیست ؛ لکن باید توجّه داشت که انسان کامل دارای شئون وجودی گوناگونی است. مرتبه ی نوری انسان کامل افضل از همه ی ملائک است لذا در معراج ، آن حضرت به ساحتی قدم نهاد که هیچ ملکی را در آن ساحت راه نیست ؛ و بی واسطه حقایقی از خداوند متعال دریافت نمود که هیچ ملکی توان حمل آن را ندارد. امّا وجود بشری و مادّی او ، که حجّت ظاهری خداوند متعال در بین مردم است ، موجودی مادّی بوده ظرفیّت محدودی دارد.
لذا هنگامی که حقیقت سنگینی بدون واسطه بر آن حضرت نازل می شد جسم مبارکشان توان مقاومت نداشت ؛ و اگر این روند همیشه تکرار می شد جسم آن حضرت دچار استهلاک می شد. لذا خداوند متعال حقایق الهی را از راه وجود غیر مادّی جناب جبرئیل (ع) ، که سیّد ملائک است ، به مراتب پایین تری تنزّل می داد تا تحمّل آن برای جسم رسول اکرم (ص) آسان باشد.
البته باید توجّه داشت که بدن آن حضرت نیز همسان جسمهای دیگر نبوده افضل ابدان و به تعبیر عرفا مزاج نبوی معتدلترین مزاجهاست ؛ چنان که اگر وحی های بی واسطه بر جسم دیگر مردمان و شاید دیگر انبیاء نازل می شد جسمشان متلاشی می شد. بلکه عرفا و اولیای الهی را تاب تحمّل وحی با واسطه هم نیست بلکه فراتر از این ، بسیاری از آنان توان تحمّل جلوه های فعلی خدا را هم ندارند کجا رسد وحی نبوی.حضرت آیةالله حسن زاده آملی در کتاب انسان در عرف عرفان ، صفحه 27 فرموده اند: « وقتی استادم علامه طباطبایی ... از من پرسید که آیا تمثّل بی صورت ، یعنی کشف بی مثال هم به شما دست می دهد...؟ عرض کردم ... گاهی عظمت نظام هستی آنچنان مرا می گیرد و مضطربم می نماید که اگر خودم را از آن حال انصراف ندهم ، جان از بدنم مفارقت می کند. آن جناب فرمودند: همین معنی کشف بلاصورت و مثال است ؛ و از اینکه خودت را انصراف می دهی کار خوبی است تا کم کم به عالم ماوراء مادّه و فوق آن انس بگیری.
تجلّی گاه مانند نسیم است. ـــ که زو نه جسم و جان را لرز و بیم است
تجلّیّات اسماء و صفاتی ـــــ کشاند تا تجلّیّات ذاتی
تجلّیّات اسماء و صفاتی ـــ خفیف است و تجلّیّات ذاتی
نماید سینه ات را جرحه جرحه ــ چو همّام شریحت شرحه شرحه
تجلّی گاه همچون باد صرصر ــ فرود آید به دل ، الله اکبر
بسان گردباد و برگ کاهی ــ نماند با تو ار خواهی نخواهی
تجلّی چونکه این سانت ربودت ــ به لرزه آرد آن دم تار و پودت »
آیةالله حسن زاده آملی در این شعر جریان همّام را هم متذکّر شده که از اصحاب امیرمومنان بود و با شنیدن خطبه ی متّقین آن حضرت جان از بدنش مفارقت نمود. این جریان در نهج البلاغه ، خطبه 184 یا 193 ثبت است. ــ تفاوت شماره ی خطبه به خاطر تفاوت نسخه هاست.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//node/4674
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت