فتنه های آخرالزمان | کتابخانه مجازی الفبا

مي خواستم در مورد فتنه هاي آخرالزمان و ادعاهاي دروغين مطالب جامع و کاملي به دست بياورم علاوه بر توضيح لطفا چند کتاب نيز در اين مورد معرفي کنيد.

از مجموع روايات و سخنان پيشوايان دين استفاده مي شود که پيش از ظهور حضرت مهدي(ع) فتنه ها و شورش هاي فراواني بروز مي کند طي جنگ هاي منطقه اي و شورش هاي محلي و جنگ جهاني عده زيادي از بين خواهند رفت.
از خود حضرت مهدي(عج) نقل شده است که فرمود: «علامه ظهوري کثره الهرج و المرج و الفتن».(محمدباقر مجلسي، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلاميه، ج 52، ص 217). «نشانه آشکار شدن من، زياد شدن هرج و مرج و فتنه ها و آشوب هاست». اين فتنه ها را در چند بخش مي توان مورد اشاره قرار داد:

الف. جنگ جهاني

علي(ع) فرمود: «مهدي(ع) قيام نخواهد کرد تا اين که يک سوم مردم [بر اثر جنگ] کشته شوند و يک سوم مردم بميرند و يک سوم باقي بماند». (عقد الدرر، ص 65).
و امام صادق(ع) فرمود: « اين امر - ظهور حضرت مهدي(ع) - صورت نخواهد گرفت تا اين که دو سوم مردم از ميان بروند، سؤال شد: اگر دو سوم از ميان بروند چه کسي باقي مي ماند؟ حضرت فرمود: آيا خوشحال نيستيد که شما [پيروان اهل بيت] يک سوم باقيمانده باشيد؟».( بحارالانوار، ج 52، ص 211).

ب. شورش هاي منطقه اي
1. فتنه سفياني: پيش از قيام قائم(ع) مردي از نسل ابوسفيان به نام «عثمان بن عنبسه» در منطقه شام، خروج مي کند و با تظاهر به دينداري، گروه زيادي از مسلمانان را مي فريبد و به گرد خود مي آورد و بخش گسترده اي از سرزمين هاي اسلام را به تصرف خويش در مي آورد و بر مناطق پنج گانه: شام، دمشق، حمص، فلسطين، اردن و قنسرين سيطره و تسلط مي يابد و در کوفه و نجف به قتل عام شيعيان مي پردازد و براي کشتن و يافتن آنها جايزه تعيين مي کند.(همان، ج 52، ص215)
2. خروج دجال: از جمله فتنه ها، خروج دجال است. دجال از ريشه دجل به معناي دروغگو و حيله گر است. بر اساس آنچه از ظاهر روايات استفاده مي شود دجال فردي است که در آخر الزمان و پيش از قيام مهدي(عج) خروج مي کند و با انجام کارها ي شگفت انگيز جمع زيادي از مردم را مي فريبد.(ر.ک همان ص193)
در برخي روايات از دجال ها سخن به ميان آمده است و اين احتمال را تقويت مي کند که دجال نام مشخصي معيني بلکه هر کسي که با ادعاهاي پوچ و بي اساس و با توسل به حيله گري و نيرنگ در صدد فريب مردم باشد، دجال است چنان که پيامبر اکرم(ص) فرمود: قيامت بر پا نمي شود تا وقتي که مهدي(عج) از فرزندانم قيام کند و مهدي قيام نمي کند تا وقتي که شصت دروغگو خروج کند و هر کدام بگويد: من پيامبرم.(ارشاد شيخ مفيد بيروت، موسسه الاعلمي، ج2، ص371)
بر اين اساس مي توان کفت ما دو نوع دجال داريم: يکي همان دجال حقيقي و واقعي که پس از همه دجال ها مي آيد و در دروغگويي و حيله گري و مردم فريبي سرآمد است و ديگري گروه شياد و دروغگويند که دست به فريبکاري و گمراهي مردم مي زنند.(نهضت انتظار و انقلاب اسلامي، گروهي از محققان ص115)
3. به اهتزاز درآمدن پرچم هاي سياه از خراسان
اين حادثه در منابع ديني به عنوان نشانه ظهور بيان شده و مضمون روايات در اين باره اين است که پيش از ظهور مهدي(عج) در منطقه خراسان [قديم شامل: قسمت هايي از ايران، افغانستان، ترکمنستان، تاجيکستان و ازبکستان] انقلابي بر پا مي شود و مردم در حالي که پرچم هاي سياه را به اهتزاز در آورده اند، به حرکت در مي آيند؛ اينان در زمان ظهور هم هستند و حضرت آنان را به سوي خود فرا مي خواند.(ر.ک بحارالانوار، همان، ج52، ص217 و نهضت انتظار ص112)
ج- فراگير شدن ظلم و ستم و گناه
در بسياري از روايات که پيشوايان، قيام حضرت مهدي(عج) را نويد داده اند به اين که نزديک ظهور در جوامع بشري و حتي جوامع اسلامي ظلم و ستم و گناه و فجور و انواع آن رواج کامل خواهد يافت و از آن جمله به اين فجايع[به عنوان فتنه و فساد] اشاره فرموده اند:
شراب خواري، خريد و فروش مسکرات، رباخواري، زنا، قساوت قلب، تقلب، نفاق، رشوه خواري، رياکاري، بدعت، غيبت و سخن چيني، بي عصمتي، بي حيايي، بي حجابي، ترک امر به معروف و نهي از منکر، كفر و الحاد، بي احترامي به پدر و مادر و آزار آنها، قطع صله رحم، ترک خمس و زکات، تسلط بيگانگان بر کشورهاي اسلامي، تعطيل حدود الهي و ... .(بحار، ج52، ص254، روضه کافي، ص36-42، اثبات الهداه، ج7، ص390 و 391)
دانشجوي گرامي در ادامه به توضيحاتي پيرامون امکان و ادعاي ملاقات و رويت امام زمان(عج) توجه نماييد.
با توجه به توقيع شريف امام زمان كه به هنگام فوت آخرين نايبشان صادر شده و قرائني كه در خود توقيع است مراد از دروغ‏گو بودن مدعى مشاهده بعد از صدور توقيع. ادعاى ارتباط و نيابت داشتن از جانب حضرت است به عبارت ديگر امام در اين توقيع مى‏فرمايد با ازدنيا رفتن تو اى على بن محمد سمرى نيابت خاصه تمام شد و غيبت كبرى آغاز شد وديگر بعد از اين اگر كسى بگويد من حضرت را مى‏بينم و با او مرتبط هستم و نيابت خاصه از حضرت دارم دروغ‏گو است.
به متن توقيع و قرائن آن دقت كنيد: «بسم الله الرحمن الرحيم، اى على بن محمد سمرى خداوند به برادران دينى تو در مصيبت به تو اجر دهد تو تا شش روز ديگر از دنيا خواهى رفت به كارهايت رسيدگى كن و به كسى بعد از خودت [جهت نيابت] وصيت نكن چرا كه غيبت طولانى آغاز شد و ظهور نخواهد بود مگر بعد از اذن خداوند... و به زودى خواهد آمد كسى كه مدعى مشاهده من باشد ولى آگاه باش كسى كه مدعى مشاهده باشد قبل از خروج سفيانى و صيحه دروغ‏گو خواهد بود»، (بحارالانوار، ج 51، ص360).
گويا حضرت با دادن اين توقيع راه را بر مدعيان دروغين ادعاى نيابت بسته‏اند و اين جمله كه مدعى مشاهده دروغ‏گو است به اين معنى نيست كه در غيبت كبرى ديگر كسى حضرت را نخواهد ديد. بسيارى از صالحين و بزرگان شيعه در طول تاريخ غيبت حضرت را ديده‏اند و قطعا اكثريت آنها اهل دروغ نبوده‏اند و حداقل يك مورد آن هم كه راست باشد بايد حديث به گونه‏اى دقيق معنا شود.
مسأله ادبى روايت: امام(ع) در اين حديث به دو نكته اشاره مى‏كنند. يكى اخبار از آينده كه پس از من عده‏اى پيدا مى‏شوند و مشاهده و ارتباط با من را ادعا مى‏كنند و دوم مسأله دروغ‏گو بودن مدعى است. امام(ع) در حديث دو تعبير دارد: 1- ادعا، 2- مشاهده. و كسى را كه ادعاى مشاهده نمايد كاذب معرفى كرده است.
مشاهده به معناى ديدن امام(ع) و ارتباط با او است و ادعا به معناى اعلان و انتشار آن و با خبر كردن مردم از مسأله است، ممكن است كسى با امام(ع) ملاقات داشته باشد همان‏گونه كه براى برخى علماء و غير آنان نقل مى‏كنند ولى آن را ميان مردم بازگو نكرده و در سينه خودپنهان كرده باشد و اطرافيان از قراين و يا در زمان‏هاى بعد متوجه ارتباط او با امام زمان(عج) شوند. چنين كسانى مشمول حديث نخواهد بود چون او مدعى نيست، بنابراين بين مضمون حديث با داستان ملاقات برخى صالحان با امام زمان(عج) هيچ تعارض و ناسازگارى وجود ندارد.
چند مطلب براي توضيح بيشتر:
الف: آن كس كه به يقين امام را ببيند و در اين موضوع شك و شبهه نداشته باشد، جزو مدعيان دروغينى كه توقيع شريف بدان اشاره دارد ، نيست و اگر موضوع ملاقات يا ديدار خود را براى ديگران بازگو كند دروغگو و مدعى به معناى مذموم محسوب نمى شود. منتها در اينجا دو مطلب است كه بايد بدانها توجه شود:
اول: چگونگى رسيدن به يقين است. برخى سريع و بدون پشتوانه علمى به يقين مى‏رسند و به دليل سادگى بيش از حد يا خوش قلبى فريب ديگران را مى خورند و براى خود و ديگران دچار زحمت مى شوند. به عبارت ديگر حصول و دست آورى يقين و قطع مشكل است و كسى كه مدعى رسيدن به چنين علمى است بايد با اعتقاد راسخ حكم كند كه حتما و بدون شبهه امام را ديده يا صداى ايشان را شنيده است و احتمال هيچ گونه خلاف و شكى نيز در علم خود ندهد. يعنى يقين او دو صورت داشته باشد.
اولاً حكم جزمى به ديدار يا شنيدن صداى مبارك امام داشته باشد.
ثانياً احتمال نديدن روى يا نشنيدن صداى امام را در آن زمانى كه مدعى است، محال بداند. و محال بداند كه چنين رخدادى اتفاق نيافتاده است. وگرنه علم او اعتقاد جازم ثابت و يقينى نيست و اگر شك نباشد ، حداكثر ظن و گمان است كه بدان اعتنايى نيست . ملاحظه مى كنيد كه رسيدن به يقين ديدار يا شنيدار بسيار مشكل است.
دوم: آنكه به يقين رسيد به اينكه چهره دلرباى حضرت «روحى فداه» را ديده يا صداى‏دلكش ايشان را شنيده است، اگر اين ديدار يا شنيدار را بيان كرد، دروغگو نيست. اما سيره و روش علماء و بزرگانى كه به شرف مشاهده و ديدار نائل آمده اند، چنين بوده كه جريان را براى ديگران بازگو نمى‏كردند. همچون سرى نزد خود نگه مى داشتند و چه بسا بنا به دلايلى اين راز از پرده برون مى افتاد. دليل اين امر هم جلوگيرى از سكه‏هاى تقلبى‏اى است كه توسط مدعيان دروغين (متمهديان) ضرب مى شود تا از نا آگاهى و علاقه ومحبت برخى از شيعيان نسبت به حضرت به نفع مطامع خود استفاده كنند.
ب: مسلما اگر كسى ادعاى نيابت خاصه داشته باشد، كذاب است و بايد با او برخورد كرد. اما آنكه مدعى ديدار است بدون اينكه ادعاى ديگرى داشته باشد، اگر فردى است كه در جامعه به صلاح و درست گفتارى و درست كردارى شناخته شده است، و نيز فرد ساده انديش و ساده لوحى نيست، تكذيب او لزومى ندارد . كار آنها مذموم نيست، اما توصيه شده كه باز گو نكند و حق اين است كه «آنان كه خبرشد، خبرى باز نيامد». چنانچه گفتيد بين ديدن و ملاقات و ارتباط تفاوت است .
ج: باب مفاعله براى بيان شركت دو يا چند نفر در يك كار است، مثل مشاعره كه به معناى‏شعر براى هم خواندن و شركت دو يا چند نفر در مسابقه شعر خوانى است. مشاهده هم به معناى هم ديگر را ديدن است. «ال» بر سر مشاهده آن را از حالت نكره بودن در مى‏آورد و معرفه مى‏كند و اشاره به كارى دارد كه براى شنونده شناخته شده است. مثلا در جايى كه مى گويند: مشاهده به مطلق ديدن يكديگر اشاره دارند، اما در «المشاهده» به ديدارى خاص اشاره دارند. اما باب تفعيل به معناى تعديه است. يعنى فعل بجز فاعل به مفعول نيز نيازمند است. مثلا اگر گفته شود كه «فرح زيد» معنايش اين است كه «زيد خوشحال شد« اما اگر گفته شود: «فرح بكر زيدا» يعنى بكر زيد را خوشنود كرد. اما «مدعى» اسم فاعل باب افتعال است، كه به معناى ادعا كننده و خواهان است كه مردم را از حال خود آگاه و با خبر مى كند و مدعى چيزى مى‏شود. اين ادعا مى تواند درست و صادق باشد و مى‏تواند نادرست و كاذب باشد. اما مشاهده اى كه واقعا رخ داده باشد، حتما درست است.
د: روايت مى فرمايد: «سياتى شيعتى من يدعى المشاهده الا فمن ادعى المشاهده قبل خروج السفيانى و الصيحه فهو كذاب مفتر» به زودى از ميان شيعيان كسانى مدعى مشاهده مى شوند. اما ادعاى مشاهده پيش از خروج سفيانى و صيحه (درباره علائم ظهور به كتاب «عصر ظهور» سابق الذكر مراجعه كنيد. ).
دروغگو و دروغ‏باف است. برخى با استناد به اين توقيع شريف و احاديث مشابه هرگونه ديدار و مشاهده‏اى را نفى و تكذيب كرده‏اند. اما با دقت به متن روايت و روايات ديگر و همچنين روش علماى گذشته روشن مى‏شود كه روايت درصدد تكذيب افرادىاست كه بنا دارند با ادعاى مشاهده، خود را با حضرت مرتبط بدانند و ادعاى نيابت خاصه از جانب حضرت داشته باشند و بخواهند با دعوى مشاهده و شرفيابى، خود را واسطه بين امام و مردم معرفى كنند و ممكن است مراد، نفى ادعاى اختيارى بودن مشاهده و ارتباط باشد؛ يعنى، اگر كسى ادعا كند كه مى‏تواند هرگاه اراده و اختيار كند خدمت امام شرفياب شود يا با امام ارتباط پيدا كند؛ چنين ادعايى در عصر غيبت از هيچ فردى پذيرفتنى نيست و كسانى كه يك يا چند بار هم ارتباطى پيدا كرده‏اند به اختيار و اراده خودشان نبوده است، (امامت و مهدويت، آيت‏الله صافى گلپايگانى، پاسخ به ده پرسش، ص 65).
خلاصه كلام اين كه امام(ع) نفى ادعاى دروغين افرادى را مى كنند كه سخنانشان صرف ادعاست. اين افراد راه به ساحت مقدس امام ندارند و فقط اهل ادعا و گزافه‏گويى هستند.
مدعى خواست بيايد به تماشاگه راز دست غيب آمد و بر سينه نامحرم زد چنين افرادى نامحرمان كوى اسرارند.
زيرا: آن مدعيان در طلبش بيخبرانند آنان كه خبر شد خبرى باز نيامد.
منابع جهت مطالعه بيشتر:
نشانه هاي ديگري نيز وجود دارد كه براي مطالعه آن ر.ك :
1- ظهور نور, علي سعادت پرور, نشر تشيع
2- علائم ظهور امام زمان (عج ), محمد حسين همداني , انتشارات صحفي
3- نشانه هاي ظهور, سادات مدني , نشر منير
4- از ولادت تا ظهور, كاظم قزويني , ترجمه : فريدوني , نشر آفاق
5- از ولادت تا ظهور, كربي , انتشارات الهادي
6- مقاله بررسي نشانه هاي ظهور, اسماعيل اسماعيلي
7- مهدي موعود، ترجمه ج13 بحار قديم
8- مجله حوزه، 71-70

پرسمان دانشجویی