دوگانه پرستي | کتابخانه مجازی الفبا

انديشه «ثنويت»، چگونه پديد آمده است؟

بشر و مخصوصاً نژاد آريا، از دير باز پديده‏هاي جهان را به دو قطب («خوب»ها - «بدها»ها) تقسيم مي‏كرده است. نور، باران، خورشيد، زمين و بسياري از چيزهاي ديگر را در قطب خيرها و خوبها بشمار مي‏آورده است؛ و تاريكي، خشكسالي، سيل، زلزله، بيماري، درندگي و گزندگي را در صف بدها و شرور جاي مي‏داده است. البته در اين دسته‏بندي، بشر، خودش را مقياس و محور تشخيص قرار مي‏داده است؛ يعني هر چه را كه براي خويش سودمند مي‏يافته، «خوب» مي‏دانسته و هر چه را كه براي خويش زيانمند مي‏ديده، «بد» مي‏ناميده است.

براي انسانهاي پيشين اين انديشه پيدا شده است كه آيا بدها و شرها را همان كسي مي‏آفريند كه خوبها و خيرها را پديد آورده است؟ يا آنكه خوبها را يك مبدأ ايجاد مي‏كند و شرها را مبدأي ديگر؟ آيا خالق نيك و بد يكي است، يا جهان دو مبدأ و دو آفريننده دارد؟

گروهي چنين حساب كردند كه آفريننده، خودش يا خوب است و نيكخواه، و يا بد است و بدخواه. اگر خوب باشد بدها را نمي‏آفريند، و اگر بد باشد خوبها و خيرها را ايجاد نمي‏كند. از اين استدلال، چنين نتيجه‏ گرفتند كه جهان دو مبدأ و دو آفريدگار دارد (ثنويّت).

مجموعه آثار شهيد مطهري ج1 – عدل الهي، شهيد مطهري

پرسمان دانشجویی