معناي تبرك | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم و معني تبرک چيست؟ آيا اين که بعضي از افراد اشيائي مانند پارچه را به مکانهاي مقدس مانند قبور ائمه جهت تبرک مي مالند، صحيح است؟ آيا خود اين اشيا تقدس پيدا مي کنند؟

تبرک :به معني مبارک شدن ، برکت پيدا کردن است

اما واقعا ماليدن پارچه ويا اشيائي به قبور ائمه ، حکمش چيست؟

در پاسخ به اين سوال چند مطلب را اگر در نظر بگيريم ، به سهولت پاسخ آن را در مي يابيم .
1- منشاء ومبداء تبرک ازچه زماني است؟
اين موضوع ريشه قرآني دارد : زماني که حضرت يعقوب نبي (ع) از فراق يوسف نابينا شد؛ به تصريح قرآن كريم، حضرت يعقوب، لباس يوسف را بر چشم خود نهاد و بينايى خود را باز يافت: «فَلَمَّا أَنْ جاءَ الْبَشِيرُ أَلْقاهُ عَلى‏ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيراً قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّى أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ»؛ يوسف (12)، آيه 96. «پس چون مژده رسان آمد، آن پيراهن را بر چهره او انداخت، پس بينا گرديد. گفت: آيا به شما نگفتم كه بى‏شك من از [ عنايت ]خدا چيزهايى مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد؟» تبرّك و استشفا به پيراهن يوسف، نمونه‏اى از تبرّك و استشفا به چيزى است كه به شكلى منسوب به اولياى الهى است. در اين متبرک شدن يک پارچه ، از نبي خدا؛ حضرت يوسف ، وشفاگرفتن پيامبر خدا؛ حضرت يعقوب ،ونقل اين داستان ،توسط قرآن و عدم ردع آن، نشان دهنده تاييد قرآن وپيامبر اکرم صلي الله عليه وآله مي باشد.
2- آيا در تاريخ نبي مکرم اسلام نيز چنين چيزي اتفاق افتاده؟
بله ،بر اساس روايات معتبر نزد شيعه و سنى، اصحاب پيامبر اكرم(ص) هنگام وضو گرفتن ايشان، هجوم مى‏آوردند تا هر كسى قطره‏اى از آب وضوى ايشان را به عنوان تبرّك برگيرد؛ به گونه‏اى كه نمى‏گذاشتند قطره‏اى از آب وضوى پيامبر(ص) بر زمين بريزد و اگر به كسى چيزى نمى‏رسيد، از رطوبت دست ديگرى استفاده مى‏كرد. صحيح بخارى، ج 1، ص 33 و ج 7، ص 50؛ مسند احمد، ج 4، ص 329 و 330.
نمونه ديگر: تبرّك جستن به ظرف غذاى پيامبر(ص)، چاه‏هايى كه آن حضرت از آن آب نوشيده‏اند و... - چه در زمان حيات ايشان و چه بعد از رحلت ايشان - سيره اصحاب، بوده است. صحيح بخارى، ج 3، ص 35؛ كتاب المغازى؛ فضائل اصحاب النبى، باب مناقب على بن ابيطالب؛ صحيح مسلم، كتاب الجهاد السير، ح 132؛ صحيح مسلم، كتاب الحج، ح 323 و 326؛ مسند احمد، ج 5، ص 68.
اگر تبرّك جستن به قطرات آب ويا ظرف غذاي پيامبر (ص) ، شرك و حرام بود، وظيفه آن حضرت نهى و بازداشتن اصحاب از اين عمل بود. چنانکه در مورد تصور مردم، بعد از فوت ابراهيم، فرزند آن حضرت، به ارتباط خورشيد گرفتگي با غم پيامبر ؛در فراز منبر مردم را از اين خرافه نهي فرمودند؛ ومبارزه با شرک وخرافه پرستي ، بارها وبارها جزء اصلي دعوت پيامبران بوده است.
3- آيا تبرک جستن عامه مردم از بزرگان ويا اشياء براي پرستيدن آنها است؟
قطعا چنين نيست ، حتي اکنون که هر ساله پرده کعبه تعويض مي شود ، پرده سال قبل را با تشريفات خاص و به عنوان احترام به کشورها وسفراي آنان قطعه قطعه ميکنند وبه عنوان تبرک به ايشان پيشکش مي دهند.
پيامبران و امامان بدان جهت كه بندگان شايسته خداوند هستند، سزاوار احترام و محبت هستند. احترام و ابراز ارادت به آنان، بدان جهت نيست كه براى آنان در مقابل خدا، مقام و ارزشى مستقل قائل باشيم؛ بلكه آنان مستقل از خدا هيچ ندارند و همه عظمت آنان و عشق و محبت ما به ايشان، ناشى از آن است كه آنان در اوج معرفت، بندگى و عبوديت حضرت حق قرار دارند و مورد عنايت خاص پروردگار مى‏باشند. بوسيدن ضريح امامان(ع) و اولياى الهى، برخاسته از عشق و محبت نسبت به آنان است؛ همان گونه كه عاشق، هر چيزى را كه منتسب به معشوق است، مى‏بويد و مى‏بوسد و به سينه مى‏چسباند. براى زائر امام معصوم(ع)، خود سنگ و چوب ارزشى ندارد. بوسيدن ضريح و در و ديوار حرم، از آن جهت است كه منسوب به محبوبش؛ يعنى، امام معصوم است.

پرسمان دانشجویی