پايه ‏گذار تقيه | کتابخانه مجازی الفبا

چه کسي در اسلام اولين پايه گذار تقيه بود؟ محمد حنقيه يا از ائمه شيعه اثني عشر بودند؟

خیلی از انبیاء تقیّه داشته اند و تا زمان بعثتشان یا دین خود را آشکار نمی کردند یا آن را فقط به صورت پرسشی از دیگران مطرح می نمودند و به صراحت نمی گفتند که این اعتقاد من است. امّا در اسلام ، رسول خدا (ص) تا قبل از بعثتشان با این که موحّد بودند امّا مدّعی توحید نبودند. از زمان بعثت نیز تا سه سال تمام مسلمین اهل تقیّه بودند. حضرت ابوطالب (ع) نیز تا آخر عمر شریفشان تقیه کردند. وقتی یاسر و سمیّه و فرزندشان عمّار دستگیر شدند ، یاسر و سمیّه به جرم موحّد بودن شهید شدند ولی عمّار به ظاهر ابراز بازگشت از اسلام نمود و نجات یافت ؛ و خداوند متعال نیز کار او را تأیید نموده فرمود: « مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إيمانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإيمانِ وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيم‏ ــــ كسانى كه بعد از ايمان كافر شوند ـ بجز آنها كه تحت فشار واقع شده‏اند در حالى كه قلبشان آرام و با ايمان است ـ آرى، آنها كه سينه ی خود را براى پذيرش كفر گشوده‏اند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظيمى در انتظارشان است» (النحل:106)
وقتی عمّار تقیّه نمود مردم گفتند او کافر شده ؛ و خداوند متعال با نازل نمودن این آیه مرتدّین را اهل جهنّم خواند ولی اضافه نمود که اگر کسی در حال اضطرار اظهار کفر کند ولی قلبش مومن باشد از این حکم بیرون خواهد بود.
همچنین خداوند متعال در تأیید تقیّه فرمود: «وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إيمانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَ قَدْ جاءَكُمْ بِالْبَيِّناتِ مِنْ رَبِّكُمْ وَ إِنْ يَكُ كاذِباً فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَ إِنْ يَكُ صادِقاً يُصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ــــ و مرد مؤمنى از آل فرعون كه ايمان خود را پنهان مى‏داشت گفت: « آيا مى‏خواهيد مردى را بكشيد بخاطر اينكه مى‏گويد: پروردگار من«اللَّه» است، در حالى كه دلايل روشنى از سوى پروردگارتان براى شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت؛ و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضى از عذابهايى را كه وعده مى‏دهد به شما خواهد رسيد؛ خداوند كسى را كه اسرافكار و بسيار دروغگوست هدايت نمى‏كند.»(غافر:28)
همچنین اصحاب کهف ، اهل تقیّه بودند تا اینکه بالاخره ایمان خود را آشکار نمودند و مورد تعقیب قرار گرفتند و به غار پناه بردند.
حاصل کلام آنکه:
تقیّه همواره در میان انبیاء و صالحان بوده و در اسلام نیز بنیانگذار اصلی آن خود رسول خدا (ص) بوده ؛ و بعد از ایشان مسلمانان نخستین اهل تقیّه بودند ؛ و نیز حضرت ابوطالب و جناب عمّار تقیّه نمودند ؛ و قرآن کریم نیز تقیّه را به هنگام ضرورت تأیید نموده ؛ و البته حکم عقل نیز همین است.

پرسمان دانشجویی