فلسفه ساخت کعبه | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
فلسفه ساخت کعبه
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
فلسفه ساخت کعبه
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
شبهات متفرقه
سوال:
چرا خدا از حضرت ابراهيم(ع) خواست تا کعبه را بنا کند؟ اصلا فلسفه وجود خانه کعبه چيست؟ در اين رابطه چه کتابي با قلمي زيبا و جذاب مي توانم پيدا کنم؟ لطفا مرا راهنمايي کنيد.
پاسخ تفصیلی:
فلسفه و دليل اصلي ساختن کعبه توسط حضرت ابراهيم (ع) را مي توان تعيين مرکزي براي وحدت امت هاي توحيدي و خدا جوي دانست و آن را در فلسفه حج جستجو نمود, از اين رو شگفت ترين حكمتي كه در حج مشهود است، احساس وحدت و همبستگي است كه در حد اعلاي مفهوم انسانيت، به بركت اسلام، به وجود مي آيد. عالم و جاهد، كوچك و بزرگ، زن و مرد، سياه و سفيد و از هر نژاد ديگر، همه و همه با دو قطعه لباس سفيد، با جدي ترين چهره حيات، در كنار يك «كانون» و براساس يك «قانون» مي جوشند، مي روند، مي دوند، مي نشينند و برمي خيزند و اين خيزش و خروش و رفت و بازگشت و چرخيدن و گرديدن همه در يك جهت و در يك خط و در يك مدار و بر يك محور است.
تضادها و تنوعاتي كه انسانها را از يكديگر جدا كرده و از هر كدام در برابر يكديگر گرگي درنده ساخته و آنان را به جنگ و پيكار با يكديگر واداشته است، مبدل به هماهنگي و وحدتي مي گردد كه تنها در شعرها، و شعارها و گفتار مبلغان و آرمان اعلاي انساني ديده مي شود. اين احساس همبستگي و هماهنگي است كه اگر ادامه يابد و مربيان جوامع، آن را به طور جدي در آموزش و پرورش بكار گيرند بسياري از دردها و رنجهاي اجتماعي درمان خواهد شد 1 .
حضرت علي(ع) در فرازي ديگر از نهج البلاغه و در بيان فلسفه مشكلات سفر حج مي فرمايند: آيا مشاهده نمي كنيد كه همانا خداوند سبحان، انسانهاي پيشين از آدم(ع) تا آيندگان اين جهان را با سنگهايي در مكه آزمايش كرد كه نه زيان مي رسانند، و نه نفعي دارند و نه مي شنوند. اين سنگها را خانه محترم خود قرار داده و آن را عامل پايداري مردم گردانيد.
سپس كعبه را در سنگلاخ ترين مكانها، بي گياه ترين زمينها، و كم فاصله ترين دره ها، در ميان كوههاي خشن، سنگريزه هاي فراوان، و چشمه هاي كم آب، و آبادي هاي از هم دور قرار داد، كه نه شتر، نه اسب و گاو گوسفند، هيچ كدام در آن سرزمين آسايش ندارند. سپس آدم و فرزندانش را فرمان داد كه به سوي كعبه برگردند، و آن را مركز اجتماع و سرمنزل مقصود و باراندازشان گردانند. تا مردم با قلبهاي مملو از عشق، به سرعت از ميان فلات و دشتهاي دور، و از درون شهرها، روستاها، دره هاي عميق، و جزاير از هم پراكنده درياها به مكه روي آورند. شانه هاي خود را بجنبانند و گرداگرد كعبه «لااله الاالله» بر زبان جاري سازند، و در اطراف خانه طواف كنند، و با موهاي آشفته، بدنهاي پرگرد و غبار در حركت باشند.
لباسهاي خود را كه نشانه شخصيت هر فرد است درآورند، و با اصلاح كردن موهاي سر، قيافه خود را تغيير دهند، كه آزموني بزرگ و امتحاني سخت، و آزمايشي آشكار است براي پاكسازي و خالص شدن، كه خداوند آن را سبب رحمت و رسيدن به بهشت قرار داد. اگر خداوند خانه محترمش، و مكان هاي انجام مراسم حج را در ميان باغ ها و نهرها، و سرزمين سبز و هموار، و پر درخت و ميوه، مناطقي آباد داراي خانه ها و كاخ هاي بسيار، و آبادي هاي به هم پيوسته، در ميان گندم زارها و باغات خرم و پر از گل و گياه، داراي مناظري زيبا و پر آب در وسط باغستاني شادي آفرين، و جاده هاي آباد قرار مي داد، به همان اندازه كه آزمايش ساده بود، پاداش نيز سبكتر مي شد.
اگر پايه ها و بنيان كعبه، و سنگ هايي كه در ساختمان آن، به كار رفته از زمرد سبز و ياقوت سرخ و داراي نور و روشنايي بود، دل ها ديرتر به شك و ترديد مي رسيدند، و تلاش شيطان بر قلب ها اثر مي گذاشت، و وسوسه هاي پنهاني او در مردم كارگر بود. در صورتي كه خداوند بندگان خود را با انواع سختي ها مي آزمايد، و با مشكلات زياد به عبادت مي خواند، و به اقسام گرفتاري ها مبتلا مي سازد، تا تكبر و خودپسندي را از دل هايشان خارج كند و به جاي آن فروتني آورد و درهاي فضل و رحمتش را بر روي آنها بگشايد، و وسائل عفو و بخشش را در اختيارشان گذارد. »2
اين مناسك بزرگ همانگونه كه در قبل بدان اشاره گرديد داراي چهار بعد است كه هر يك از ديگري ريشه دارتر و پرسودتر است، لذا نظر به اهميت اين ابعاد آنها را مورد بررسي قرار مي دهيم:
1- بعد اخلاقي:
مهمترين فلسفه حج همان دگرگوني اخلاقي است كه در انسان ها به وجود مي آورد، مراسم احرام انسان را به كلي از تبليغات مادي و امتيازات ظاهري و لباس هاي رنگارنگ و زر و زيور بيرون مي برد و يا تحريم لذائذ و پرداختن به خودسازي كه از وظايف محرم است او را از جان ماده جدا كرده و در عالمي از نور و روحانيت و صفا فرو مي برد، و آنها را كه در حال عادي بار سنگين امتيازات موهوم و درجه ها و مدال ها را بر دوش خود احساس مي كنند يكمرتبه سبكبار و راحت و آسوده مي كند. سپس مراسم ديگر حج يكي پس از ديگري انجام مي گيرد. مراسمي كه علاقه هاي معنوي انسان را لحظه به لحظه با خدايش محكمتر و رابطه او را نزديكتر و قويتر مي سازد، او را از گذشته تاريك و گناه آلودش بريده و به آينده اي روشن و پر از صفا و نور پيوند مي دهد.
مخصوصا توجه به اين حقيقت كه مراسم حج در هر قدم يادآور خاطرات ابراهيم بت شكن، و اسماعيل ذبيح الله و مادرش هاجر است. مجاهدت ها و گذشت ها و ايثارگري آنها را لحظه به لحظه در برابر چشمان انسان مجسم مي كند، و نيز توجه به اينكه سرزمين مكه عموما و مسجدالحرام و خانه كعبه و محل طواف خصوصا يادآور خاطرات پيامبر اسلام و پيشوايان بزرگ را مي بيند و صداي آواي حماسه هاي آنها را مي شنود. آري اينها همه دست به دست هم مي دهند و زمينه يك انقلاب اخلاقي را در دل هاي آماده فراهم مي سازند، به گونه اي توصيف ناشدني ورق زندگاني انسان را برمي گردانند و صفحه نويني در حيات او آغاز مي كنند. بي جهت نيست كه در روايات اسلامي مي خوانيم، كسي كه حج را بطور كامل انجام دهد:«يخرج من ذنوبه كهيئته يوم ولدته امه» يعني: از گناهان خود بيرون مي آيد همانند روزي كه از مادر متولد شده.
آري حج براي مسلمانان يك تولد ثانوي است، تولدي كه آغازگر يك زندگي نوين انساني مي باشد البته احتياج به يادآوري ندارد كه اين بركات و آثار- و آنچه بعدا به آن اشاره خواهيم كرد- نه براي كساني است كه از حج تنها به پوسته اي از آن قناعت كرده و مغز آن را بدور افكنده اند و نه براي آنها كه حج را وسيله تفريح و سير و سياحت و يا تظاهر و ريا و تهيه وسايل مادي و شخصي قرار داده و هرگز به روح آن واقف نشده اند سهم آنها همان است كه به آن رسيده اند 3.
2- بعد سياسي:
به گفته يكي از فقهاي بزرگ اسلام مراسم حج در عين اينكه خالص ترين و عميق ترين عبادت را عرضه مي كند، موثرترين وسيله براي پيشبرد اهداف سياسي اسلام است. روح عبادت توجه به خدا ، و روح سياست توجه به خلق خداست، اين دو در حج آنچنان به هم آميخته اند كه تار و پود در پارچه. حج عامل موثري براي وحدت صفوف مسلمانان است . حج عامل مبارزه با تعصبات ملي و نژادپرستي و محدود نشدن در حصار مرزهاي جغرافيايي است. حج وسيله اي است براي انتقال اخبار سياسي كشورهاي اسلامي از هر نقطه به نقطه ديگر، بالاخره حج عامل موثري است براي شكستن زنجيرهاي اسارت و استعمار و آزاد ساختن مسلمين. به همين دليل در آن ايام كه حاكمان جبار همچون بني اميه و بني عباس بر سرزمين هاي مقدس اسلامي حكومت مي كردند و هرگونه تماس ميان قشرهاي مسلمان را زيرنظر گرفتند تا هر حركت آزادي بخشي را سركوب كنند، فرا رسيدن موسم حج دريچه اي بود به سوي آزادي و تماس قشرهاي جامعه بزرگ اسلامي با يكديگر و طرح مسائل مختلف سياسي.
روي همين جهت امير مومنان علي (ع) به هنگامي كه فلسفه فرائض و عبادات را مي شمرد درباره حج مي گويد:«الحج تقويه للدين» (خداوند مراسم حج را براي تقويت آئين اسلام تشريع كرده). بي جهت نيست كه يكي از سياستمداران معروف بيگانه در گفتار پرمعني خود مي گويد:«واي به حال مسلمانان اگر معني حج را نفهمند، و واي به حال دشمنانشان اگر معني حج را درك كنند.» و حتي در روايات اسلامي، حج به عنوان جهاد افراد ضعيف شمرده شده، جهادي كه حتي پيرمردان و پيرزنان ناتوان با حضور در صحنه آن مي توانند شكوه و عظمت امت اسلامي را منعكس سازند و با حلقه هاي تو در توي نمازگزاران گردخانه خدا و سردادن آواي وحدت و تكبير پشت دشمنان اسلام را بلرزانند.
همچنين از بعد سياسي اين مطلب در انديشه و گفتار بزرگان كشورمان تجلي يافته است از آن جمله مي توان به قسمتي از پيام امام خميني به زائران بيت الله الحرام در هفتم مهرماه سال 1358 اشاره كرد: «جهات سياسي زيادي در اجتماع گرانبهاي حج مي باشد، از آن جمله گرفتاري هاي اساسي و سياسي اسلام و مسلمين است كه در گردهمايي روحانيون و روشنفكران و متعهدان زائر بيت الله الحرام ممكن است طرح و با مشورت از راه حل ها مطلع و در برگشت به كشورهاي اسلامي در مجامع عمومي گزارش داده و در رفع آنها كوشا شوند و با ايجاد جبهه مستضعفين و وحدت كلمه و شعار لااله الاالله از تحت اسارت قدرت هاي شيطاني اجانب و استعمارگران و استثمارگران بيرون آيند و با اخوت اسلامي بر مشكلات غلبه كنند. از خداوند متعال عظمت اسلام و مسلمين و وحدت كلمه مسلمانان جهان را خواستارم 4.
3- بعد فرهنگي:
ارتباط قشرهاي مسلمان در ايام حج مي تواند به عنوان مؤثرترين عامل مبادله فرهنگي و انتقال فكرها در آيد. مخصوصاً با توجه به اين نكته كه اجتماع شكوهمند حج، نماينده طبيعي و واقعي همه قشرهاي مسلمانان جهان است چرا كه در انتخاب افراد براي رفتن به زيارت خانه خدا هيچ عامل مصنوعي مؤثر نيست و زوار كعبه از ميان تمام گروه ها، نژادها، زبان هايي كه مسلمانان به آن تكلم مي كنند برخاسته و در آن جمع مي شوند.
لذا در روايات اسلامي مي خوانيم: «يكي از فوائد حج نشر اخبار و آثار رسول خدا به تمام جهان اسلام است.»
«هشام بن حكم» كه از دوستان دانشمند امام صادق(ع) است مي گويد: از آن حضرت درباره فلسفه حج و طواف كعبه سؤال كردم، فرمود: «ان الله خلق الخق و... يعني: «خداوند اين بندگان را آفريد... و فرمان هايي در طريق مصلحت دين و دنيا به آنها داد، از جمله اجتماع مردم شرق و غرب را در (آئين حج) مقرر داشت تا مسلمانان به خوبي يكديگر را بشناسند و از حال هم آگاه شوند، و هر گروهي سرمايه هاي تجارتي را از شهري به شهر ديگر منتقل كنند... و براي اينكه آثار پيامبر(ص) و اخبار او شناخته شود، مردم آنها را به خاطر آورند و هرگز فراموش نكنند.» به همين دليل در دوران هاي خفقان باري كه خلفا و سلاطين جور اجازه نشر اين احكام را به مسلمانان نمي دادند آنها با استفاده از اين فرصت، مشكلات خود را حل مي كردند و با تماس گرفتن با ائمه هدي و علماي بزرگ دين پرده از چهره قوانين اسلام و سنت پيامبر(ص) برمي داشتند، از سوي ديگر حج مي تواند، مبدل به يك كنگره عظيم فرهنگي شود و انديشمندان جهان اسلام را در ايامي كه در مكه هستند گردهم آورند و افكار و ابتكارات خويش را به ديگران عرضه كنند.
اصولا يكي از بدبختي هاي بزرگ اين است كه مرزهاي كشور اسلامي سبب جدائي فرهنگي آنها مي گردد و موجب مي شود مسلمانان هر كشور تنها به خود بينديشند، كه دراين صورت جامعه واحد اسلامي پاره پاره و نابود مي گردد، آري حج مي تواند جلوي اين سرنوشت شوم را بگيرد.
و چه جالب مي فرمايد، امام صادق(ع) در ذيل همان روايت هشام بن حكم: «ولو كان كل قوم انما يتكلمون علي بلادهم و...» يعني: اگر هر قوم و ملتي تنها از كشور و بلاد خويش سخن بگويند تنها به مسائلي كه در آن است بينديشند همگي نابود مي گردند و كشورهايشان ويران مي شود، منافع آنها ساقط مي گردد و اخبار واقعي در پشت پرده قرار مي گيرد 5.
4- بعد اقتصادي:
برخلاف آنچه بعضي فكر مي كنند، استفاده از كنگره عظيم حج براي تقويت پايه هاي اقتصادي كشورهاي اسلامي نه تنها با روح حج منافات ندارد بلكه طبق روايات اسلامي يكي از فلسفه هاي آن را تشكيل مي دهد چه مانعي دارد مسلمانان در آن اجتماع بزرگ، پايه يك بازار مشترك اسلامي را بگذارند و زمينه هاي مبادلاتي و تجارتي را در ميان خود به گونه اي فراهم سازند كه نه منافعشان به جيب دشمنان بريزد، و نه اقتصادشان وابسته به اجانب باشدكه اين دنيا پرستي نيست، عين عبادت است و جهاد.
لذا در همان روايت «هشام بن حكم» از امام صادق(ع) ضمن بيان فلسفه هاي حج صريحاً به اين موضوع اشاره شده بود كه يكي از اهداف حج، تقويت تجارت مسلمانان و تسهيل روابط اقتصادي است.
در حديث ديگري از همان امام(ع) در تفسير آيه «ليس عليكم جناح ان تبتغوا فضلا من ربكم» مي خوانيم كه فرمود: «فاذا احل الرجل من احرامه و قضي فليشتر ليبع في الموسم» يعني: هنگامي كه انسان از احرام بيرون آيد و مناسك حج را بجا آورد در همان موسم حج خريد و فروش كند. (و اين موضوع نه تنها گناه ندارد بلكه داراي ثواب است) همين معني در ذيل حديثي كه از «امام علي بن موسي الرضا(ع) به طور مشروح در بيان فلسفه هاي حج وارد شده است آمده و در پايان آن مي فرمايد: «ليشهدوا منافع لهم». اشاره به اينكه آيه «ليشهدوا منافع لهم» هم منافع معنوي را شامل مي شود و هم منافع مادي را كه از يك نظر همه معنوي است.
اين موضوع را هم نبايد از نظر دور داشت كه تجارت و فعاليت اقتصادي و كسب درآمد در اين سفر روحاني نبايستي موجبات تفرقه و جدايي مسلمانان را از يكديگر فراهم سازد همچنانكه امام علي(ع) در نامه اي به يكي از استانداران خود چنين مي نگارد: «به مردم مكه فرمان ده تا از هيچ زائري در ايام حج اجرت مسكن نگيرند. زيرا كه خداوند سبحان فرمود: «سواءالعاكف فيه و الباد...» يعني: عاكف (اهل مكه) و بادي (زائراني كه از ديگر شهرها به حج مي آيد در مكه يكسانند، خدا ما و شما را به آنچه دوست دارد توفيق عنايت فرمايد.» 6
كوتاه سخن اينكه اين عبادت بزرگ اگر بطور صحيح و كامل مورد بهره برداري قرار گيرد و زوارخانه خدا در آن ايام كه در آن سرزمين مقدس حضور فعال دارند و دلهايشان آماده است از اين فرصت بزرگ براي حل مشكلات گوناگون جامعه اسلامي با تشكيل كنگره هاي مختلف سياسي، فرهنگي و اقتصادي استفاده كنند، اين عبادت مي تواند از هر نظر مشكل گشا باشد و شايد به همين دليل است كه امام صادق(ع) مي فرمايد: «لايزال الدين قائماً ما قامت الكعبه يعني: مادام كه خانه كعبه برپا است اسلام هم برپا است.»
همچنين امام علي(ع) فرمود: «خانه خدا را فراموش نكنيد كه اگر فراموش كنيد هلاك خواهيد شد. و ديگر آنكه فرمود: «الله الله في بيت ربكم لاتخلوه ما بقيتم فانه ان ترك لم تناظروا يعني: خدا را، خدا را، در مورد خانه پروردگارتان، هرگز آن را خالي نگذاريد كه اگر آن را ترك گوئيد مهلت الهي از شما برداشته مي شود.
لذا به علت اهميت اين موضوع است كه فصلي در روايات اسلامي تحت اين عنوان گشوده شده است كه اگر يكسال مسلمانان بخواهند حج را تعطيل كنند بر حكومت اسلامي واجب است كه آنها را به مكه بفرستد 7پي نوشت:1-حج يا پرچم پيروز حق ص59
2- نهج البلاغه خطبه 192
3- تفسير نمونه- ج 14 ص 76
4- وحدت اسلامي- ص 103
5- تفسير نمونه- ج 14 ص 81
6- نهج البلاغه- نامه 67
7- تفسير نمونه- ج 14 ص 82مطالعه منابع زير پيشنهاد مي شود:
1-صهباي صفا: آيت الله جوادي آملي
2- عمره دانشجويي: حجه الاسلام نجفي
3-حج عارفان: رحيم کارگر.
4- با راهيان قبله, عليرضا محمدخاني چاپ نشرمحبت.
5- عرفان حج, آيت الله جوادي آملي.
6-در بارگاه نور, حسين انصاريان.
7-روح حج, جواد محدثي.
8- فروغ ابديت، جعفر سبحاني، دفتر تبليغات اسلامي قم
9- محمد(ص) تصوير جمال خدا، حسين بدرالدين، علم تهران
10- سيره نبوي، شهيد مرتضي مطهري
11- سيره نبوي، مصطفي دلشاد تهراني ، انتشارات وزارت ارشاد
12- تاريخ پيامبر اسلام(ص)، محمد ابراهيم آيتي، دانشگاه تهران
13. رسول جعفريان, آثار اسلامي مکه و مدينه, قم, مشعر, 1377؛
14. مجله ميقات وابسته به سازمان حج و اوقاف, نشر مشعر.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//node/1539
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت