شناخت اوصاف الهى | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
شناخت اوصاف الهى
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
شناخت اوصاف الهى
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
اسماء و صفات الهی
سوال:
با توجّه به اينكه خداوند نامحدود است، آيا ما مىتوانيم صفات نامحدود او را درك كنيم؟
پاسخ تفصیلی:
درك صفات نامحدود الهى
پرسش اصلى آن است كه: آيا عقل بشرى قادر است بفهمد ذات خداوند، داراى چه صفاتى است؟ كدام يك لايق و شايسته ذات او است و چه صفاتى اينطور نيست؟ چرا عقل قادر به درك اوصاف الهى نيست و هر چه در اين زمينه بگويد، يا براى خويش ترسيم كند، احتمالات است؟
متكلمان به اين پرسش، پاسخهاى گوناگونى دادهاند كه در اين مجال اندك، نمىتوان به نقد و بررسى آنها پرداخت. از آنجا كه سخن علامه طباطبايى در اين ميان، نظرى كامل و متقن است، به تحليل ديدگاه ايشان در پاسخدهى به اين پرسش اساسى، اكتفا مىكنيم.
عقل بشرى، قادر است اوصاف خداوند را دريافته و علاوه بر درك آن، به بررسى آن نيز بپردازد؛ زيرا اگر عقل ما چيزهايى از قبيل علم، قدرت، حيات و ...
را براى خداىتعالى اثبات مىكند، يا موجودات را مستند به وى مىداند و يا صفات فعلى- از قبيل رحمت، مغفرت، رزق و انعام، هدايت و غير آن- را براى او قائل مىشود؛ همه از اين جهت است كه در خود، نمونهاى از آن كمالات را سراغ دارد. نيز از آنجا كه معطى كمال، محال است كه فاقد آن كمال باشد؛ وجود چنين اوصاف كماليهاى در مخلوقات، نشانه آن است كه مبدأ و منشأ اصلى موجودات (خداوند)، داراى آن كمالات است. در عين حال ادعا نمىكنيم كه عقل به كنه ذات و صفات خداوند احاطه دارد؛ بلكه اعتراف مىكنيم آنچه را كه ما با عقل خود، براى او اثبات و توصيف مىكنيم، غير از آن است كهدر خداى تعالى است؛ مثلًا علمى كه ما براى خدا اثبات و او را بدان توصيف مىكنيم- از آنجايى كه ما خود محدود هستيم- محدود است؛ در حالى كه خداى متعال بزرگتر و برتر از آن است كه حدى، او را در خود محدود سازد.
اين مفاهيم، آينههاى محدودى است كه نمىتواند وجود بىكران پروردگار را منعكس سازد. اما اين امر، باعث نمىشود كه تشخيص عقل را در اين باره معتبر ندانيم. عقل ما قادر به ادراك صفات هست؛ ولى به اندازه و حد توانايى عقل بشر. انسان در شناخت خداوند سبحان، مثل كسى است كه دو دست خويش را به آب دريا نزديك كند و بخواهد از آن بنوشد؛ او فقط مىخواهد خود را سيراب سازد و ابداً مقدار برايش مطرح نيست و نمىتواند بيشتر از اندازه دو دستش از دريا آب بردارد». «1»
صفات سلبى خدا
ما به اندازه فهم و عقل خود، اوصاف خداوند را مىفهميم؛ اما براى آنكه اين مفاهيم نسبت به خداوند متعال، معانى حقيقى و برتر از فهم ما داشته باشد؛ از صفات سلبى استفاده كرده، كمبود فهم خود را نسبت به اوصاف الهى جبران مىكنيم و در عين اينكه مىگوييم: خدا عالم، قادر و حىّ است و اضافه مىكنيم:
خداوند در وصف نمىگنجد و بزرگتر از آن است كه در چهارديوارى اوصاف و تحديدهاى ما، محصور گردد و اين خود ما را به حقيقت امر نزديك مىسازد. «2» بر اين اساس ما معتقديم: اين مفاهيم، از جنس همان معانى و مفاهيمى است كه درك و تعقّل مىكنيم و آنچه را كه برخى مدعى شدهاند- كه تمامى اين
__________________________________________________
(1). سيدمحمدحسين طباطبايى، مجموعه رسائل، ص 227.
(2). الميزان، ج 8، ص 57 و ج 6، ص 102- 100؛ مجموعه رسائل، صص 224- 226؛ اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج 5، ص 125 و ....اوصاف و اسماى الهى، مجازهاى مفرد يا استعارههاى تمثيلىاند- قبول نداريم؛ زيرا مثلًا ما از دو جمله «زيد دانست» و «خداوند دانست»، يك چيز مىفهميم و آن، روشن بودن معلوم نزد عالم است. چيزى كه هست، ما مىدانيم آگاهى و علم «زيد»، فقط به واسطه صورت ذهنى است كه نزد او است و چنين صورتى براى خداوند ممتنع است؛ زيرا در آنجا ذهنى نيست. اما اين ويژگى مربوط به «مصداق» علم است و موجب دگرگونى مفهوم نمىشود. بنابراين، مفهوم، يك مفهوم است و ويژگىهاى مصداقى دخالتى در مفهوم ندارد. پس ضابطه عمومى در تبيين صفات خداوند آن است كه مفاهيم آنها را از ويژگىهاى مصداقى و به عبارت ديگر، از ابعاد عدمى و نقص به واسطه صفات سلبى، خالى سازيم. «1» نتيجه آنكه: ما از صفات خدا، همان معانى را مىفهميم كه از صفات انسان در مىيابيم و چنان كه عقل قادر است آن صفات را در مورد انسان درك كند، در باب صفات خداوند متعال نيز قادر به چنين دركى است. منتها به دليل تفاوت درجه در مصداق ميان انسان و خداوند، شائبه نقص در صفات الهى، به وجود مىآيد كه ما به كمك صفات سلبى، اين شبهه را از بين مىبريم.
بدينوسيله با كمك از صفات ايجابى و سلبى، علاوه بر آنكه دگرگونى در مفهوم ايجاد نمىكنيم؛ بلكه آن را به مصداق حقيقى و واقعى رهنمون مىسازيم و مىگوييم: خداوند موجود است؛ ولى نه وجودى مانند مخلوقات؛ خدا علم دارد، اما نه مثل علم موجودات؛ قدرت دارد، نه از اين قدرتها؛ حيات دارد، نه از اين حياتها و .... «2»
__________________________________________________
(1). نگا: سيدمحمدحسين طباطبايى، رسائل توحيدى، ترجمه و تحقيق على شيروانى، ص 54 و 55.
(2). نگا: اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج 5، صص 105- 110.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//content/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D9%88%D8%B5%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%89%E2%80%8F
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت