تناسخ | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
تناسخ
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
تناسخ
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
سوال:
در كتابى خواندم كه دانشمندان توانستهاند ثابت كنند روح يك انسان (قبل از تولدش)، متعلّق به يك انسان ديگر بوده است و حتّى روانشناسان توانستهاند با روش هيپنوتيزم، اين فرضيه را آزمايش و تجربه كنند. آيا مىتوان به اين امور و عقايد اطمينان كرد؟ آيا در روايات اسلامى نيز به اين موضوع (تسلسل روح) اشاره شده است؟
پاسخ تفصیلی:
يكى از مباحث دشوار علمى، مسئله «تناسخ» است. تناسخ دو قسم است:
1. تناسخ مُلكى؛ به اين معنا كه نفس آدمى با رها كردن بدن مادى خود، به بدن مادى ديگرى وارد شود.
2. تناسخ ملكوتى؛ به اين معنا كه نفس با عقايد، انديشهها، نيتها، گفتارها و كردارهاى خود بدنى مثالى (متناسب با عالم برزخ) و بدنى قيامتى (متناسب با عالم قيامت) ساخته، به صورت آن مجسّم مىشود. به بيان ديگر، انسان با عقايد و افعالى كه در دنيا دارد، براى خويش بدنى در برزخ و بدنى در قيامت مىسازد كه نفس او به آن تعلّق مىگيرد و پس از رهايى و مفارقت از بدن مادى، با آن بدنها تركيب مىيابد. بنا به اعتقاد ما، تناسخ ملكوتى امرى صحيح بوده؛ ولى تناسخ ملكى باطل است.
براى بطلان تناسخ ملكى، دلايل متعددى ارائه شده كه به مهمترين آنها اشاره مىشود. اين دليل بر چند اصل تكيه دارد:
يكم. تعلّق نفس به بدن، يك تعلّق ذاتى است و در متن و ذات روح انسانى، تعلق به بدن نهفته است. از اين رو، ممكن نيست كه روح باشد و بدن نباشد.
به همين جهت ما معتقديم روح در هر عالمى، متناسب با همان عالم و احكام و قوانينش، بدون بدن نخواهد بود. البته روح انسان در هر نشأه و عالمى، بدنى مناسب با آن خواهد داشت.
دوم. تركيب روح و بدن يك تركيب اتحادى است، نه انضمامى؛ يعنى، روح و بدن يك وجود را تشكيل مىدهند و بر اثر اين تركيب است كه حقيقتى به نام انسان شكل مىگيرد. روح بىبدن نمىتواند به هستى خود ادامه دهد البته گاهى با بدن مادى و گاهى با بدن برزخى و در نهايت با بدن قيامتى به هستى خود ادامه دهد. از اين رو مىگوييم تركيب روح و بدن، تركيبى است كه وجودى يگانه مىيابند.
سوم. در تركيب اتحادى، بايد دو موجودى كه به يك وجود، موجود مىشوند، داراى مرتبه يكسانى باشند؛ يعنى، اگر يكى در مرتبه قوه و استعداد محض بود و ديگرى در مرتبه فعليت، نمىتوان اين دو را با يكديگر متحد ساخت؛ از اين رو، تركيب اتحادى يك موجود بالقوه، با يك موجود بالفعل محال است. چهارم. همه عالم هستى در حركت است؛ يعنى، هر موجودى در مسير خاص خود و براساس قوانين حساب شده، پيوسته در حركت است و رو به كمال متناسب با خود پيش مىرود؛ براى مثال دانه گندمى كه روى زمين قرار گرفته و با شرايط مساعدى شكافته شده و به تدريج مىرويد، بىشك متوجه آخرين مرحله رشد خود است كه سنبل داده و دانههاى زيادى به بار آورد.
هسته ميوهاى كه در درون خاك پنهان شده و سپس پوست خود را شكافته و نوك سبزى بيرون مىدهد، از همان مرحله آغازين آهنگ رسيدن به درجه كمال و برومندى دارد كه درختى پر از ميوه خواهد شد.
به هر حال، دستگاه آفرينش، هرگز از پيشه خود (حركت رو به كمال مقصود)، دست نمىكشد و به كار خود ادامه مىدهد و كاروان هستى، پيوسته به سوى مقاصد ويژه خودشان هدايت مىشوند. روح و بدن نيز از اين حقيقت و قانون هستى مستثنا نيستند. اين دو نيز، مانند ساير موجودات ديگر، پيوسته در حال حركتاند و در اين حركت خود نيز رو به كمال متناسب با خود دارند.
پنجم. حركت، خروج حركت كننده از قوه به فعليت، از نقص به كمال و از فقدان به سمت وجدان است؛ يعنى، متحرك در طى حركت در مسير خود، از قوه به فعليت و از ندارى به دارايى مىرسد. بر اين اساس، روح و بدن در حركت خود، يك سلسله نقصانها، ندارىها و قوهها را پشت سر گذاشته، واجد كمالات، دارايىها و فعليتها مىشوند.
ششم. در هر حركتى، اگر موجودى از قوه به فعليت برسد، محال است كه موجود به فعليت رسيده، دوباره به قوه برگردد؛ زيرا حركت هميشه از نقص به كمال، از فقدان به سمت وجدان و از ندارى به سوى دارايى است. براى مثال بدن يك حيوان پس از كامل شدنش، ديگر به حالت نطفه بودن باز نمىگردد؛ چرا كه اين خلاف قانون حركت است.
با توجه به اصول ششگانه ياد شده، مىگوييم: اگر روح پس از مفارقت از بدن مادى، به بدن مادى ديگر تعلّق بگيرد، محال پيش مىآيد؛ چرا كه اگر نفس و روح پس از مفارقت از بدن، بخواهد به بدن ديگرى در مرتبه جنينى و مثل آن تعلّق بگيرد- از آنجا كه روح در بدن مادى اول، مسير تكاملى خود را در حد عالم مادى طى نموده و برخى از مراتب نقصان و فقدان را پشت سر گذاشته و به فعليتهايى رسيده است- بايد با بدن مادىاى متحد گردد كه هنوز در مراحل اوليه حركت است و نسبت به روح تكامل يافته، در حد قوه و نقصان اوليه خود مىباشد! اين امر محال است؛ زيرا از آنجا كه روح و بدن، تركيبى اتحادى دارند و به يك وجود موجودند؛ نمىتوان ميان اين دو موجود- كه يكى بالقوه و ديگرى بالفعل، يكى ناقص و ديگرى كامل است- تركيب اتحادى ايجاد كرد.
از اين رو روح تكامل يافته، نمىتواند با بدن غيركامل متحد گردد.
اگر بگوييد روح پس از مفارقت از بدن اول، تنزل كرده تا بتواند با بدن ديگرى اتحاد يابد، مىگوييم: بر طبق اصل ششم، محال است كه موجود به فعليت رسيده، دوباره به قوه برگردد و اين برخلاف حقيقت حركت است.
آرى روح، پس از مفارقت از بدن مادى، حيات خود را با «بدن برزخى»، در عالم برزخ ادامه مىدهد. بدن برزخى، متناسب با حيات عالم برزخ است و براساس اعتقادت، نيتها، گفتارها و رفتارهاى اختيارى كه انسان در دنيا كسب مىكند، دوران برزخش شكل مىگيرد.
همچنين روح در قيامت كبرى، پس از مفارقت از آن بدن برزخى، حيات خود را با «بدن قيامتى» ادامه مىدهد. بدن قيامتى، بدنى متناسب با حيات اخروى است كه براساس همه كمالات و تحولاتى است كه روح تا آن لحظه، به دست آورده است؛ شكل مىگيرد.
تحول روح از بدن مادى به بدن برزخى و از بدن برزخى به بدن قيامتى را «تناسخ ملكوتى» مىگويند و از ديدگاه اسلام پذيرفته و مقبول است.
مخالفت اسلام با تناسخ مُلكى
قرآن كريم تصريح مىكند كه انسان پس از مرگ، ديگر به اين دنيا باز نمىگردد: حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ* لَعَلِّي أَعْمَلُ صالِحاً فِيما تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ «1»؛ «تا زمانى كه مرگ هر يك فرا رسد، در آن حال آگاه و نادم شده گويد: بارالها! مرا به دنيا بازگردان تا شايد به تدارك گذشته عملى صالح به جاى آورم. به او گفته مىشود كه هرگز نخواهد شد و اين كلمهاى است كه او از روى حسرت مىگويد و از عقب آنها عالم برزخ است تا روزى كه برانگيخته شوند».
از اين آيه استفاده مىشود كه انسان پس از مرگ، ديگر به اين دنيا باز نمىگردد.
از کتاب پرسمان دانشجویی- فرجام شناسی
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//content/%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%AE%E2%80%8F
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت