اين مسأله دامنه گسترده و وسيع دارد كه نمي توان آن را در اينجا به تفصيل بيان كرد و كسي هم به صورت موضوعي و مستقل روي آن ظاهرا كار نكرده، اما به اجمال اين كه، آن طور كه قرآن كريم ذكر مي كند و ناظر به همه كتاب هاي آسماني تحريف نشده است (نه تورات و انجيل كنوني)، توبه از الطاف الهي به انسانها، و از راههاي جبران قصورها و تقصيرهاي انسان در انجام وظايف عقلي و شرعي و اداء حق الله و حق الناس است. و توبه داراي معاني و مبتني به شرائط، مراحل، اركان و دربردارنده آثاري است. و تورات و انجيل كنوني در معنا، شرائط، مراحل، اركان و آثار توبه با قرآن كريم هم داستان نيستند.براي اطلاع بيشتر ر.ك :- فهرست موضوعي تفسير الميزان و نمونه، بحث توبه.- انصاريان، حسين ، توبه آغوش رحمت.- خرّمي، جواد ، مقاله: توبه در قرآن آدرس اينترنتي:
http://www.hawzah.net/Per/Magazine/ML/Index.htm - مير عالي، اردشير، مقاله توبه در قرآن آدرس اينترنتي:http://www.ido.ir/a.aspx?a=1389110905 - تورات و تلمود.