فرقه دراويش علي شاهي | کتابخانه مجازی الفبا

اكثريت مردم شهر ما جزء فرقه دراويش علي شاهي اند جهت اطلاع بيشتر توضبحاتی بیان فرمایید؟

گروهها و فرقه هاي متعددي تحت عنوان دراويش يا صوفيان يا فرقه هاي صوفي و درويشي در ايران و جهان وجود دارد كه دراين باره نكات زير قابل توجه است.

تاريخچه اجالي تصوف:

در زمان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله ) پيروان آن حضرت را «مسلم» و «مؤمن» مي ناميدند و آنانكه محضر پيامبر را درك كرده بودند، «صحابه» ناميده مي شدند و نسل بعد را كه با صحابه پيامبر محشور بودند «تابعين» خوانده اند. بعد اسم زاهد و عابد بميان آمد و به عده اي اطلاق گشت كه از دنيا كناره جسته و خود را وقف عبادت و رياضت نموده بودند.

در حدود اوائل قرن دوم هجري كم كم كلمه «صوفي» و طريقه تصوف شنيده شد كه خود را سالكان طريق حق وعارفان الهي مي دانستند؛ اما عرفان آنها با مباني طريقتي ائمه هدي سازگاري و مطابقت نداشت. عرفان ناب اسلامي ـ شيعي ريشه در آموزه هاي ثقلين داشته و دارد؛ يعني منشأ آن قرآن و سنت (قولي، فعلي و تقريري) معصومين (عليهم السلام) است، اما تصوف ريشه اي التقاطي داشته كه هم از آموزه هاي نوافلاطونيان و هم نحله هاي معنوي مسيحي و حتي شبه عرفان هاي هندي و شرقي وام گرفته بود.

اولين و معروفترين چهره متصوفه، ابوهاشم كوفي بود كه او، مرام و عقيده اش مورد نكوهش شديد امام صادق(عليه السلام) قرار گرفت؛ چنانكه از امام حسن عسكري (عليه السلام) نقل است كه از امام صادق (عليه السلام) پرسيدند ابو هاشم كوفي چگونه آدمي است؟ فرمود: «انّه فاسد العقيده جدّاً؛ واقعاً او شخص فاسدالعقيده اي است» و در ادامه فرمود: «و او همان كسي است كه مذهبي را بدعت گذارد كه آن را تصوف مي نامند و وي اين مذهب را پناهگاهي براي عقيده زشت و ناپسند خود قرار داد.

علاوه بر ابوهاشم در اين دوره مي توان از ابراهيم ادهم و ذوالنون مصري اشاره كرد كه به هر حال طريقه و بدعت آنها باز به نسبت دوره هاي بعد، در ابتدا ساده بودند. رويارويي ائمه بعد از امام صادق(عليه السلام) با آنها به ويژه امام رضا(عليه السلام) كه مي فرمود: «كسي دم از صوفيه نمي زند مگر از روي خدعه يا گمراهي و يا [در خوشبينانه ترين صورت] از روي حماقت». و نيز امام هادي (عليه السلام) كه همه فرقه هاي صوفيه را بي استثناء از مخالفين اهل بيت(عليهم السلام) مي دانست و مي فرمود «الصوفيه كلهم من مخالفينا» قابل توجه و تأمل است. ولي از قرن سوم به بعد دامنه تصوف وسعت يافت و مايه هاي ذوقي و شعري در آن پيدا شد.

اوج تعليمات نظري صوفيه به قرن ششم و به دست محي الدين ابن عربي مشهور به شيخ اكبر متوفاي سال 560 صورت پذيرفت. عدم سنخيت تصوف با تشيع و عدم ارتباط آنان با اهل بيت (عليهم السلام)

بر اثر انشعابات متعدد مشرب تصوف، فرقه هاي مختلفي بوجود آمد كه هر دسته و فرقه در صدد حفظ موقعيت خود در برابر فرقه هاي ديگر و علماي مكتب اهل بيت (عليهم السلام) برمي آمد. بر اين اساس هر كدام سعي كردند براي جبران مافات و جلوگيري از ازبين رفتن، به ظاهر سلسله مشايخ خود را به نحوي به ائمه اهلبيت (عليهم السلام) و يا به يكي از اصحاب پيامبر(صلي الله عليه و آله ) و يا معصومين برسانند! چنانكه اشاره شد، حقيقت آن است كه تصوف از ابتدا جرياني بدلي به موازات حركت مكتب اهل بيت(عليهم السلام) بوده است كه معصومين(عليهم السلام) بارها به صراحت خطر آنها را گوشزد كرده و طريقه آنها را مخالف راه و روش حقه خود دانسته اند؛ پس بديهي است كه متصوفه در برهه هايي از تاريخ (درست مانند اين زمان)، شرط ادامه حيات خود را در اين تشخيص دهند كه هم حدود و مرزهاي عرفان و تصوف را با يكديگر خلط كنند و هم خود را به ائمه و شاگردان آنها منسوب نمايند! اما واقع امر، عدم همبستگي و سنخيت ميان تشيع و تصوف را گزارش مي كند. تصوف از تشيع كاملا جدا و بيگانه است زيرا اصول و قواعد تصوف با تشيع در تضاد آشكار مي باشد. مطالعات و تحقيقات در احوال و تراجم و مشايخ صوفيه روشن مي نمايد كه اقطاب و مشايخ اوليه و سرسلسله هاي بزرگ آنها همگي از اهل سنت بوده اند و تاريخ به ما مي گويد كه تا قبل از روي كار آمدن دولت صفويه هيچ قطب صوفي را نمي توان پيدا كرد كه شيعه و پيرو اهل بيت بوده باشد درويش

« درويش» در لغت به معناي گدا وسائل است و در اصطلاح سالكان متصوفه و اعضاي سلاسل آنها را عموما درويش و فقير و صوفي مي خوانند. واژه «درويش» و «شاه» در اول و آخر نام مشاهير و مشايخ صوفيه نيز استعمال مي شود مانند «درويش صالح عليشاه». «تصوف» و «صوفي»

در معناي لغوي و وجه تسميه اصطلاحي و علت نامگذاري «تصوف» و «صوفي» نيز اقوال مختلف و متفاوتي گفته مي شود، لذا ارائه يك تعريف جامع و فراگير ـ حتي توسط خودشان ـ براي صوفي امري دشوار است زيرا تصوف همواره در تطور و تحول بوده و در هر عصر و زماني جلوه اي خاص داشته است مثلاً عبدالرزاق كاشاني در تعريف تصوف مي گويد: «التصوف هو التخلق بالاخلاق الالاهيه؛ تصوف عبارت است از متخلق بودن به اخلاق الهي» ويژگي هاي بارز و مشترك غالب قريب به اتفاق فرقه هاي تصوف:

1. اعتقاد داشتن به شريعت و طريقت و حقيقت در طول هم؛ به گونه اي كه برخي از فرقه هاي آنها اعلان مي دارند كه اگر فردي به حقيقت رسيد ديگر نيازي به شريعت ندارد و اعمال عبادي و وظايف شرعي خود را مي تواند حذف كند! در صورتي كه بناي اهلبيت (عليه السلام) تأكيد بر حفظ شعائر و ظواهر شريعت محمدي (ص) در همه حال بوده است.

2. اهميت دادن به عشق مجازي(عشق زميني) به عنوان پل عبور به حقيقت!

3. ابراز شطح طامات يا همان كلمات متناقض نمايي كه گاه به كفرگويي و يا خلاف منطق و عقل كشانده مي شود

4. سماع يا همان رقص و حركات موزوني كه نه تنها مستندي در دين ندارد بلكه در تقابل با ادله شرعي است.همانطور كه در ابتداي اين نوشته اشاره شد، «مسلك تصوف در اسلام، با ديانت مسيحي و اعمال رهبانان و افكار هندي و ايراني و بودائي، مخلوط شده است و آنچه به تصوف شكل فلسفي داده، آميزه هاي فلسفه يونان مخصوصا فلسفه نوافلاطونيان بوده است؛ بنابراين بهترين بستر براي رشد و تهذيب و سلوك و مجاهده نفساني، تعاليم اسلام است كه در متون ديني ـ قرآن، سنت نبوي و احاديث اهل بيت (عليهم السلام) آمده است و قرآن و عترت براي هر سالك الي الله دستگيره محكم و چراغ پرفروغ است كه او را از انوار عرفان التقاطي متصوفه بي نياز مي سازد. ...شخصيت‏هاى برجسته‏اى همچون صدرالمتألهين شيرازى كه نسبت به عرفان و عرفا نظر مثبت داشته، در رد بعضى از صوفيه و عقايد باطل آنان كتاب نوشته است .

آيا صوفيه داخل در اسلامند؟

در مجموع و با توجه به مقدماتي كه به استحضار رسيد، مي توان بيان داشت: اگر چه بر اساس مولفه هاي اسلام ناب اسلامي، نمي توان گروه ها و فرقه هاي مختلف تصوف را ـ با شدت و ضعف هاي آنها ـ به علت عدم تبعيت از موازين شرعي و احكام الهي و سنّت نبوي (صلي الله عليه و آله ) و مكتب علوي، مومنان حقيقي و مسلمانان واقعي دانست ولي به هر حال و با تسامح بايد گفت تا زماني كه دراويش اظهار اسلام مي كنند، در دايره وسيع مسلمين مي توانند داخل شوند؛ هرچند كه برخي از گروه هاي افراطي آنها شايد ديگر از ربقه اسلام نيز شمرده نشوند.

جهت مطالعه بيشتر در اين زمينه ر.ك :

1.تاريخ تصوف، عباسعلي عميد زنجاني

2.عرفان و تصوف، داود الهامي 3.در كوي صوفيان، سيد تقي واحدي صالح عليشاه

4.آن سوي صوفيگري، احمد باقريان ساروي

5.فرقه صوفيان، سيد محمد محدث

6.رويشگاه تصوف، سيد محمد حسين فقيه ايماني،

7.نگرشي ديگر بر تصوف، شهاب الدين كاكويي

8. جلوه حق، آيت الله العظمي مكارم شيرازي

9. مناظرات و مكاتبات، محمد مرداني

10. رهبران ضلالت، امير علي مستوفيان.

11 عارف وصوفي چه مي گويند،ميرزا جواد تهراني.

پرسمان دانشجویی