قمه زدن | کتابخانه مجازی الفبا

حكم قمه زدن و با ناخن سر و صورت خودر ا زخمي كردن چيه اصلا كار درستي هست مخصوصا ميگن حضرت زينب (س) سر مبارك خود رو شكوند و خون جاري شد ...ميگن آيت ا.. بهجت(ره) گفته اشكالي نداره

پاسخ: در رابطه با قمه زنى هيچ دستورى از ناحيه شرع نرسيده و برخى از فقها نيز درباره آن چيزى نگفته‏اند، ليكن كسانى كه متعرض حكم آن شده‏اند عموماً در دو صورت آن را جايز نمي دانند: 1) در صورتى كه مشتمل بر ضرر قابل توجه براى شخص باشد. 2) در صورتى كه موجب وهن اسلام يا تشيع گردد و با توجه به اين كه در حال حاضر اين مسأله در سطح جهانى مورد تبليغات سوء بر عليه اسلام و شيعه مى‏شود ترك آن بهتر است. بنا بر نظر بعضى از مراجع مانند آيات عظام فاضل لنكرانى، مكارم شيرازى و تبريزى، عزادارى و سينه‏زنى و امثال اينها براى سيد مظلومان از كارهايى است كه موجبات تقرب به خداوند عالم است و اما از اعمالى كه موجب سوء استفاده دشمنان اسلام و وهن دين مى‏شود بايد اجتناب شود. آيت ا... مكارم شيرازي، استفتاءآت جديد، ج1، ص158، قم، نسل جوان، 1381، چاپ سوم به نظر مقام معظم رهبري: قمه‏زنى علاوه بر اينكه از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‏شود و سابقه‏اى در عصر ائمه(ع) و زمان‏هاى بعد از آن ندارد و تأييدى هم به شكل خاص يا عام از معصوم(ع) در مورد آن نرسيده است در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مى‏شود بنابراين در هيچ حالتى جايز نيست. بنابراين قمه زني، زنجير تيغي زدن و ... كه به مرور زمان و در اثر سهل انگاريها، در عزاداري سالار شهيدان وارد شده است بي ترديد از مصاديق عزا و سوگواري به شمار نمي آيد بلكه از آفتها و منكرات آن است و اين گونه مراسم(قمه زني) از نظر شرعي هيچ گونه پايه و مبناي ديني ندارد و صرفا از روي علاقه به اباعبدا... حسين(ع) انجام مي گيرد. بدون شك اگر به وسيله آن ضرري بر بدن وارد شود - كه حتما ضرر وارد مي شود- حرام است و مومنين بايد از آن اجتناب كنند و اگر ضرري هم وارد نسازد- در عرف امروز- موجب بدبيني و وهن مذهب است و بايد از آن جلوگيري شود و لذا مقام معظم رهبري فرموده است «مخفي نيست كه بيشترين اين امور(قمه زني و ...) باعث بدنامي و وهن مذهب اهل بيت(ع) مي شود و اين از بزرگترين ضررها و خسارت ها است.» آيت ا... العظمي سيد علي خامنه اي، اجوبه الاستفتاءآت، ترجمه فارسي، تهران، انتشارات بين الملل هدي، چاپ پنجم1382، ص326 V و بهترين شيوه عزاداري، تشكيل مجالس با شكوه و ذكر اهداف مقدس امام حسين(ع) و تاريخچه كربلا و تحليل فرازهاي آن و مراسم سوگواري و هم چنين تشكيل دسته جات عزاداري با شكوه، توأم با برنامه هاي بيدار كننده و پرمحتوي است كه روشن كننده اهداف عزاداري امام حسين(ع) باشد. و اما مسئله زود خوب شدن و يا چه بسا صدمه نخوردن. دليل بر پسنديده بودن آن نيست چنان كه برخي فرقه ها حتي شيشه مي خورند و يا اشياء نوك تيز در دست، شكم و... خود فرو مي برند و حتي احساس درد هم نمي كنند. وبه نظر آيات عظام بهجت ،صافي ،سيستاني ، اگر قمه زني موجب ضرر معتد به نشود ونيز موجب هتك مذهب نباشد اشكال ندارد.

در بحارالانوار داستان مسلم گچكار را آورده است و در ضمن آن آورده است كه حضرت زينب كبرا وقتي كه چشمش به سر برادرش افتاد پيشاني خودرا به محمل زد و از زير مقنعه خون جاري شد .(بحارالانوار ج 45 ص115 س 6 ) اين داستان در اين كتاب طولاني است و يك بخش آن مربوط به اين است .

علامه مجلسي براي اين داستان سندي نقل نكرده است و تصريح كرده كه سند ندارد ولي در اول اين داستان گفته است كه من اين داستان را در كتب معتبر ديده ام .

شيخ عباس قمي آنچه را كه در بحارالانوار نقل كرده آورده است و آن را رد كرده است (منتهي الامال ج اول ص 751 ،چاپ هجرت )

آقاي سيد هاشم رسولي محلاتي در كتاب زندگاني حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها اين داستان را رد كرده اند(ص327)ما نيز بر همين اساس اين داستان را نمي پذيريم .

در المجالس السنيه اين داستان را نياورده است .در تاريخ طبري هم آن را نيافتم .در بيشتر كتابهاي بعدي اين داستان را از بحارالانوار نقل كرده اند.

برخي از علما تلاش كرده اند تا آن را به نحوي توجيه بكنند ولي لزومي ندارد و اگر فرض كنيم كه حضرت زينب كبرا سر خودرا به زده باشد مشكلي پيش نمي آيد چون تحمل آن مصيبتها آسان نيست .]

در رابطه با روايتى كه به حضرت زينب(س) نسبت مى‏دهند بايد گفت:

اولا: اين كه حضرت زينب سر را به چوبه محمل زده باشد در كتب معتبر تاريخى نيامده و ساخته و پرداخته برخى افراد فاقد معلومات است خصوصا كه محدث محقق مرحوم حاج شيخ عباس قمى (ره) اين مساله را صحيح نمى داند.

ثانيا: اگر آن خبر صحت داشته باشد (كه ندارد) ممكن است آن حضرت بدون اختيار و دراثر فشار و اندوه به چنين عملى مبادرت كرده باشد. در اين صورت نيز اين عمل قابل احتجاج نيست و نمى تواند ملاك عمل ديگران باشد.

پرسمان دانشجویی