ماجراي خليفه شدن عثمان | کتابخانه مجازی الفبا

باسلام.ماجراي خليفه شدن عثمان را بطور دقيق و كامل توضيح دهيد.

پاسخ: خلافت عثمان

عمر پس از زخمي شدن و در لحظات آخر زندگي خود، براي انتخاب خليفه بعد از خود شش نفر را به حضور طلبيد و موضوع خلافت را به صورت شورا ميان آنها محدود نمود.

اين شش نفر عبارت بودند از علي ( عليه السلام ) ، طلحه ، زبير ، عبد الرحمن ابن عوف ، عثمان و سعد وقاص .

آنگاه ابوطلحه انصاري را با پنجاه نفر از انصار دستور داد كه پشت در خانه اي كه در آنجا اعضاي شورا بحث و گفتگو مي كنند ايستاده و منتظر اقدامات آنها باشد ، اگر پس از خاتمه سه روز، پنج نفر به انتخاب يكي از آن شش تن موافق شدند و يكي مخالفت كرد گردن نفر مخالف را بزند و اگر چهار نفر از آنها به يك نفر رأي موافق دهند و دو نفر مخالفت كنند سر آن دو نفر را با شمشير جدا كنند و اگر براي انتخاب يكي از آنان هر دو طرف ( موافق و مخالف ) مساوي شدند نظر آن سه نفر كه عبد الرحمن بن عوف جزو آنها است صائب بوده و سه نفر ديگر را در صورت مخالفت گردن بزنند و اگر پس از خاتمه سه روز، رأي آنها به چيزي تعلق نگرفت و همه با يكديگر مخالفت كردند هر شش تن را گردن بزنند و سپس مسلمين براي خود خليفه اي انتخاب نمايند .

عمر علت انتخاب شش تن اعضاء شورا را چنين اظهار نمود كه چون رسول خدا(ص) موقع رحلت از اين شش نفر راضي بود من هم خلافت را ميان آنها به صورت شورا قرار مي دهم كه يكي را از ميان خود براي اين كار انتخاب كنند .

پس از سه روز از قتل عمر هر شش نفر در منزل عايشه جمع شده و به بحث پرداختند . در اين ميان طلحه حق خود را به عثمان واگذار كرد و زبير نيز رأي خود را به علي ( عليه السلام ) داد و سعدوقاص هم حق خود را به عبد الرحمن واگذار نمود.

عبدالرحمن مردم را در مسجد پيغمبر جمع نمود تا در حضور مهاجر و انصار رأي خود را اعلام كند. او اول به طرف علي ( عليه السلام ) رفت و براي حضرت شرط گذاشت كه طبق دستور خدا و سنت پيغمبر و روش شيخين حكومت كند ولي حضرت علي (عليه السلام ) شرط او را نپذيرفت و فرمود : من به دستور الهي و سنت پيغمبر و روش خودم كه همان رضاي خدا و سنت پيغمبر است رفتار مي كنم نه به روش ديگران . بعد همان جمله را عبدالرحمن به عثمان گفت و او قبول كرد و بانگ زد : سوگند مي خورم كه جز طريق شيخين به راهي نروم و از روش آنها منحرف نشوم .

عبدالرحمن دست بيعت به دست عثمان داد و او را به خلافت تبريك گفت و بني اميه هم دسته دسته بيعت كردند.

عثمان پس از خلافت ، دارايي بيت المال را ميان خويشاوندان خود به مصرف رسانيد و حكام و فرمانداران را بدون توجه به صلاحيت آنان از خاندان خويش انتخاب نمود . مردم شهرستان ها از دست حكام عثمان به ستوه آمده و چندين بار شكايت آنها را به اصحاب پيغمبر اكرم ( صلي الله عليه و آله ) و حتي به خود عثمان نمودند ولي اين شكايت ها مؤثر نبود. سرانجام مردم و اصحاب پيامبراكرم ( صلي الله عليع و آله ) خشمگين شده و تصميم گرفتند كه اول او را نصيحت كنند و سپس اگر مؤثر واقع نشد او را بركنار نمايند . و چون به سخن آنان ترتيب اثر نداد، شورش و انقلاب بر ضد حكومت وي به وجود آمد و منجر به قتل او در سال 35 هجري قمري شد و سپس مردم با علي ( عليه السلام ) به عنوان خلافت بيعت كردند.( با استفاده از كتاب هاي : تاريخ يعقوبي ، ج2 ، صفحات 162 ؛ سيره پيشوايان ، مهدي پيشوايي ، از ص 73تا 81 ، مؤسسه تحقيقاتي امام صادق ( عليه السلام ) ، قم ، چاپ ششم ، 1376 هش ؛ شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ، ج1 ، خطبه شقشقيه .)

پرسمان دانشجویی