وحدت | کتابخانه مجازی الفبا

وحدت چيست ؟ و پيامبر و امام علي (ع) براي حفظ وحدت چكار كردند؟

پاسخ: معناي صحيحي كه وحدت دارد اين است كه بيش از موارد افتراق، به مشتركاتي كه وجود دارند تأكيد شود. شايد بيش از نود درصد مسائلي كه در دين اسلام مطرح است، مشترك اند. مسلمانان مقابل دشمن مشترك، براي حفظ اصل اسلام در كنار هم باشند. با تكيه بر اصول مهم اسلام كه هر دو آن را قبول دارند يك نيرويي براي همراهي و مقابله با ترفندهاي دشمن مشترك پيدا كنند.

معناي وحدت اين نيست كه هر دو سني شوند يا بالعكس؛ هر كدام از شيعه و سني، اعتقادات و استدلال هايي دارند؛ اين اختلافات در مراكز ديني و در بين عالمان دين مورد بحث قرار گيرد و به نتيجه اي كه آن ها مي رسند عمل شود؛ نه اين كه كسي كه سني است با كسي كه شيعه است درگير شوند و اختلاف پيش بيايد كه مطمئنا به صلاح هيچ كس نيست. به وجه مشترك توجه داشته باشيم و روي آن ها تأكيد كنيم. دشمن مشترك را بشناسيم و در مقابلش و براي حفظ آن اصولي كه مشترك است كنار هم باشيم. در جاهايي كه با همديگر افتراق و اختلاف داريم، بحث هاي علمي، عاقلانه، به دور از جنجال و كينه ورزي انجام دهيم. وحدت يعني دوري از مسائلي كه به نفع هيچ كدام از دو طرف نيست، نه يكي شدن.

مسأله وحدت شيعه و سني از ديرباز مورد تأكيد علماي آگاه بوده و اين چيزي است كه از سلوك سياسي امامان شيعه نيز استنباط مي شود. . در صدر اسلام تمام مردم دور وجود پيامبر(ص) جمع بودند؛ با تمام اختلافات فرقه ها و قبايلي كه قبل از بعثت پيامبر اكرم(ص) بود و قبيله ها متفرق بودند، هر قبيله اي در پي قبيله ديگر بود. اوس و خزرج، مكه و مدينه يا قبايل ديگر با يكديگر درگير بودند؛ پيامبر اكرم(ص) همه اين ها را كنار هم قرار داد. حتي يهوديان مدينه را كنار مسلمانان و قبايل ديگر عرب كه مسلمان شده بودند قرار داد؛ پيامبر(ص) يك پيمان نامه عمومي در مدينه بستند كه به امضاي همه مسلمان ها و قبايل مسلمان يا حتي يهودياني كه در آن جا بودند رسيد؛ همه در كنار هم براي دفاع از مدينه.

مسلمان و غير مسلمان همه موظف بودند در برابر دشمني كه مي خواهد متعرض مدينه شود دفاع كنند. با اين وجود، قطعا ما موظف هستيم شيعه و سني در كنار هم قرار بگيريم و از اسلام و كشورهاي اسلامي كه در سراسر جهان هست، دفاع كنيم.

بعد از پيامبر اكرم(ص)، حضرت علي(ع) اولين كسي است كه اين گونه عمل كرد. حق شان غصب شد؛ ولي خود حضرت براي حفظ اسلام پذيرفت در كنار كساني كه به اعتقاد ما حقش را غصب كردند، سكوت كند. مشورت مي داد، در كنار آن ها قرار مي گرفت، سكوت مي كرد تا اسلام حفظ شود.

در سيره ائمه بعدي هم همين وحدت و همراهي است. از امام صادق(ع) هم رواياتي نقل شده است كه شيعيان را به شدت توصيه كردند به همراهي، شركت در نماز جماعت اهل سنت، رفتن به نماز جمعه و به عيادت و تشييع جنازه آن ها. به هر حال اين ها توصيه هايي است كه از ائمه اطهار(ع) رسيده است. براي حفظ اسلام كنار هم باشيم؛ البته با حفظ اعتقاداتي كه داريم.

خود حضرت علي(ع) انتقاد داشت كه خطبه شقشقيه گواه بر همين است؛ ولي سكوت كرد. آن ها را تضعيف نمي كرد تا اركان اسلام تضعيف نشود. كنار آن ها قرار مي گرفت تا جهان اسلام تضعيف نشود؛ به خاطر دشمن مشترك و وجود كساني كه از دين برگشته بودند و اسلام را تهديد مي كردند در كنار آن ها قرار گرفت. نسبت به آن زمان كه حساسيت كمتر نيست؛ بلكه بيشتر هم شده است و خيلي آشكار است كه دشمن مي خواهد بين مسلمان ها تفرقه ايجاد بكند. گروهاي تكفيري هم براي اين كار تقويت مي شوند. بايد با همديگر اتحاد داشته باشيم تا جهان اسلام به جان هم نيفتد و مسلمان ها همديگر را تضعيف و دشمن را تقويت نكنند.

سيره علماي اسلام هم از ابتدا در مواقع مهم و حساس همين طور بوده است؛ در قرون اخير نيز مرحوم آيت الله بروجردي با الأزهر مصر و شيخ شلتوت رفت و آمدهايي داشتند، جلسات و مذاكراتي داشتند كه منجر به تأسيس دارالتحقيق بين المذاهب شد. نتيجه اي هم كه گرفتند اين بود كه شيخ شلتوت مفتي اعظم مصر و رئيس الازهر فتوا داد كه فقه جعفري يكي از پنج فقه رسمي جهان اسلام است و هر مسلماني به اين فقه عمل كند مجزي است. در واقع مفتي اعظم مصر مذهب شيعه را به رسميت شناخته است.

پرسمان دانشجویی