فعل یدعون در آیه 33 سوره یوسف به صورت جمع مؤنّث استفاده شده یا مذکّر؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آیه 33 سوره یوسف چنین است: «قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمّا یَدْعُونَنی إِلَیْهِ وَ إِلاّ تَصْرِفْ عَنّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ...». آیا فعل «یدعوننی» در این آیه به صورت جمع مؤنّث استفاده شده یا مذکّر؟ و اگر مذکّر است برای چه؟

در افعال مضارعی که ریشه آنها معتل از نوع ناقص واوی؛ نظیر "رجو" یا "دعو" است، صیغه سوم (جمع مذکر غایب) و صیغه ششم (جمع مؤنث غایب) آنها مشابه هم می باشند. بنابراین، مورد پرسش شما، "قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنی‏ إِلَیْه‏" که "یدعون" در این آیه، جمع مؤنث غایب است.

در افعال مضارعی که ریشه آنها معتل از نوع ناقص واوی، نظیر "رجو" یا "دعو" است، صیغه سوم (جمع مذکر غایب) و صیغه ششم (جمع مؤنث غایب) آنها مشابه هم می باشند. لطفاً به نمونه های ذیل دقت فرمایید:
1. "أُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّه"[1]‏ که در آن، "یرجون" صیغه سوم (جمع مذکر غایب) است.
2. "وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتی‏ لا یَرْجُونَ نِکاحا"،[2] که در این مورد،"یرجون" صیغه ششم (جمع مؤنث غایب) است.
3. "وَ لا تَطْرُدِ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُریدُونَ وَجْهَه‏"[3] که در آن "یدعون" به عنوان جمع مذکر غایب است.
4. نهایت این که مورد پرسش شما، "قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنی‏ إِلَیْه‏" که "یدعون" در این آیه، جمع مؤنث غایب می باشد.
بر این اساس، موردی برای بخش دوم پرسشتان باقی نمی ماند.