آیا کارهاى خارق العاده برخى انسان ها واقعى است؟ چه مى شود که انسان به این توانمندى ها مى رسد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آیا کارهاى خارق العاده برخى انسان ها واقعى است؟ چه مى شود که انسان به این توانمندى ها مى رسد؟

پاسخ :
در پاسخ به پرسش مذکور به نکاتى چند اشاره مى گردد:
1. برخى از انسان ها کارهاى خارق العاده و شگفت انگیزى که از قدرت روحى و نفسانى برخاسته است را مورد تردید و انکار قرار مى دهند، صرفاً به دلیل این که چنین رفتارهایى مغایر با اسباب و علل طبیعى و عادى است. در حالى که بر انسان فرهیخته شایسته است تا زمانى که دلیل متقن و استوارى بر محال بودن کارهاى خارق العاده نیافته، دست به انکار نزده و آنها را ممکن بداند.
ابن سینا به رهپویان معرفت نفس این گونه سفارش مى نماید:
«شاید خبرهایى درباره عارفان بشنوید که مربوط به دگرگونى امور عادى باشد و شاید به تکذیب آن مبادرت نمایید؛ مثلاً گفته شود عارفى درخواست باران براى مردم نمود و باران بارید، و یا درخواست شفاى کسى را نمود و او شفا یافت، یا بر مردم نفرین کرد و خسوف و زلزله و یا نوعى هلاکت براى مردم پیش آمد، یا براى مردم دعا کرد و بیمارى وبا و مرگ حیوانات و سیل و طوفان را از آنها دور نمود، یا درّنده اى رام او شد و پرنده از او فرار نکرد و یا امثال این کارها که محال و ممتنع قطعى نیستند. پس در برابر شنیدن این امور خارق العاده دست به انکار نزنید بلکه توقّف کنید و عجله ننمایید؛ زیرا این کارها علل و اسبابى در اسرار طبیعت دارند».1
2. نفس و روح انسان در بر دارنده توانمندى ها و نیروهاى نامحدود و فراوانى است، که در بسیارى از افراد به صورت بالقوّه و استعداد باقى مانده ولى در برخى از سالکان و اولیاى الهى به فعلیّت و شکوفایى رسیده است.
در یک تقسیم کلّى آثار و توانمندى هاى شگرف نفس و روح را مى توان به دو دسته «عملى» و «علمى» تقسیم بندى نمود. از این رو نفس پژوهان، قواى نفسانى انسان را به دو دسته «تحریکى» و «ادراکى» تقسیم کرده اند.
منظور از توانمندى هاى «عملى» نفس، تأثیرات و تصرّفاتى است که نفوس و روح هاى نیرومند، در عالم تکوین و نظام هستى ایجاد مى کنند. این تصرّفات ممکن است از سنخ تغییرات و جابجایى هاى اشیاى خارجى باشد مانند کار شگفت انگیزى که از آصف بن برخیا وزیر حضرت سلیمان علیه السلام، صادر شد و توانست تخت ملکه سبا را در یک چشم به هم زدن نزد حضرت سلیمان علیه السلاماحضار نماید.
«قالَ الَّذِی عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکِتابِ أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُکَ»2؛
«کسى که نزد او دانشى از کتاب ]الهى [بود، گفت: من آن را پیش از آن که چشم خود را بر هم زنى برایت مى آورم».
گاهى این تصرّفات از نوع ابداع و آفریدن چیزى در خارج است؛ مانند این که انسان صاحب همّت و اراده اى، به مجرّد اراده میوه اى، آن را به اذن خداوند در جهان خارج ایجاد نماید.
منظور از توانمندى هاى «علمى» روح، همان امور خارق العاده اى است که به گستره نامحدود علم و معرفت انسان برمى گردد؛ مانند خبر دادن از غیب، اخبار از ضمایر و باطن انسان ها، پیش بینى امورى که هنوز واقع نشده است، و سایر موارد.
گرچه آثار و توانمندى هاى شگرف نفس متنوّع و نامحدود است و شاید بتوان گفت که درجه عالى آن تنها در انسان کامل و خلیفة اللهى به فعلیّت و بالندگى رسیده است، ولى در این مجال به برخى از توانمندى هاى روحى انسان اشاره مى شود:
1. مقام «کن»
مقام «کن» برگرفته از این آیه شریفه است:
«إِنَّما قَوْلُنا لِشَیْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ»3؛
«ما وقتى چیزى را اراده کنیم، همین قدر به آن مى گویم «باش»، بى درنگ موجود مى شود».
مقام «کن» مرتبه و جایگاهى والاست که مراد و مقصود از اراده تخلّف نمى کند؛ یعنى به مجرّد اراده نمودن، آن کار در خارج محقّق مى شود و هیچ واسطه اى مثل تفکّر و تأمّل و درنگ بین اراده و مراد وجود ندارد.
انسانى که از مقام «کن» بهره مند است هر کارى که اراده کند، به اذن خداوند انجام مى شود.
اهل معرفت انسان ها را به سه دسته تقسیم مى نمایند:
الف) صاحب توجّه: توده مردم در گستره نفس خویش صورت ها و تخیّلاتى را به صِرف توجّه به آنها، مى آفرینند. پدیده هایى ذهنى و صورت هایى که با توجّه نفس آفریده شوند از مملکت وجود انسان بیرون نیستند.
ب) صاحب همّت: عارفى است که پس از گذراندن مراتب سلوک و مجاهدت و مراقبت به مقام «کن» مى رسد.
در این مرحله تصوّرات و اراده سالک در خارج محقّق شده و هرچه بخواهد با اتّکاء به همّت خود در جهان بیرون ایجاد مى کند.
ج) صاحب الأمر: کسى است که داراى نفس مکتفى است و «أمر» او قائم مقام «أمر» خداوند مى باشد، انسان کامل و خلیفه خداوند برخوردار از این مقام شامخ مى باشد.4
تفاوت این مراتب بستگى به قوّت و ضعف، و کمال و نقص نفوس قدسى اولیاء خداوند دارد.
نکته شایان توجّه این که همه این آثار شگفت انگیز روح در پرتو عبودیّت و اطاعت تامّ و تمام از خداوند و به اذن او محقّق خواهد شد.
2. اخبار از غیب
یکى از توانمندى هاى روحى انسان همنشینى با ملائکه، مشاهده ملکوت و اخبار از غیب مى باشد 5، چنان که قرآن کریم در مورد حضرت ابراهیم علیه السلامو حضرت عیسى علیه السلام مى فرماید:
«وَ کَذلِکَ نُرِی إِبْراهِیمَ مَلَکُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِیَکُونَ مِنَ الْمُوقِنِینَ»6؛
«و این گونه، ملکوت آسمانها و زمین را به ابراهیم نمایاندیم تا از جمله یقین کنندگان باشد».
«وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ»7؛
«]حضرت عیسى مى فرمایند:] و شما را از آنچه مى خورید و در خانه هایتان ذخیره مى کنید، خبر مى دهم».
نکته شایان توجّه این که منشأ این گونه کارهاى خارق العادّه به سه عامل مهم باز مى گردد:
الف) ساختار وجودى و سرشت روح انسان: که از سنخ مجرّدات و امور ملکوتى است، باعث مى شود که انسان در امور مادّى تصرّف نماید.
اهل معرفت بر آنند که نفس آدمى از سنخ ملکوت و جهان قدرت و تأثیرگذارى است و خداوند روح انسان را به خودش نسبت داده: «وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی»، بنابراین روح آدمى در ذات و صفات و افعال؛ مثال و آینه خداوند مى باشد و مانند او مى تواند تأثیرگذار باشد.
ب) زدودن موانع: اگر موانع و زنگارهاى گناه و لذت هاى حسّى و حیوانى از روح و نفس انسان زدوده شود، قوّت و نیروى او چندین برابر مى گردد.
ج) علم و ایمان و یقین: علاّمه طباطبایى رحمه الله بر این باورند که اگر اراده آدمى با یقین، ایمان شدید و اذعان جازم همراه باشد، بر کارهاى خارق العادّه اى توانا خواهد شد که انسان معمولى قادر بر آن نیست. 8
در روایتى آمده است که برخى از یاران پیامبر صلى الله علیه و آله نزد ایشان گفتند: برخى از اصحاب عیسى علیه السلام بر روى آب راه مى رفتند؛ پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند: «اگر یقین ایشان شدیدتر و قوى تر بود، هر آینه بر روى هوا نیز حرکت مى کردند».9
منبع: www.porseman.org

سایت راسخون