ناصبي يعني چه؟ | کتابخانه مجازی الفبا

ناصبي يعني چه؟

1. معناي لغوي
نصب در لغت به معناي عداوت و جنگ آمده است:[1]
و ناصبي در اصطلاح به كساني گفته مي‌شود كه بغض و كينه علي ـ عليه السّلام ـ و ساير اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ را به دل داشته باشند، زبيدي مي‌نويسد: (النواصب و الناصبه و اهل النصب) و هم (المتدينون ببغضة) سيدنا امير المؤمنين و يعسوب المسلمين ابي الحسن علي بن ابيطالب رضي الله تعالي (عنه) و كرّم الله وجهه.»[2] نواصب، ناصبه و ناصبي كساني هستند كه بغض و كينه حضرت امير المؤمنين پيشواي مسلمانان علي ـ عليه السّلام ـ را جزو دين خودشان مي‌دانند.
جواهر الكلام به نقل از كتاب قاموس اللغة نيز مي‌نويسد: ناصبي كساني هستند كه با علي ـ عليه السّلام ـ كينه وعداوت دارند.
در كتاب قاموس اللغة چنين آمده است: (ناصبي‌‌ها كينه و بغض حضرت علي ـ عليه السّلام ـ را جز دين خودش دانسته و بر آن اصرار دارند.).[3]
3. ناصبي از ديدگاه فقهاي شيعه:
از گفتار فقهاي شيعه و روايات چنين به دست مي‌آيد كه ناصبي به كسي گفته مي‌شود كه نسبت به اهل‌بيت(ع) كينه و عداوت داشته باشند.[4]
بنابراين خوارج نيز كه بر عليه امام علي ـ عليه السّلام ـ طغيان نمودند از مصادق نواصب به شمار مي‌آيند. مرواني‌ها، عباسيان، امويان و كساني كه به علي ـ عليه السّلام ـ دشنام مي‌دادند، از جمله نواصب محسوب مي شوند.
چه بسا در ميان اهل سنت چنين وانمود شده كه شيعه تمام كساني را كه با آنان مخالف مي‌باشد، ناصبي مي‌داند و ليكن اين نسبت، تهمتي بيش نبوده و بهتاني ناروا است. صاحب جواهر از كتاب نكاح الفقهيه نقل مي‌كند:
«و الجهلاء يتوهمون ان كل مخالف ناصب و ليس كذالك»؛[5] افراد نادان هرمخالفي را ناصبي مي‌دانند، در صورتي كه چنين نيست.
از ديدگاه علماي شيعه نواصب نجس‌اند. امام صادق ـ عليه السّلام ـ در اين زمينه مي‌فرمايد:
«ان الله لم يخلق خلقاً انجس من الكلب و ان الناصب لنا اهل البيت لانجس منه؛[6] خداوند مخلوقي نجس‌تر از سگ نيافريده ولي ناصبي و كسي كه ما اهل بيت را دشمن داشته باشد،‌از سگ نجس‌تر است.
محقق ثاني در جامع المقاصد مي فرمايد: «و النواصب جمع ناصب هم الذين ينصون العداوة لاهل البيت ـ عليهم السّلام ـ»؛ ناصبي به كسي گفته مي‌شود كه نسبت به اهل بيت كينه و عداوت داشته باشد.[7]

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم