اگر يك فرد سني به ما بگويد كه وضويي كه من مي گيرم صحيح است، ما به چه دليل به او ثابت كنيم كه وضوي خودمان صحيح است لطفاً توضيح دهيد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

اگر يك فرد سني به ما بگويد كه وضويي كه من مي گيرم صحيح است، ما به چه دليل به او ثابت كنيم كه وضوي خودمان صحيح است لطفاً توضيح دهيد؟

شيعه با اهل سنت در وضو در سه مورد اختلاف دارند و هر كدام ادعا دارند كه وضوي خودشان صحيح و وضوي ديگري باطل است. براي اثبات صحت هر حكمي چه وضو و چه احكام ديگر بايد به قرآن و احاديث معتبر مراجعه گردد و آنگاه معلوم مي شود كه كدام وضو صحيح و كدام باطل مي باشد.
اولين مطلبي كه درمسأله وضو و تفاوت هاي آن نزد اهل تشيع و تسنن جلب نظر مي كند، كيفيّت شستن دستهاست، شيعيان در هنگام شستن، از آرنج شروع مي كنند و به سر انگشتان ختم مي نمايند در حاليكه اهل تسنن دست ها را به طور معكوس مي شويند يعني از دست شروع مي كنند و به آرنج پايان مي دهند.
البته اين اختلاف ريشه اي نيست، همة فقهاي اهل تسنّن كيفيّت شستن دست ها را به طريق شيعه صحيح مي دانند گر چه برخي از آنان ابتداء نمودن از سر انگشتان را مستحب دانسته اند.[1]
بنابراين شستن دست به طريق شيعه از ديدگاه اهل سنت صحيح است در حاليكه شستن دستها از پائين به بالا به كيفيّتي كه اهل سنت انجام مي دهند از ديدگاه شيعه ناصحيح است.
يكي ديگر از مسائلي كه در وضو و مسائل اختلافي اش جلب نظر مي كند، مقدارمسح سر است شيعه فقط جلوي سر را مسح مي كند، اما بسياري از اهل تسنن، همه سر يا بيشتر سر را مسح مي كنند، در حقيقت اين اختلاف نيز مهم و بنيادي نيست زيرا فقهاي زيادي از اهل سنت مسح تمام سر را واجب نمي دانند، از جمله، «شافعي» مقدار واجب را در مسح سر، فقط به اندازه اي مي داند كه صدق مسح كند و كمترين مقدار در نظر او كافي است.
ابن قدامة در كتاب المغني مي نويسد: از«احمد» نيز روايت شده كه مسح بعض سر را جايز مي داند، «ابوالحارث» مي گويد: به «احمد» گفتم: اگر كسي بخشي از سر را مسح كند و بخشي را ترك كند آيا كفايت مي كند؟ پاسخ داد كافي است.
در كتاب بداية المجتهد آمده است: علماء اتفاق كرده اند بر اينكه مسح سر از واجبات وضو است ولي در اندازه لازم از مسح سر اختلاف دارند. «مالك» قائل به اين است كه مسح مقداري از سر واجب است.[2]
بنابراين، اكثريت قوّي فقهاي اهل سنت، مسح بعض سر را همچون شيعيان كافي مي دانند. فقهاي شيعه نيز همگي مسح تنها قسمتي از سر را واجب مي دانند.
البته در تعيين مقدار لازم از آن اختلاف است مشهور بين فقهاي شيعه آن است كه اگر به مقداري كشيده شود كه مسح صدق كند، كفايت مي كند، مستند قول مشهور در اين زمينه، روايات صحيحه از اهل بيت از رسول اكرم
مي باشد.[3]
مهمترين مسأله مورد اختلاف در وضو بين تشيع و تسنن، وظيفه اي است كه شخص وضو گيرنده نسبت به پاهاي خود دارد.
اكثريت اهل سنت به پيروي از مذاهب اربعه معتقدند كه بايد پاها را تا قوزك پاها شست، اما عده اي از فقهاي بزرگ اهل سنت و همه شيعيان اعتقاد دارند كه آنچه به آن امر شده است مسح پاها است نه شستن آن ها.[4]
خداوند متعال در قرآن كريم به مؤمنين دستور داده است كه در وضو پاها را مسح نمايند.
در اينجا براي روشن شدن مطلب آيه و ترجمه آن را ذكر مي نمائيم:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ»[5] اي كساني كه ايمان آورده ايد هنگامي كه به نماز مي ايستيد، صورت و دستها را تا آرنج بشوييد و سر و پاها را تا مفصل ]برآمدگي پشت پا[ مسح كنيد.
در نتيجه:
نحوة وضو گرفتن شيعه هم مطابق قرآن و روايات است و هم مورد تائيد و پذيرش برخي فقها و علماي اهل سنت، از اين رو وضويي كه شيعيان مي گيرند مطابق واقع و صحيح است و وضوي ديگران باطل و اشتباه است.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم