چرا به آيات عظام حائري، احقاقي، اسکويي و پيروانشان شيخي مي گويند در حالي که خودشان اين نام را رد نموده و از شيخي ها ابراز ندامت مي کنند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

چرا به آيات عظام حائري، احقاقي، اسکويي و پيروانشان شيخي مي گويند در حالي که خودشان اين نام را رد نموده و از شيخي ها ابراز ندامت مي کنند؟

شيخيه فرقه اي منسوب به شيخ احمد احسائي (در قرن 13 هجري) مي باشد. در واقع سيد کاظم رشتي که جانشين وي شد پس از وي این فرقه را تأسیس نموده است.
در منطقه آذربايجان ايران چند گروه به ترويج مرام شيخي گري پرداختند که از جمله آنها مي توان به خاندان حجت الاسلام و خاندان ثقة الاسلام اشاره کرد. خاندان ديگري که به ترويج اين مرام پرداختند «احقاقي ها» مي باشند. بزرگ اين خانواده ميرزا محمد باقر اسکويي (1330 ـ 1301 ق) از مراجع تقليد شيخيه و داراي رساله عمليه بود و پسران سيد کاظم رشتي نزد او درس مي خواندند و پس از درگذشت سيد دعوي جانشيني او را کرد.[1]
فرزند ميرزا محمد باقر، ميرزا موسي احقاقي (1279 ـ 1364 ق) نيز از علماء و مراجع شيخيه است. او کتابي به نام «احقاق الحق و ابطال الباطل» نگاشت و در آن عقايد شيخيه را به تفصيل بيان کرد و عقايد انحرافي حاج محمد کريمخان کرماني، مؤسس فرقه شيخيه کريمخانيه را به انتقاد گرفت، از اين رو فرزندان او نام خانوادگي احقاقي گرفتند. اين گروه غالباً در آذربايجان (مخصوصاً منطقه اسکو) و کربلا و کويت زندگي مي کنند.[2]
از جمله فرزندان ميرزا موسي احقاقي، ميرزا علي، ميرزا حسن و ميرزا محمد باقر هستند که از علماي بزرگ شيخيه احقاقيه بودند، هم اينک مرکز اين گروه کشور کويت است و رياست آن را تا چندي قبل ميرزا عبدالرسول احقاقي بر عهده داشت که مرجع فقهي شيخيه آذربايجان و اسکو به شمار مي رفت.[3]
البته شيخي هاي منطقه آذربايجان با مرور زمان بر اثر معاشرت با شيعيان آن منطقه عقايدشان بسيار نزديک با شيعه شده و آن غلو و انحرافي را که سيد کاظم رشتي بنيان نهاده بود مي توان گفت که راه به جايي نبرده است.[4]
پس با توجه به مطالب بالا نتيجه گرفته مي شود که:
1ـ علت اين که به پيروان احقاقي ها شيخيه مي گويند، اين است که آنها يکي از انشعابات شيخيه هستند و شيخ احمد احسائي از مشايخ آنها به شمار مي رود.
2ـ علت اين که آنها شيخي بودن خود را انکار مي کنند را مي توان در موارد ذيل خلاصه کرد:
الف) ردّ عقايد غلو آميز شيخيه کريمخانيه.
ب) نزديکي بسيار زياد آنها با عقايد شيعه اماميه.
ج) ترس از طرد شدن از جوامع شيعي.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم