آيا رساله‌هاي منسوب به پولس حواري جعلي هستند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آيا رساله‎هاي منسوب به پولس حواري جعلي هستند؟

اين سؤال كه آيا نامه‎هاي پولس در مسيحيت مي‎تواند اعتبار داشته باشند يا فاقد اعتباراند. از چند جهت قابل بررسي است:
جهت اول اگر پولس همين است كه مسيحيت او را معرّفي مي‎كند. چه در زمان بعد از مسيحي شدنش و چه قبل از آن، درين صورت خود پولس در دين مسيحيت نبايد هيچ اعتباري داشته باشد تا چه رسد كه به نامه‎هاي او اعتبار داده شود.
پولس از نظر ويل دورانت يك مرد هيجان‎پذير، ماجراجو و تخيل‎گرا بوده است و مي‎گويد او مي‎توانست بي‎رحم باشد ولي نمي‎توانست پشيمان شود. پولس بنابر آنچه كه در اعمال رسولان ذكر گرديده يك يهودي متعصّب بوده و تا سر حدّ مرگ مسيحيان را آزار مي‎داده است. او هرگز حضرت عيسي ع را نديده است او در حالي كه در رأس دژخيمان يهودي قرار داشت، مراسم سنگسار «استيفان» كه يكي از مسيحيان پاك و مقدس بود، با رضايت او انجام گرفت و خودش در اين مراسم حضور داشته است و در همان زمان مسئول شكنجه‎هاي كشنده بر جامعه مسيحيت بود، كليساها را ويران كرده و گستاخانه وارد خانه‎هاي مردم شده و زن‎ها و مردها را بيرون كشيده و به زندان مي‎بُرد.[1]
داستان مسيحي شدن پولس نه تنها مسيحي بودن او را نمي‎تواند ثابت كند بلكه بر بي‎اعتباري او مي‎افزايد. چون اولاً اين داستان فقط از زبان خود او نقل شده است. و ثانياً دراين داستان اضطراباتي وجود دارد كه كذب و جعلي بودن داستان و يا لااقل تخيلي بودن آن را ثابت مي‎كند. او خودش مي‎گويد: وقتي كه براي دستگيري مسيحيان عازم دمشق بودم نزديك ظهر ناگهان از آسمان به اطراف من نور درخشيد من به زمين افتادم و صدايي شنيدم كه مي‎گفت: «اي شائول، شائول، چرا بر من جفا مي‎كني؟» پرسيدم اي خداوند تو كيستي؟ پاسخ داد من عيساي ناصري هستم!! من عرض كردم چه كنم؟ خداوند به من گفت برخيز و به سوي دمشق برو و در آنجا كارهايي كه به تو واگذار مي‎شود به تو گفته خواهد شد.[2] اگر خوب به اين داستان دقت شود پولس تلاش كرده است كه اساس دو چيز را در همين داستان ساختگي و تخيلي خودش پي‎ريزي كند. يكي الوهيت و خدايي حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ و ديگري رهبري خودش را بر جامعه مسيحيت. و لذا در داستان خودش مرتكب اضطراب و اشتباهي شده است كه هيچ عقلي نمي‎تواند آن را بپذيرد و آن اينست كه اولاً او چگونه به مجردي كه صدايي مي‎شنود فهميد اين صدا صداي خداست و به او خطاب مي‎كند كه «اي خدا تو كيستي» ثانياً اين سؤال پولس با يك مشكلي مبتلا است كه اصلاً قابل جواب نيست و آن اينست كه اگر پولس صاحب صدا را مي‎شناخته است پس چرا پرسيده است كه «تو كيستي» و اگر او را نشناخته، پس چرا به او خطاب كرده است «اي خدا». مگر اينكه گفته شود در نزد پولس خدايان متعددي وجود داشته و با صداهاي آنان خدا را تشخيص مي‎داده است امّا اسم‎شان را نمي‎دانسته است گويا پولس سؤالش چنين بوده است كه اي خدايي كه مرا صدا مي‎كني تو از ميان خدايان كدام يكي هستي!! پولس بعد از اعلام مسيحتش در دمشق در قالب همين داستان بلافاصله به صراحت مي‎گويد كه عيسي پسر خدا است.[3]
بي‎اعتباري داستان مسيحي شدن پولس زماني يقيني‎تر و مسلّم‎تر مي‎گردد كه او اين داستان را بعد از اينكه در يك عشق با يكي از دختران زيباي يهودي شكست مي‎خورد و معشوقه‎اش با امپراطور روم ازدواج مي‎كند، مي‎سازد.[4] پس با توجه به اينكه پولس نه حواري بوده و نه شاگرد و نه حتي با هيچ يكي از شاگردان آن حضرت آشنا بوده و نه چيزي از تعاليم مسيحيت به گوش او رسيده است و با توجه به اينكه سابقه سوء از جهات مختلف داشته است چگونه مسيحيان سخنان او را به عنوان تعاليم مسيحيت مي‎پذيرند و نامه‎ها و رساله‎هاي او چه اعتباري مي‎تواند داشته باشد مگر اينكه گفته شود پولس خودش پيامبري بوده است كه هيچ ربطي به حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ و دين او ندارد!
جهت دوم: بي‎اعتباري نامه‎هاي منسوب به پولس از مقايسه نامه‎هاي او با منابع ديگر عهد جديد خصوصاً انجيل متي نيز قابل اثبات است. چون مطالب متعددي در نامه‎هاي پولس وجود دارند كه با اصولي كه در اناجيل از حضرت مسيح ـ عليه‎ السلام ـ نقل شده‎اند منافات صريح دارند و به چند مورد در اينجا اشاره مي‎شود.
مورد اول اينست كه پولس در موارد بي‎شماري الوهيت و فرزندي عيسي ـ عليه‎ السلام ـ را از براي خداوند مطرح كرده است به عنوان نمونه يك مورد را ذكر مي‎كنيم. او مي‎گويد خداوند فرزند خود را به صورت انسان جسماني و گناهكار براي آمرزش گناهان بشر فرستاد.[5] در حاليكه در اعمال رسولان در موارد متعددي عيسي ـ عليه‎ السلام ـ را به عنوان انسان و بندة خدا مطرح نموده است. لوقا كه مؤلف اعمال رسولان است از قول حضرت موسي ـ عليه‎ السلام ـ آمدن حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ را چنين بيان مي‎كند: «موسي گفت: خداوند خداي شما نبي‎ئي مانند من از ميان برادران شما براي شما بر خواهد انگيخت و كلام او را در هرچه به شما مي‎گويد بشنويد.»[6] در اعمال رسولان حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ در فصل‎هاي متعدد بندة خدا دانسته شده است.[7] و سخناني را كه از پطرس و رسولان ديگر در پاسخ به كاهنان نقل مي‎كند نيز بر بندگي عيسي وعدم الوهيت او دلالت دارد آنجا كه مي‎گويند: از خدا بايد اطاعت كرد نه از انسان. خداي پدران ما، همان عيسي را كه شما مصلوب كرده و كشتيد زنده گردانيد.[8]
مورد دوم از تنافي نامه‎هاي پولس با منابع ديگر عهد جديد، مسئله انكار شريعت است. پولس معتقد بود كه ايمان به مسيح بدون عمل كافي در نجات است. او در اين نامه‎هايي كه منسوب به اوست اصرار بر انكار شريعت دارد و آنرا دروازه‎اي به سوي گناه مي‎پندارد و اين مطالب را به عبارات مختلفي در فصول و موارد متعددي بيان كرده است. مثلاً در فصل هفتم نامة او به روميان چنين مي‎گويد: ما نسبت به شريعت كه موجب بردگي ما بود مرده‎ايم، ازين پس بايد خدا را به وسيله روح‎القدس خدمت كرد نه مانند گذشته كه از قوانين نوشته شده اطاعت مي‎كرديم.[9]
پولس با بيان اين مطالب انسان را از قيد شريعت آزاد مي‎داند. اين نامه‎هاي پولس اگر با معيارهاي كتب ديگر عهد جديد سنجيده شود بي‎اعتباري آنها خود بخود ثابت مي‎گردد. چون حضرت مسيح ـ عليه‎ السلام ـ آنطوري كه در انجيل‎ متي نقل شده است اصرار بر شريعت و عمل به آن داشته و حتي شرايع گذشته مورد تأييد و تكميل او قرار داشته است. انجيل متي سخن حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ را چنين نقل مي‎كند: «تصور مي‎كنيد كه من از بهر ابطال قدرت و رسائل انبياء آمده‎ام نه بلكه جهت تكميلي آمده‎ام.»[10] اناجيل خصوصاً انجيل متي دستورهاي تشريعي حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ را در مسائل مختلف نقل كرده‎اند. حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ پيروان خود را به روزه‎داري بدون ريا توصيه كرده[11] است و نيز توصيه نموده كه صدقه را بدون ريا بپردازيد[12] و در مورد زنا مي‎گويد؛ «شنيده‎ايد كه گفته شده زنا مكن امّا من به شما مي‎گويم هرگاه مردي از روي شهوت به زني نگاه كند در دل خود با او زنا كرده است...»[13] و نيز انتقام‎جويي را مورد نكوهش قرار داده و نه تنها دوستي با همسايه را بلكه دوستي با دشمنان را نيز توصيه نموده و مردم را از قسم خوردن منع كرده است.[14] و نيز در فصل هفتم آيه 24 انجيل متي مي‎گويد: «پس كسي كه سخنان مرا مي‎شنود و به آنها عمل كند مانند شخص دانايي است كه خانه خود را بر سنگ بنا نموده.»
مورد سوم منافات نامه‎هاي پولس با متون عهد جديد مسئله آمرزيده شدن همه بشر و تبرئه آنها از گناه بعد از آمدن حضرت مسيح ـ عليه‎ السلام ـ مي‎باشد. پولس در قسمت‎هاي متعددي از نامه‎هاي خود با تعبيرات مختلف گفته است كه بشر با آمدن عيسي ـ عليه‎ السلام ـ از هرگونه گناهي نجات پيدا كرده و تبرئه گرديده ديگر در عالم گناهي وجود ندارد چون شريعت وجود ندارد. او مي‎گويد: با آمدن عيسي ـ عليه‎ السلام ـ انسان‎هاي كه با گناه آدم ـ عليه‎ السلام ـ محكوم شناخته شده بودند همگي تبرئه گرديدند.[15] در جاي ديگر مي‏‎گويد همانطوري كه بسياري در نتيجه سرپيچي يك نفر گناهكار گشتند به همان طريق بسياري هم در نتيجة فرمانبري يك نفر كاملاً نيك محسوب خواهند شد.[16] در قسمت ديگري از نامه‎هاي خود مي‎گويد: پس ديگر براي كساني كه در اتحاد با مسيح بسر مي‎برند هيچ محكوميتي وجود ندارد.[17]
اين مطالب كه پولس در سراسر نامه‎هايش بر آن تأكيد دارد با صراحت بر مطالبي كه در اناجيل آمده است منافات دارد. از آن جمله مسئلة دعا است كه حضرت مسيح ـ عليه‎ السلام ـ براي آن شرايطي قرار داده و روش و موارد آن را بر مردم خصوصاً در مورد آمرزش گناهان آموخته است حضرت عيسي ـ عليه‎ السلام ـ بر طبق نقل اناجيل گفته است: در خلوت و در حضور پدر ناديدة خود دعا كن و پدري كه هيچ چيز از نظر او پنهان نيست اجر تو را خواهد داد... و بعد چنين مي‎گويد: «اي پدر آسمان‎ها، نام تو مقدس باد، پادشاهي تو بيايد... گناهان ما را بيامرز...»[18]
با وجود اين همه تنافي و تناقض نامه‎هاي پولس با اناجيل و اعمال رسولان چه اعتباري براي آن باقي مي‎ماند مگر اينكه نامه‎هاي او را معيار حقيقت قرار داده و بر اناجيل و اعمال رسولان خط بطلان كشيده شود.
جهت سوم دربارة بي‎اعتباري نامه‎هاي پولس مسئله جعلي بودن آنهاست. و اگر گفته شود در معرّفي پولس جعل و تحريفهايي صورت گرفته است لازمه آن اين مي‎شود كه ديگر نه تنها نامه‎هاي منسوب به پولس از اعتبار ساقط مي‎گردند بلكه اين بي‎اعتباري به سوي اعمال رسولان و اصول مسيحيت كه مبتني بر آنها است نيز به شكل واضح‎تري سرايت خواهد كرد.
به هر صورت تحريف و جعل نه تنها در نامه‎هاي پولس بلكه در خود اناجيل و هر اثر بشري ديگر راه دارد و نمي‎توان آن را منتفي دانست. و اين را با قاطعيت مي توان گفت كه اين نامه‎هاي كه به پولس نسبت داده شده‎اند به طور مسلّم ابلاغيات و نظريات شخصي خود نويسنده مي‎باشد و نه تنها به دين واقعي حضرت مسيح و علوم آسماني ربطي ندارند بلكه با اناجيل اربعه هم نمي‎توانند مرتبط بشوند. بنابراين از اين جهت جعل و تحريف نسبت به آنها ثابت است.
و امّا اينكه اين نامه‎ها را پولس ننوشته و ممكن است كسان ديگري آنها را نگاشته و به پولس نسبت داده شده و يا لااقل نامه‎هاي او با دستبرد و جعل‎كاري تحريف شده باشند ولو اين ادّعا ممكن است براي تبرئه و تقديس پولس مطرح گردد ولي در عين حال اين احتمال هم منتفي نمي‎باشد. و سخنان ويل دورانت اين احتمال را تقويت مي‎كند او مي‎گويد: نامه‎هاي پولس مستقيماً به قلم خود او نبوده بلكه آنها را به ديگران املا مي‎كرد و غالباً بعد از تحرير، مطالبي را به آنها مي‎افزود و ظاهراً آنها را اصلاح هم نمي‎كرد و همانگونه كه به صورت غريزي تراوش كرده بود با تكرارها و ابهام و نواقص دستوري باقي مي‎گذاشت.[19]

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم