نمی‌دانم چرا به قسم خود نمی‌توانم استوار باشم و ایمانم را از دست داده‌ام، و قسم‌های خود را می‌شکنم؟ | کتابخانه مجازی الفبا

نمي‌دانم چرا به قسم خود نمي‌توانم استوار باشم و ايمانم را از دست داده‌ام، و قسم‌هاي خود را مي‌شكنم؟

قسم يك وسيله كمكي است كه براي پيشبرد اهداف و تقويت اعمال به كار برده مي شود، و اگر درست و در جايگاه مناسب صورت گيرد و نيز طبق آن عمل كرده و بر آن پايبند باشيم، خيلي كارا خواهد بود.
براي تقويت و پايبندي زياد بر قسم خود، اولين اهرم تقويت مذهبي و الهي خود است. يعني اول از هر كار ايمان و شناخت خود را از خدا زياد كرد، و تقوي و پرهيزكاري پيشه كرد. بايد پيوسته از خدا و اوليائش استمداد كرد تا از طريق امدادهاي غيبي به ما كمك كند؛ و آن را با عبادت و بندگي خدا قرين كرد.قبل از هر قسمی ابتدا به کار و نتایج آن فکر کنید با افراد با تجربه مشورت کنید و اهداف سنگین تر از توان خود انتخاب نکنید.
در اين كار غفلت زدايي و تفكر به اهدافي كه از قسم خود داريم، كمك زيادي براي پايبندي و و ثبات قسم مي كند؛ اما بيشتر مشكلات و شكستن قسم، مربوط به ضعف اراده است؛ بنابراين لازم است ابتدا روشهاي تقويت اراده را فراگرفته و بدانيد كه افراد با اراده داراي چه ويژگي‌ها و خصوصياتي هستند.
به اعتقاد روان شناسان عمده‌ترين ويژگي‌هاي افراد با اراده عبارتند از:
1. داشتن اهداف معقول و منطقي؛ يكي از ويژگي‌هاي افراد بااراده آن است كه اهداف معقول و منطقي براي خود درنظر مي‌گيرند.[1] در نظر گرفتن اهداف كلي و مبهم و چه بسا آرماني باعث مي‌شود كه انسان هيچ گاه نتواند بر تصميم‌ها و قسم‌هاي خود استوار بماند. زيرا محدوديت امكانات، تجربه و وجود موانع و مشكلات باعث مي‌شود كه انسان از تصميم خود صرف نظر كند.
بنابراين از اين پس سعي كنيد، ‌ابتدا هدف‌هاي كوچكتر را انتخاب كنيد تا بتوانيد آسانتر به آنها برسيد. وقتي در يك مورد موفق شديد و نتيجه كار خود را مشاهده نموديد، اعتماد به نفس و احساس كارآمدي در وجود شما تقويت مي‌شود و باعث مي‌شود كه برنامه‌هاي آيندة خود را نيز با انگيزه و علاقمندي دنبال نماييد.
2. برنامه‌ريزي درست و عاقلانه؛ ما در دنيايي زندگي مي‌كنيم كه سريعاً در حال تحول است. در اين ميان پيروز كسي است كه بتواند براي خود برنامه‌ريزي كند. وقتي انسان اهداف معقول و منطقي را در نظر مي‌گيرد، اگر برنامه‌ريزي درست و مناسب نداشته باشد، هيچ گاه نمي‌تواند به آن دست يابد. اساس يك برنامه خوب اين است كه هر كاري را در جاي خودش انجام دهيد.[2]
در برنامه‌ريزي بايد نكات ذيل را مورد توجه قرار دهيد:
الف. واقع گرا باشيد: يعني با توجه به نيازها و امكانات موجود، برنامه‌ريزي كنيد. ساعاتي از روز را براي انجام كار و ساعاتي را براي تفريح و استراحت در نظر بگيريد.
ب. برنامه بايد انعطاف پذير باشد: يعني اگر براي شما اتفاقات غيرمترقبه‌اي پيش آمد و شما را از انجام برنامه طرح ريزي شده بازداشت، در هر صورت بتوانيد وقت تلف شده را جبران كنيد. بنابراين بايد اوقاتي را به عنوان وقت آزاد پيش بيني كنيد تا بتوانيد عقب ماندگي‌ها را جبران كنيد.
ج- اهل تفکر و مشورت باشید
3. سومين عاملي كه در موفقيت و تقويت اراده نقش دارد، تلاش و پشتكار است. افرادي كه از نظر شخصيتي مقاوم و سخت‌كوش هستند، داراي ارادة قوي نيز مي‌باشند، امّا افراد زودرنج، بي‌ثبات و ضعيف، فاقد اراده بوده و همانند سنگريزه‌هاي ته رودخانه خود را تسليم حوادث مي‌كنند تا بدون هيچ اراده‌اي در جهت جريان آب حركت كنند. كمترين مشكل سبب دلسردي آنها شده و باعث مي‌شود كه از اهداف و برنامه‌هاي خود منصرف شوند.
بايد توجه داشت كه مقاومت و سخت كوشي مانند ديگر ويژگي‌هاي شخصيتي در اثر تمرين و تربيت به وجود مي‌آيد و در فرد شكوفا مي‌شود،‌گر چه زمينه‌ها و عوامل ژنتيكي نيز تا حدودي در آن نقش دارند. بنابراين براي تقويت اراده و اين كه بتوانيد بر تصميمات خود ثابت و پايدار بمانيد، بايد زيرساخت‌هاي شخصيت خود را بر تلاش و پشتكار و مقاومت و سخت كوشي بنا نهيد. زيرا با اراده بودن و با اراده نبودن برخاسته از ويژگي‌هاي شخصيتي افراد است.[3] و بدون پايداري هيچ موفقيتي بدست نمي‌آيد.
افراد موفق و كساني كه مي‌توانند بر قسم‌ها و تعهّدات خود پايدار بمانند، لزوماً قوي‌ترين، بهترين و باهوشترين آنان نيستند، بلكه كوشاترين افرادند. در هر زمينه‌اي مشاهده مي‌كنيم كه افراد باپشتكار نسبت به افرادي كه از نظر طبيعي پرتوان و با استعدادترند، توانايي بيشتري دارند.
با استفاده از روش‌هاي ياد شده سعي كنيد ابتدا ارادة خويش را تقويت نماييد، در آن صورت مي‌توانيد بر قسم‌ها و تعهدات خود پايدار بمانيد. امّا نكته‌اي كه لازم است در پايان اشاره كنم اين است كه براي انجام كارها تصميم‌گيري كنيد، امّا سعي كنيد قسم نخوريد. زيرا اگر قسم شرعي و صحيح باشد و آن رانقض كنيد، آثار و پيامدهاي خاصي دارد و اگر قسم صوري باشد، باز هم نوعي بي‌احترامي به خداو مذهب و آنچه كه به آن قسم ياد كرده‌ايد، مي‌باشد.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم