در زمان ما انواع بیماری‌ها افزایش یافته، از طرفی در روایات آمده که گناهان اگر افزایش یابد و متنوع شود، دردها و بیماری‌های تازه ای پدید می آید؛ چرا ما به جای سعی علمی در طبابت، سعی در ترک گناهان نمی‌کنیم؟ | کتابخانه مجازی الفبا

در زمان ما انواع بيماري‌ها افزايش يافته، از طرفي در روايات آمده كه گناهان اگر افزايش يابد و متنوع شود، دردها و بيماري‌هاي تازه اي پديد مي آيد؛ چرا ما به جاي سعي علمي در طبابت، سعي در ترك گناهان نمي‌كنيم؟

مقدمه
تحقيقات و گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه در دهه‌هاي اخير بيماري‌هاي جسمي و رواني به صورت چشمگيري افزايش يافته و هر روز بيماري‌هاي كشف مي‌گردد. يا افراد به بيماري‌هاي ناشناخته‌اي مبتلا مي‌شوند.[1]
در روايات آمده هرگاه گناهان افزايش يابد و متنوع شود، دردها و بيماري‌ها افزيش مي‌يابد و خداوند آنها را به بلاهاي تازه‌اي مبتلا مي‌كند. امام رضا ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: «بلاهاي نو نتيجة گناهان نو هستند»، «كُلّما احدَثَ العبادُ منَ الذّنوب ما لم يكونوا يعملون، احدثَ الله لهم من البلاء ما لم يكونوا يعرفون»؛[2] هر گاه بندگان گناهان تازه‌اي را كه سابقه نداشته، انجام دهند، خدا بر آنها بلاها (و دردهاي) تازه‌اي را كه سابقه نداشته ايجاد مي‌نمايد.

گناه و مرض
مطلب بالا اگر چه درستند؛ امّا چنين استنباطي درست نيست كه اگر گناه باعث ايجاد دردها و بيماري‌هاي جديد مي‌شود، پس بايد براي درمان هر نوع درد و بيماري، به جاي سعي علمي در طبابت و مراجعه به پزشك، كاري كنيم كه از گناهان دست برداريم. هر چند دست برداشتن از گناه به هر حال لازم و ضروري است؛ امّا نمي‌تواند ما را از مراجعه به پزشك بي‌نياز كند. فرض كنيم كه در جهان هيچ گناهي انجام نشود و هيچ فرد گناهكاري وجود نداشته باشد، باز هم درد و بيماري وجود خواهد داشت و از مراجعه به پزشك و مصرف دارو بي‌نياز نخواهيم شد، با آنكه ممكن است فراواني بيماري‌ها به حداقل خود رسد.[3]برخی بیماری ها نتیجه گناهان است وبرخی مربوط به علل دیگر.
سرّ مطلب در اين است كه پيدايش همة دردها و بيماري‌ها كه ناشي از گناه نيست، و از روايات هم چنين مطلبي استفاده نمي‌شود بلكه يك سري از بيماري‌ها در اثر عوامل ژنتيكي، نارسايي و مشكلات دوران پيش از تولد، عوامل محيطي و تصادفات و حوادث طبيعي به وجود مي‌آيد. براي درمان اين گونه بيماري‌ها بايد به پزشك مراجعه كرد.
اگر چنين نتيجه‌گيري درست مي‌بود، بايد افرادي كه گناه نمي‌كنند و معصوم هستند، هيچگاه به درد و بيماري مبتلا نشوند، در حالي كه مي‌بينيم حتي پيامبران و ائمة ‌معصومين ـ عليهم السّلام ـ نيز مريض مي‌شدند و به پزشك مراجعه مي‌نمودند و دارو مصرف مي‌كردند. بد نيست به يك مورد اشاره شود. در حديثي آمده است كه حضرت موسي ـ عليه السّلام ـ بيمار شده بود، بني‌اسراييل به عيادت او رفتند و بيماري او را تشخيص دادند و به او گفتند اگر از فلان دارو استفاده كني، بهبود خواهي يافت. موسي ـ عليه السّلام ـ در پاسخ گفت: من از هيچ دارويي استفاده نمي‌كنم تا خداوند بدون دارو مرا شفا دهد، ولي بيماري‌اش طولاني شد. باز به او پيشنهاد نمودند كه دارو مصرف كند، ولي حضرت موسي ـ عليه السّلام ـ امتناع ورزيد، بيماري‌اش ادامه يافت، سرانجام خداوند به او وحي فرستاد و فرمود: «و عزّتي و جلالي لا ابُرئتُك حتّي تتداوي بما ذكروه لكَ»؛[4] به عزت و جلالم سوگند كه بهبودي به تو نمي‌دهم مگر اينكه از دارويي كه گفته‌اند، استفاده كني. موسي ـ عليه السّلام ـ دستور داد آن دارو را براي او بياورند و از آن استفاده كرد و بهبود يافت. در اين هنگام در دل موسي ـ عليه السّلام ـ وسوسه‌اي پيدا شد (شايد وسوسه‌اش اين بود كه چرا خداوند با دعا و توكل و راز و نياز مرا شفا نداد؟) در اين هنگام خداوند به او وحي فرستاد: «اردتَ اَن حكمتي بتوكّلكَ علي، فمن اودع العقاقيز منافع الاشياءِ غيري؟»[5] تو مي‌خواهي با توكل و دعاي خود حكمت و سنّت مرا كه درمان بيماري‌ از طريق مصرف دارو است، باطل كني؟ مگر منافع و آثار داروها را كسي غير از من در آنها قرار داده است؟
توسعة بيماري ها صرفاً معلول گناهان نيستند؛ بلكه گناه يكي از عوامل ايجاد بيماري ها خواهد بود؛ زيرا در سيستم جهان ماده كه عناصر طبيعي، آنرا تشكيل مي دهند، همواره با هم در تضادند و هر گاه از حالت عادي و طبيعي خارج شوند ايجاد بيماري مي كنند؛ مثلاً اگر درجه حرارت طبيعي بدون افزايش يابد، تب ايجاد مي شود اگر دهان خود را مسواك نزنيم غذاهايي كه لاي دندان ها مي ماند سبب پوسيدگي آنها مي شود و... بعضي از بيماري ها را هم خود انسان ها توليد مي كنند مثل به كارگيري سلاح هاي شيمياي كه آثار مخربي بر دستگاه تنفسي و پوست انسان مي گذارند كسي كه قرباني اين سلاح ها مي شود كه گناهي نكرده؛ بلكه مغلوب هواي ديگران شده است؛ بنابراين علم پزشكي لازم و ضروري زندگي بشر است و ما نيز با گناه نكردن خود سبب ايجاد آن بيماري هايي نمي شويم كه در اثر گناه به وجود مي آيد.

نتيجه‌گيري:
ترك گناه به هر حال لازم و ضروري است. انسان براي خودسازي و تقرب به خداوند بايد از گناهان دست بردارد و راه عبادت و معنويت را در پيش گيرد، ترك گناه باعث سلامت رواني انسان مي‌شود و از بسياري دردها و بيماري‌هاي جسمي و رواني پيشگيري مي‌كند. در عين حال، به هنگام بيماري‌ها و دردها از مراجعه به پزشك و درمان‌هاي طبي نيز نبايد غافل شد.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم