در قرآن کریم می خوانیم که «تنها خداست که حمل زنان حامله را می داند» در حالی که امروزه، علم می تواند نوع جنسیت حمل را تشخیص دهد، و انتخاب نوع جنس حمل نیز به صورت اختیاری است. این آگاهی بشر با علم خداوند چگونه قابل جمع است؟ | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن كريم مي خوانيم كه «تنها خداست كه حمل زنان حامله را مي داند» در حالي كه امروزه، علم مي تواند نوع جنسيت حمل را تشخيص دهد، و انتخاب نوع جنس حمل نيز به صورت اختياري است. اين آگاهي بشر با علم خداوند چگونه قابل جمع است؟

در پاسخ به چند نكته توجه فرماييد:
1. علم خداوند متعال به اموري مانند: آنچه در رحم ها هست و... با علم انسان به برخي امور، منافاتي ندارد؛ چون علم خداوند متعال ذاتي و استقلالي است و غير او، يعني انسان هاي ديگر، علمشان به امور به طور مستقل نيست و هرچه دارند از ناحيه خداوند متعال و با الطاف و عنايت او است، به تعبيري ديگر، علم ديگران در عرض علم خدا نيست، بلكه در طول او و به تعليم او و به مقداري است كه او مصلحت بداند، حالا چه تعليم علوم از راه اسباب و وسايل طبيعي مثل هواشناسي، علم پزشكان به آن چه كه در ارحام است و... و يا از طريق غير اسباب طبيعي، مثل علم پيامبران و امامان ـ عليهم السلام ـ باشد، چون براساس روايت اسلامي، پيشوايان معصوم ـ عليهم السلام ـ از برخي جزئيات فرزند داخل رحم و حتي از فرزندي كه بايد صدها سال بعد متولد شود و يا از زمان و مكان موت خود و ديگران خبر داده اند.[1]
2. منظور از آيه 34، سوره لقمان كه خداوند متعال مي فرمايد: «إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِي نَفْسٌ ما ذا تَكْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ آگاهي از زمان قيامت مخصوص خداست و اوست كه باران را نازل مي كند و آن چه را كه در رحم ها (محل مادران) است مي داند، و هيچ كس نمي داند فردا چه به دست مي آيد، و هيچ كس نمي داند در چه سرزميني مي ميرد خداوند عالم و آگاه است.»
ممكن است مقصود از عدم آگاهي مردم از آن چه كه در ارحام است، تمام خصوصيات به طور تفصيل باشد و در صورتي كه خداوند نخواهد علم آن را به كسي عطا كند، كسي از آن خبر ندارد و اگر خداوند علم به ارحام را به كسي اعطا كند، به آن خبردار مي شوند و برخي روايات اسلامي نيز دلالت مي­كند كه غير خدا به آن چه در ارحام هست به طور تفصيل و به طور تحقيقي خبر ندارد. مثلاً از شقاوت يا سعادت و سرنوشت او ساير جزئيات خبر ندارند و اگر خداوند علم آن را به كسي مثل امامان معصوم ـ عليه السلام ـ عطا كند خبردار مي شوند و گرنه علم به ارحام به طور تفصيل مخصوص خداوند متعال است.[2]
پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايد: «معناي آيه 34، لقمان اين است كه خداوند متعال به اول و آخر تمام اشياء و هستي علم دارد و او مي تواند براساس مصلحت، اجل ها را به تأخير يا جلو بيندازد و او كسي كه باب علم را براي ديگران مي گشايد چون او عالم به غيب است و او به هر چيزي آگاه است.»[3]
پس، در مرحله اول و در ابتداي امر، علم به ارحام را مخصوص خداوند متعال مي داند. وقتي اراده و مشيت خداوند حكيم به كسي يا چيزي تعلق گرفت و از علم خود به او عطا كرد، او نيز مي تواند به «ما في الارحام» به نسبت لطف خداوند، علم پيدا كند.[4] كه البته در اين صورت نيز ممكن است علم به بسياري از جزئيات براي غير معصوم ـ عليهم السلام ـ ممكن نباشد.[5]
3. روح آدمي توسط خداوند متعال ايجاد مي شود، ازدواج و آميزش، مقدمه اي براي تركيب نطفه زن و مرد است، رحم زن مكاني است كه خداوند براي پرورش جنين قرار داده است اگر با پيشرفت علم ژنتيك، بشر بتواند، مكاني مصنوعي همانند: رحم زن، بسازد كه تمام ويژگي هاي رحم را داشته باشد و بتواند اسپرم مرد و اوول زن را در هم تركيب نمايد و نطفه مرد و زن را پرورش دهد، پس از پرورش جنين و تكامل جسماني آن، خداوند روح را در آن جنين ايجاد مي كند.[6]
پس در اين صورت نيز مانند جنين در رحم، روح جنين از سوي خداوند است و بشر هيچ گاه نمي تواند روح را بسازد، تنها كار بشر اين است كه زمينه را براي تركيب اسپرم و اوول و رشد آن دو و آماده شدن جنين براي دريافت روح انساني، فراهم كند.[7]

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم (اندیشه قم)