در مفاهیم دینی و فرهنگی موحدین، نامی عزیز و مقدس، به نام مریم وجود دارد که اوج این جلوه و نمایش را در قرآن می یابیم. آیا این نام، تنها یک نفر است، یا چند نفر؟ مریم ها چه نسبتی با هم دارند؟ مریم بنت عمران و موسی بن عمران (آیا موسی و مریم خواهر و برادرند؟) مریم مادر عیسی و مریم مادر یحیی(همسر زکریا) این دو مریم چه نسبتی با هم دارند؟ توضیح دهید. | کتابخانه مجازی الفبا

در مفاهيم دينی و فرهنگی موحدين، نامی عزيز و مقدس، به نام مريم وجود دارد كه اوج اين جلوه و نمايش را در قرآن می يابيم. آيا اين نام، تنها يك نفر است، يا چند نفر؟ مريم ها چه نسبتی با هم دارند؟ مريم بنت عمران و موسی بن عمران (آيا موسی و مريم خواهر و برادرند؟) مريم مادر عيسی و مريم مادر يحيی(همسر زكريا) اين دو مريم چه نسبتی با هم دارند؟ توضيح دهيد.

تنها بانويی كه به نام مريم در قرآن ذكر شده است و داستان زندگی او مورد بررسی قرار گرفته است، مريم بنت عمران می باشد كه يكی از سوره های قرآن به نام ايشان مي باشد و نام او 34 مرتبه در قرآن ذكر شده است.
بنابراين در تمام داستانهايی كه نام مريم در آن آمده است، در واقع اشاره به شخصيت يك نفر دارد و آن هم مريم بنت عمران است. به عنوان مثال به چند آيه از قرآن اشاره می كنيم:
قرآن شريف در اين راستا مي فرمايد:
1- «در اين كتاب آسمانی (قرآن) از مريم يادآر، آن هنگام كه از خانواده اش جدا شد و در ناحيه شرقی قرار گرفت».[1]
2- «ای مريم، برای پروردگار خود، خضوع كند و سجده بجا آور! و با ركوع كنندگان، ركوع كن!».[2]
«مريم بنت عمران» و «موسی بن عمران»، نه تنها هيچ نسبتی با همديگر ندارند بلكه از نظر زمان زندگی قرنها از هم فاصله دارند. در بعضی از كتابهای معتبر آمده است كه بين آنها 1800 سال فاصله می باشد و عمران پدر مريم غير از عمران، پدر موسی می باشد.[3]
اما در پاسخ قسمت بعدی سؤال بايد بگوييم كه نام مادر حضرت يحيی (همسر زكريا) مريم نبوده است بلكه ايشان «اشياع» می باشد كه خاله حضرت مريم بودند. شايد آنچه باعث شده است تا نام مادر يحيی (همسر زكريا) برايتان موجب سؤال شود، مطالعه كتابهای داستانی و تخيّلی بوده است، يا اينكه داستان زندگانی حضرت مريم ـ عليها السلام ـ را به طور كامل نخوانده ايد. برای اين كه بتوانيد در اين مورد اطلاعات بيشتری بدست آوريد، می توانيد به كتابهای قصه های پيامبران و يا تفسير نمونه مراجعه كنيد.[4]
لذا به اختصار به گوشه هايی از زندگانی آن بانوی بزرگوار اشاره می كنيم:
آنچه از كتابهای تاريخ و اخبار اسلامی استفاده می شود، اين است كه «حنّه» و «اشياع» دو خواهر بودند كه اولی به همسری عمران كه از شخصيتهای بنی اسرائيل بود درآمد و دومی را زكريا - پيامبر خدا- انتخاب كردند.
بعد از دعا و راز و نياز «حنّه» (مادر مريم)، خداوند به او فرزندی عنايت كرد، مادرش به عنوان شكرگذاری و تشكر از خداوند، نذر می كند فرزند خود را به عنوان عابد و خادم بيت المقدس قرار دهد.
وقتی كودك به دنيا می آيد، مشاهده می كنند، فرزند دختر است، ولی چون نذر شده بود، به معبد تحويل می گردد. و اين بانوی بزرگوار، همان حضرت مريم است كه در سوره آل عمران داستان او، بصورت زيبا بيان شده است.
قبل از تولد او پدرش، عمران از دنيا رفته بود. مادرش او را خادم بيت المقدس قرار داد. در مورد سرپرستی حضرت مريم در بين علماء يهود، اختلاف به وجود می آيد، عاقبت به قرعه كشی و نتيجه آن راضی می شوند، در نتيجه، قرعه به اسم حضرت زكريا - شوهر خاله حضرت مريم - در می آيد و ايشان سرپرستی و تربيت حضرت مريم را به عهده می گيرد.
زكريا - پيامبر خدا - نيز آرزو می كرد كه او نيز صاحب فرزندی پاك و با تقوا همچون مريم داشته باشد. در اين موقع فرشتگان او را در حالي كه مشغول نيايش در كنار محراب بود صدا زدند كه:
«خداوند تو را به يحيی بشارت می دهد در حالي كه او مسيح (عيسی) را تصديق می كند و از هوا و هوس بركنار و پيامبری از صالحان است».[5]

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه (اندیشه قم)