آیا عدم تصریح به نام ائمه اطهار علیهم السلام و فضائل آنان در قرآن می‌تواند انگیزه‌ای برای شیعه باشد تا قرآن را تحریف شده بداند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آيا عدم تصريح به نام ائمه اطهار عليهم السلام و فضائل آنان در قرآن مي‌تواند انگيزه‌اي براي شيعه باشد تا قرآن را تحريف شده بداند؟

در سؤال ياد شده عدم ذكر نام و فضائل أئمه ـ عليهم السّلام ـ در قرآن مسلّم گرفته شده و بعد اين مسأله انگيزه‌اي براي قول به تحريف نزد شيعه معرفي شده است. در صورتي كه اين‌ها توهمي بيش نيست.
شيعه نيز معتقد است که نام أئمه ـ عليهم السّلام ـ به صراحت در قرآن نيامده و خود أئمه ـ عليهم السّلام ـ نيز چنين معتقد بودند که نام امامان معصوم ـ عليهم السّلام ـ به صراحت در قرآن نيامده است. چنانكه ابوبصير نقل مي‌كند:به امام صادق ـ عليه السلام ـ عرض كردم ،مردم مي‌پرسند: چرا نام علي ـ عليه السلام ـ و اهل بيت او ـ عليهم السّلام ـ در قرآن نيامده است؟
حضرت فرمودند: «به آنها بگو : آيه نماز بر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ نازل شد و به سه و چهار ركعتي آن اشاره نشد تا اين‌كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ خود براي مردم آن را بيان كرد...»[1]
حضرت در اين روايات ذكر نشدن نام ائمه ـ عليهم السّلام ـ به صراحت در قرآن را تأييد كرده‌اند؛ امّا ذكر فضائل اهل بيت ـ عليهم السلام ـ در قرآن فراوان است، بلكه طبق رواياتي كه اهل‌سنّت نيز نقل كرده‌اند يك چهارم قرآن در فضيلت و شأن أئمة اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ مي‌باشد.[2] و شيعه و سنّي كتاب‌هاي مستقلي درباره آياتي كه در اين مورد است نوشته‌اند؛[3]؛ حسکاني درشواهد التنزيل دويست و ده (210) آيه را همراه 1163 روايت ذيل آنها در شأن اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به ويژه علي ـ عليه السلام ـ آورده است.[4] و در آخر نيز اعتراف كرده كه اين كار را با عجله انجام داده است.[5] كه اگر بدون عجله تتبع بيش‌تري مي‌كرد بي ترديد او هم مانند برخي از محققان خيلي زيادتر از آنچه ذكر كرده، مي‌آورد.[6] در اينجا به چند نمونه از آياتي كه طبق روايات شيعه و سنّي در شأن أئمه اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ است اشاره مي‌گردد:
1. در قرآن هرجا «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» آمده،حضرت علي ـ عليه السلام ـ مصداق كامل و شاخص آن مي‌باشد؛ چنانكه حاكم حسكاني 19 روايت در اين مورد آورده است.[7]
2. آية تطهير:«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا[8]؛ خداوند فقط مى‏خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد. » اين آيه طبق روايات شيعه و سني در شأن اصحاب كساء (پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ ، علي ـ عليه السلام ـ ، فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ، حسن ـ عليه السلام ـ و حسين ـ عليه السلام ـ) نازل شده است؛[9] كه بيانگر بزرگ‌ترين فضيلت آنان (عصمت) مي‌باشد.
3. آيه مباهله: «فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ[10]؛ هرگاه بعد از علم و دانشى كه [در باره مسيح‏] به تو رسيده‏، [باز] كسانى با تو به محاجّه و ستيز برخيزند، به آنها بگو: (بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم‏، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خويش را دعوت نماييم‏، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت كنيم‏، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله كنيم‏؛ و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم‏. » طبق نقل شيعه و سني حضرت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ ، براي مباهله، علي، ‌فاطمه، حسن و حسين ـ عليهم السّلام ـ را به همراه خود برد[11] كه مقصود از «أَبْناءَنا» امام حسن ـ عليه السلام ـ و امام حسين ـ عليه السلام ـ و مقصود از «نِساءَنا» حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ و مقصود از «أَنْفُسَنا» حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي‌باشد. يعني علي ـ عليه السلام ـ در اين آية به منزلة خود پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ معرفي شده است.
4. در آيه 59 سوره نساء: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الأمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلا؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! اطاعت كنيد خدا را! و اطاعت كنيد پيامبر خدا و اولو الأمر [= اوصياى پيامبر] را! و هرگاه در چيزى نزاع داشتيد، آن را به خدا و پيامبر بازگردانيد [و از آنها داورى بطلبيد] اگر به خدا و روز رستاخيز ايمان داريد! اين [كار] براى شما بهتر، و عاقبت و پايانش نيكوتر است‏. » امر به اطاعت بدون قيد و شرط از اولي‌الأمر شده است و اطاعت از آنها همانند اطاعت از پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و خدا عزوجل قلمداد شده است و طبق روايات شيعه و سني مقصود از اولي‌الأمر، ائمه اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ مي‌باشد.[12]
5. در آيه: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ»[13] كه طبق روايات شيعه وسني در جريان معرفي حضرت علي ـ عليه السلام ـ به عنوان امام، توسط پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ در غدير خم نازل شده است،[14] امامت را محور رسالت مي‌داند كه اگر نباشد رسالت هم منتفي است.
6. در آيه:«الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا...[15]؛ امروز، كافران از [زوال‏] آيين شما،مأيوس شدند؛ بنابر اين‏، از آنها نترسيد! و از [مخالفت‏] من بترسيد! امروز، دين شما را كامل كردم‏؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم‏؛ و اسلام را به عنوان آيين [جاودان‏] شما پذيرفتم...» كه طبق روايات شيعه و سني درباره امامت علي ـ عليه السلام ـ در غدير خم نازل شده[16] امامت ماية يأس كفار، اكمال دين، اتمام نعمت و نيز ماية رضايت خدا از دين اسلام معرفي شده است.
7. در آية:« إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ[17]؛ سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پيامبر او و آنها كه ايمان آورده‏اند؛ همانها كه نماز را برپا مى‏دارند، و در حال ركوع‏، زكات مى‏دهند. »كه طبق روايات شيعه و سني در مورد انفاق علي ـ عليه السلام ـ در حال نماز نازل شده است، ولايت علي ـ عليه السلام ـ در طول ولايت خدا و رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ قرار گرفته است.
8. در آية: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ[18]؛ كسانى كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترين مخلوقات [خدا]يند! » كه طبق روايات شيعه و سني در مورد علي ـ عليه السلام ـ و شيعيان اوست.[19] حضرت علي ـ عليه السلام ـ و شيعيان او بهترين مردم معرفي شده است.
بنابراين آيات فراواني طبق روايات شيعه و سني در فضيلت ائمه هدي عليه السلام نازل شده است و لذا شيعه ب مين آيات بر حقانيت اصو لعتقادي خود استناد مي کنند و نيازي بر شک در قرآن يا انگيز تحريف شد دانستن آن ندارند .
ازسوي ديگر در كتب شيعه روايات ضدتحريف از ائمه ـ عليهم السّلام ـ نقل شده است،مانند رواياتي كه دلالت بر لزوم عرضه روايات بر همين قرآن موجود مي‌كند كه در صورت مخالفت با آن،‌ ائمه ـ عليهم السّلام ـ دستور به ترك آن روايات داده‌اند.[20] و اگر در بعضي روايات مسأله تحريف مطرح شده نظر به تحريف معنوي است نه لفظي، چنانكه امام باقر ـ عليه السلام ـ در نامه‌اي به سعد الخير چنين نوشته‌اند:« يكي از راه‌هاي كنار گذاشتن قرآن به اين است كه حروفش را به پاداشتند،ولي حدودش را تحريف كردند پس آنها قرآن را روايت مي‌كنند ولي رعايت نمي‌كنند.»[21]
همچنين علماي شيعه به تبع أئمه اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ قرآن را تحريف ناپذير مي‌دانند كه برخي از محققان شيعه در كتبي كه به طور مستقل دررد تحريف قرآن نوشته‌اند عين عبارات صريح علماي شيعه را كه به شدّت تحريف قرآن را رد كرده‌اند، آورده‌اند كه برخي از آنها عدم تحريف قرآن را اجماعي شيعه مي‌دانند.[22] بنابراين شيعه قرآن را محرف نمي‌داند تا چيزي انگيزه آن باشد.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم (اندیشه قم)