کتاب«السنة»، تالیف«ابی عاصم»، در نزد اهل سنت چه اعتباری دارد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب«السنة»، تالیف«ابی عاصم»، در نزد اهل سنت چه اعتباری دارد؟

«أبي بكر عمرو بن أبي عاصم الضحاك بن مخلد الشيباني (287-206)»؛ امام و حافظ،[1]و محدث و فقیهی از فقیهان ظاهری مذهب بوده است.

وی صاحب تصنیفات زیادی بوده که برخی از آنان عبارتند از:«المسند الكبير، الآحاد والمثاني؛ كتاب المذكر والتذكير».

مهمترین اثر روایی وی کتاب:«السنّة»، می باشد، که این کتاب با تحقیق و حاشیه ی «البانی» و حکم وی بر روایات این کتاب چاپ گردیده است.[2] البانی تا روایت 1209حکم روایات این کتاب را بر اساس دیدگاه خویش بیان نموده است.

این کتاب مشتمل بر 233 باب و 1559 می باشد، که آخرین باب آن بابی است در فضائل اهل بیت علیهم السلام که وی حدیث ثقلین را با چند سند ذکر نموده است.

وی عالمی بزرگ و متصف به عدالت و صدق بوده، که بحثی در آن نیست، که به اختصار مواردی از توثیقات بیان می گردد:

1) ذهبی در مورد وی می نویسد:

«الحافظ الزاهد الفقيه... وكان فقيها إماما يفتي بظاهر الأثر . وله قدم في العبادة والورع والعلم[3]... وقال أبو العباس النسوي... وكان مذهبه القول بالظاهر، وكان ثقة نبيلا[4]معمرا».[5]

2)ابن حبان نام وی را در کتاب:«الثقات» در ترجمه ی: 14580، آورده و در مورد وی می نویسد: وی از شیوخ ما و مستقیم الحدیث بوده است:

«عمرو بن أبى عاصم النبيل يروى عن أبيه ثنا عنه محمد بن الحسن بن قتيبة وغيره من شيوخنا كان على قضاء الشام مستقيم الحديث».

3) ابن کثیر نیز در کتاب :«البدایة و النهایة» در مورد وی می نویسد:

«أحمد بن عمرو بن أبي عاصم الضحاك ابن النبيل، له مصنفات في الحديث كثيرة، منها كتاب السنة في أحاديث الصفات على طريق السلف، وكان حافظا».[6]

بنابراین هم ابی عاصم و هم کتاب وی در نزد عامه معتبرند؛ اما اعتبار کتب در نزد عامه به معنای آن نخواهد بود که جمیع احادیث کتاب وی صحیح و یا تلقی به قبول واقع گردد؛ بلکه چنین امری تنها مربوط به دو کتاب صحیح بخاری و مسلم خواهد بود، وما بقی کتب(حتی سنن چهار گانه) در نزد عامه خالی از روایات ضعیف و یا حتی موضوع نخواهد بود.

موسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی