چرا خداوند مؤمنین را هم وارد جهنم می کند «وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلاَّ وارِدُها کانَ عَلى‏ رَبِّکَ حَتْماً مَقْضِیًّا ؛ ثُمَّ نُنَجِّی الَّذِین | کتابخانه مجازی الفبا

چرا خداوند مؤمنین را هم وارد جهنم می کند «وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلاَّ وارِدُها كانَ عَلى‏ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيًّا ؛ ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِين

و همه شما (بدون استثنا) وارد جهنم مى‏شويد، اين امرى است حتمى و فرمانى است قطعى از پروردگارتان! (مریم/71).

آیا این امر با وعده های الهی منافات ندارد؟

جواب :در تفسير اين دو آيه در ميان مفسران گفتگوى دامنه‏دارى است، بر اساس اينكه منظور از" ورود" در جمله" إِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وارِدُها" چيست؟

بعضى از مفسران معتقدند كه" ورود" در اينجا به معنى نزديك شدن و اشراف پيدا كردن است، يعنى همه مردم، خوبان و بدان، بدون استثنا براى حسابرسى يا براى مشاهده سرنوشت نهايى بدكاران، به كنار جهنم مى‏آيند، سپس خداوند پرهيزگاران را رهايى مى‏بخشد و ستمگران را در آن رها مى‏كند.

آنها براى اين تفسير به آيه 23 سوره قصص استدلال مى‏كنند« وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْيَنَ ..." هنگامى كه موسى كنار آب مدين رسيد ...» كه در اينجا نيز ورود به همان معنى است.

تفسير دومى كه اكثر مفسران آن را انتخاب كرده‏اند اين است كه" ورود" در اينجا به معنى دخول است و به اين ترتيب همه انسانها بدون استثناء، نيك و بد، وارد جهنم مى‏شوند، منتها دوزخ بر نيكان سرد و سالم خواهد بود همانگونه كه آتش نمرود بر ابراهيم (يا نارُ كُونِي بَرْداً وَ سَلاماً عَلى‏ إِبْراهِيمَ) چرا كه آتش با آنها سنخيت ندارد گويى از آنان دور مى‏شود و فرار مى‏كند، و هر جا آنها قرار مى‏گيرند خاموش مى‏گردد، ولى دوزخيان كه تناسب با آتش دوزخ دارند همچون ماده قابل اشتعالى كه به آتش برسد فورا شعله‏ور مى‏شوند.



فلسفه ورود همه در جهنم‏

تنها سؤالى كه در اينجا باقى مى‏ماند اين است كه فلسفه اين كار از نظر حكمت پروردگار چيست؟ بعلاوه آيا مؤمنان از اين كار آزار و عذابى نمى‏بينند؟

پاسخ اين سؤال كه از هر دو جنبه در روايات اسلامى وارد شده است، با كمى دقت روشن مى‏شود:

در حقيقت مشاهده دوزخ و عذابهاى آن، مقدمه‏اى خواهد بود كه مؤمنان از نعمتهاى خداداد بهشت حد اكثر لذت را ببرند، چرا كه" قدر عافيت را كسى داند كه به مصيبتى گرفتار آيد" (و بالاضداد تعرف الاشياء) در اينجا مؤمنان گرفتار مصيبت نمى‏شوند، بلكه تنها صحنه مصيبت را مشاهده مى‏كنند و نور آنها شعله آتش را تحت الشعاع خود قرار مى‏دهد.









بعلاوه آنها چنان سريع و قاطع از آتش مى‏گذرند كه كمترين اثرى در آنها نمى‏تواند داشته باشد، همانگونه كه در حديثى از پيامبر ص نقل شده است كه فرمود:

«يرد الناس النار ثم يصدرون باعمالهم فاولهم كلمع البرق، ثم كمر الريح، ثم كحضر الفرس، ثم كالراكب، ثم كشد الرجل، ثم كمشيه»:

«مردم همگى وارد آتش (دوزخ) مى‏شوند سپس بر حسب اعمالشان از آن بيرون

مى‏آيند، بعضى همچون برق، سپس كمتر از آن همچون گذشتن تندباد، بعضى همچون دويدن شديد اسب، بعضى همچون سوار معمولى، بعضى همچون پياده‏اى كه تند مى‏رود، و بعضى همچون كسى كه معمولى راه مى‏رود». تفسیر نور الثقلين ج 3 ص 35.

و از اين گذشته دوزخيان نيز از مشاهده اين صحنه كه بهشتيان با چنان سرعتى مى‏گذرند و آنها مى‏مانند، مجازات بيشترى مى‏بينند، و به اين ترتيب پاسخ هر دو سؤال روشن مى‏شود.



موفق باشید.

موسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی