هنگام مرگ، حضرت عزراییل (علیه السلام) چگونه ظاهر شده و جان انسان را مى‏ گیرد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

هنگام مرگ، حضرت عزراييل (علیه السلام) چگونه ظاهر شده و جان انسان را مى‏ گيرد؟

پاسخ پرسش فوق را در ضمن چند امر پى مى‏گيريم:

1. فرشتگان از جنس ماده عنصرى نيستند، بلكه يا از جمله موجودات مجردند يا از اجسام لطيفى فوق ماده معمولى، آفريده شده‏اند كه با چشم ظاهرى و ابزار مادى، قابل رؤيت نيستند؛ بنابراين اگر انتظار اين باشد كه فرشتگان قبض روح، همانند اجسام مادى، قابل رؤيت باشند، اين انتظار نامعقول است. آن چه در اين باره مى‏توان گفت اين است كه فرشتگان مى‏توانند به شكل‏هايى متمثل شوند. در اين صورت است كه انسان مى‏تواند آنان را مشاهده كند؛ چنان كه در سوره مريم، آيه 17 آمده است كه: «...در اين هنگام، ما روح خود را بسوى او فرستاديم و او در شكل انسانى بى‏عيب و نقص، بر مريم ظاهر شد».

2. در مورد كيفيت حضور و قبض روح بايد گفت: از آن‏جا كه ملك، موجودى مجرد و معنوى است. حجاب ماده و آثار آن، از قبيل زمان و مكان در آنان راه ندارد و آنان در همه جا حضور دارند و از همه كس بر ما نزديك‏ترند:«وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلكِن لَّاتُبْصِرُونَ»[1]؛ هم چنان كه در روايتى از امام صادق «علیه السلام»مى‏خوانيم: از ملك الموت سؤال شد، چگونه آدميان را در يك ساعت قبض روح مى‏كنى، در حالى كه برخى در مغرب عالمند و برخى در مشرق عالم؟ ملك الموت، پاسخ داد: من تنها آنان را مى‏خوانم و آنان پاسخ مرا مى‏دهند.

امام صادق«علیه السلام»فرمود: ملك الموت پس از اين پاسخ، گفت: تمامى اين جهان در مقابل من مانند يك كاسه‏اى است كه در نزدِ يكى از شماها باشد و از هر جاى آن كاسه، بخواهد غذا تناول كند، دست در همان جا برده و از همان نقطه تناول مى‏كند. و تمام اين دنيا نزد من مانند درهمى است كه در دست يكى از شماست و آن را هرگونه كه بخواهد مى‏گرداند و پشت و روى آن را مى‏نگرد.[2]

در هنگام احتضار، ملك، شروع به دريافت روح و جداكردن آن از جسم مى‏كند، اين دريافت نسبت به انسان‏هاى خوب و بد متفاوت است؛ براى مثال، حضرت عزراييل براى قبض ارواح طيبه، آن قدر دل‏ربايى مى‏كند كه ديگر براى مؤمن تاب و توانى باقى نمى‏ماند و در يك لحظه روح او به پرواز در مى‏آيد. امّا همين قبض روح در انسان بد، همانند كنده شدن پوست بدن جلوه مى‏كند. [3]

موسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی