میان شعارها و عملکرد سلفیون مصر با سلفیون سعودی چه تفاوت هایی وجود دارد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

ميان شعارها و عملکرد سلفيون مصر با سلفيون سعودي چه تفاوت هايي وجود دارد؟

جمع آوری و تدوین: رسول غفارپور

از نظر محققان، شعار «سلفيه»، نخست در مطبوعات مصر مطرح شد؛ آنگاه که مصر در اشغال انگلستان درآمد و گروهي از مصلحان مانند سيدجمال الدين اسدآبادي (م۱۳۱۶ه.ق) و شيخ محمد عبده (م ۱۳۲۳ه.ق) در مقابل هجوم فرهنگ و تمدن غرب، تصور کردند که رهايي از چنگ اشغالگران اين است که مردم را به همان اسلام پيشينيان دعوت کنند؛ در مقابل گروهي که فريب فرهنگ غربي را خورده و بيشتر در آنها هضم شده بودند. گروه نخست اصلاح گر براي اين که حرکت خود را با شعاري زيبا همراه کنند، شعار «سلفيه» را انتخاب کردند تا بگويند ما پيرو اسلام راستين قرون نخستين هستيم ولي هرگز آنان از احياي اين مکتب، قصد تکفير ديگران يا ايجاد شکاف در ميان مسلمانان را نداشتند، بلکه از روي خوش بيني به صحابه و تابعان، اين مسلک را ترويج کردند. در سال ۱۹۲۹ ميلادي که جمعيت «اخوان المسلمين» در مصر تشکيل شد، آنها نيز به اين مسلک رغبت نشان دادند و خيال مي کردند که پيروي از گروه هاي نخست اسلامي (صحابه و تابعين)، نجات بخش امت هاي اسلامي است، ولي در عين حال به همه فرق، روي خوش نشان داده و غالبا با مسائل سياسي و در راس آنان تاسيس حکومت پرداختند، اما سلفي گري در نجد عربستان که خود را وارث محمد بن عبدالوهاب مي دانست، موجي از تندروي و سخت گيري به راه انداخت و کم کم به تکفير همه مسلمانان پرداخت و گاهي براي ساکت کردن مخالفان، شيعه را تکفير کرده و اشاعره و صوفيه و مذاهب ديگر را اهل بدعت خواندند و مدعي شدند که اسلام ناب محمدي در اختيار سلف بوده و فهم آنان از کتاب و سنت براي همگان حجت است و هر کس از اين راه، عدول نمايد، بدعت گذار يا خارج از اسلام است. بايد توجه داشت که اکنون سلفي هاي نجدي، يک دست نيستند، بلکه گروهي «سلفي تبليغي» هستند، ولي گروهي ديگر گام فراتر نهاده، «سلفي جهادي» مي باشند و مي گويند با تشکيل جنبش هاي مسلحانه زيرزميني بايد دولت ها را سرنگون کرد و قدرت را به دست گرفت و اسلام اصيل را پياده کرد.

به اعتقاد وهابيان، مذهب وهابي نه نحله اي جديد، بلکه، همان مذهب سلف صالح است و از اين رو، خود را «سلفيه» نيز مي نامند؛ زيرا آنان مدعي هستند که در اعمال و افعال خود، از سلف صالح، يعني از اصحاب پيامبر اکرم(ص) و تابعين آنان پيروي مي کنند. وهابيان معتقدند که بايد اساس دين بر قرآن و مفاهيم ظاهري احاديث صحيح پيامبر(ص) و اصحاب او نهاده شود و در پي آنند که اين آيات و روايات بدون هرگونه تغيير و تاويل مورد استناد و عمل قرار گيرد؛ يعني صرفا به ظاهر مفاهيم آنها عمل شود. از اين رو، آنان آن دسته از رفتار و کردار مسلمانان را که با قرآن و احاديث اصلي تطبيق نمي کند، انحراف از اصول و فروع اصلي قرآن و اسلام مي شمارند.

وهابيان قائل به جنگ و جهاد با ديگر فرقه ها و مذاهب اسلامي هستند و مدعي اند که يا بايد به آيين وهابيت درآيند و يا جزيه دهند. آنان مخالفان خود را متهم به کفر و شرک مي کنند و اموال، نفوس و ناموس ديگران را حلال مي دانند و آيات مربوط به کفر و شرک را بر مسلمانان مخالف خود منطبق مي کنند، که اين بزرگ ترين ضربه بر پيکره جامعه اسلامي و مسلمانان است.

پژوهه