تأثیر حدیث‌گرایی افراطی بر واگرایی مذهبی مسلمانان | کتابخانه مجازی الفبا

تأثیر حدیث‌گرایی افراطی بر واگرایی مذهبی مسلمانان | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
تأثیر حدیث‌گرایی افراطی بر واگرایی مذهبی مسلمانان
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
تأثیر حدیث‌گرایی افراطی بر واگرایی مذهبی مسلمانان
ویرایش اثر
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی:
دکتری
رشته تحصیلی:
الهیات و معارف اسلامی - مذاهب اسلامی - تقریب
محل تحصیل رساله تحصیلی:
دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده مذاهب
تاریخ دفاع:
1404
چکیده :
طبق حکم عقل و تجربه بشری همگرایی در هر گروه اجتماعی قدرت و تعالی آن را در پی دارد و واگرایی موجب تضعیف و انحطاط آن می‌شود. با این وجود، همگرایی در میان مسلمانان به خاطر عوامل گوناگونی با چالش‌ها و موانع زیادی روبرو بوده است. در گروه‌ها و جریان‌های مذهبی عوامل متفاوتی می‌تواند موجب تشدید واگرایی در جهان شود. یکی از جریان‌هایی که با اتهام واگرایی روبرو بوده است، جریان‌ حدیث‌گرای غیرعالمانه و افراطی در جهان اسلام است که در این مسیر می‌تواند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. از صدر اسلام در میان عامه‌ی مسلمانان و اهل‌سنت جریانی با عنوان «اصحاب حدیث» یا «اهل‌حدیث» پدیدار شد که منازعه‌های مذهبی زیادی را در اسلام رقم زد. این جریان با نگاهی افراطی به مرجعیت احادیث و ظاهرگرایی در برداشت‌های دینی، خود را طایفه ظاهره و منصوره و فرقه ناجیه دانسته و سایر مسلمانان را به عنوان فرق باطله یا بدعت‌گذار معرفی می‌‌نمود. جریان سلفیت در قرن‌های متأخر اسلامی نیز مبانی فکری اهل‌حدیث را دنبال می‌کند و به دنبال احیا و گسترش اندیشه‌های اهل‌حدیث است و طبق تفکر سلفیت، اسلام حقیقی قرائت اصحاب الحدیث از دین است. بر پایه این مبنا سلفیت، تمامی مذاهب اسلامی را با عنوان بدعت‌گذار یا کافر از اندیشه اسلامی طرد می‌کند و با ایجاد انحصارگرایی در تفکر اسلامی، ابعاد واگرایی مذهبی را تشدید می‌کند. از جهتی دیگر رویکرد متعصبانه و جَدَلی این جریان‌ نسبت به مذهب شیعه موجب شده تا برخی از سلفیون احادیث را نادیده بگیرند و برخلاف رویکرد حدیث‌گرایی بعضی از مشترکات اسلامی همچون فضائل اهل‌بیت(ع) را کمرنگ کرده یا مورد انکار قرار دهد،‌ آن‌گونه که اعتراض بعضی از علمای سلفی را نیز برانگیخته است. این موضوع به ضمیمه مواضع تکفیری بعضی از سلفیون همچون سلفیه نجدی(وهابیت) نسبت مناسک مشروع دینی همچون توسل و طلب شفاعت از اولیای الهی و زیارت قبور آنها، ابعاد واگرایی مذهبی آنها را نسبت به سایر مسلمانان دوچندان کرده است. در میان شیعیان نیز بعضی از اخباریون رویکردی یک‌سویه به روایات اهل‌بیت(ع) داشته‌اند. با نگاه به نظرات اخباریون این فرضیه مطرح است که نگاه انحصاری اخباریان در منابع دینی به روایات اهل‌بیت(ع) و تسامح‌شان در اسناد روایات، می‌تواند عاملی برای تشدید تفکرات واگرایانه در آنها باشد. همچنان‌که نگاه انتقادی اخباریان در تخطئه اصولیون درباره برداشت‌های علمی از اهل‌سنت، در این مسیر نیازمند تحلیل و بررسی است. از جهت تاریخی دوره قدرت و تسلط اخباریان بر جامعه علمی شیعه مواضع واگرایانه در شیعه تشدید شده و آثاری متعددی در این زمینه نگاشته شده است. با توجه به مقدمه‌ای که گذشت و با توجه به گستره واگرایی مذهبی در میان جریان‌های اهل‌حدیث و سلفیت در اهل‌سنت و اخباریان در شیعه، تأثیر و نقش اندیشه‌ها و نظرات مذهبی این جریان‌ها بر واگرایی مذهبی مسلمانان یکی از موضوعات مهم پژوهشی است. بر این اساس، در پژوهش کنونی با مراجعه به مکتوبات اصحاب حدیث و سلفیت در میان اهل‌سنت و اخباریان در شیعه، مبانی آنها مورد مطالعه قرار گرفته و تأثیراتی که این مبانی بر مهمترین مؤلفه‌های واگرایی دینی دارند، مورد پژوهش و تحلیل قرار می‌گیرند. در این میان ملاک‌هایی وجود دارند که تکیه بر آنها مبانی و نظرات اخباریان مورد سنجش قرار می‌گیرند و تأثیرات آنها بر واگرایی مذهبی ارزیابی می‌شوند. در تحقیق حاضر با توجه این مؤلفه‌ها به تبیین و استخراج اندیشه‌های حدیث‌گرایی افراطی در شیعه و اهل‌سنت که ممکن است منجر به واگرایی بشوند، می‌پردازیم و سپس تأثیرات این تفکرات را در تفکر عمومی مسلمانان و همچنین جریان‌های فکری که به آنها نزدیک شده‌اند، بررسی می‌کنیم.
نویسنده :
پدیدآور: مهدی مسائلی ؛ استاد راهنما: سید مهدی علیزاده موسوی ؛ استاد مشاور: محمد علی موحدی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/eb8cf3508b4c82b9e91fdfd0f01e12a6
جنس منبع:
متن
پایگاه :
الف:پایگاه کتب
یادداشت :
نوع منبع :
رساله تحصیلی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال