مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر دیدگاه موزر را درباره توجیه خداباوری به تصویر می کشد. وی با انکار کارامدی عقل نظری محض در ارائه قرینه‌ای بر وجود خداوند، ضمن تأکید بر مرجعیت خداوند در توجیه و با رویکردی اخلاقی، نوعی معرفت ارادی را پیشنهاد می کند. او راهبرد مطلوب به معرفت راستین خداوند را قرینه‌ای بی‌واسطه و هدفمند می‌داند که نحوۀ دستیابی به آن باید متناسب و در راستای صفات الهی و اهداف برآمده از آنها باشد. خداوند به منظور رستگاری انسان، پیش و بیش از دخالت افکار و عواطف، خواستار تحول اخلاقی و ارادی او از خودخواهی به عشق کامل و ناخودخواهانه است. موزر بر این اساس قرینه‌گرایی فیض‌محوری را مطرح می‌کند که در آن انسان می‌تواند در ضمیر خود دعوت خدا به دوستی با عشق کامل را بپذیرد، و در نتیجه موهبتی خدادادی و تحول‌بخش را در مرکز ارادی و انگیزشی خود تجربه کند. تجربۀ مذکور خودآشکارگی خداوند و قرینه‌ای بی‌واسطه و غیراستدلالی است، که در پی آن فرد با دریافت صفات اخلاقی و عشق کامل خداوند و نمایان ساختن آن بر دیگران، خود «قرینۀ تجسم‌بخشی خداوند» می‌شود. افزون بر آن، موزر با شیوۀ «استنتاج بهترین تبیین موجود» و بر مبنای قرینۀ تجربی و غیرگزاره‌ای مذکور، استدلالی را نیز برای معقولیت معرفتی باور به خدا تنظیم می‌کند. بدین ترتیب، دیدگاه موزر رهیافتی وجودی و اخلاقی بنا می‌نهد که با وجود نقدهایی همچون شخصی بودن، نسبی بودن و عدم حجیت تجربه‌های دینی، مبانی مغفول‌مانده‌ای را در حوزۀ خداشناسی احیا می‌کند.