مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

دو اصطلاح «مراقبه» و «ذن» در عرفان اسلامی و عرفان بودایی، جایگاه مهمی دارند. این دو اصطلاح را عموماً بر هم منطبق دانسته و در ترجمه ها به عنوان معادل به کار می گیرند. اما اینکه آیا این دو اصطلاح در این دو سنت عرفانی دقیقاً از یک چیز حکایت می کنند، پرسشی است که باید مورد تحقیق قرار گیرد. این مقاله با روش تحلیلی و رویکرد پدیدارشناختی به بررسی تطبیقی مفهوم و حقیقت دو آموزة «مراقبه» در عرفان اسلامی و «ذِن» یا «مدیتیشن» در عرفان بودایی می پردازد. این پژوهش نشان می دهد که دو واژة «مراقبه» و «ذِن» از نظر لغوی معنای متفاوتی دارند. اما از نظر اصطلاحی، وجوه تفاوت و تشابه میان آنها وجود دارد. همچنین حقیقت «مراقبه» در عرفان اسلامی آگاهی و توجه انسان نسبت به علم احاطی خدا بر اوست، ولی «ذِن» در عرفان بودایی مهار و خاموش کردن ذهن به منظور دریافت حقیقت اشیا و بودا شدن است.

مباحث مطرح شده در این پایان نامه به شرح ذیل است: تعامل سنت های عرفانی هندوان با صوفیان، تماس پیروان مذهب شیوایی با صوفیان در کشمیر، تعامل تصوف با طریقه ناته در بنگال، ویشنو بیان قلندران، شهیدان و مسائل شبه افسانه ای، چند تن از اولیای دارای وجهه عمومی، زنان صوفی، شیخ احمد کهتو مغربی و صوفیان ساحل و جزایر جنوب هند.

هدف پژوهشگر طرح منسجمی از معانی و مصادیق روح در قرآن و عرفان اسلامی، چگونگی نفخه روح انسان در ابتدای آفرینش، همچنین آشنایی بیشتر با عقاید هندوها و مسیحیان درباره روح و تجرد و بقای آن، که با شناسایی روح (نفس) به شناسایی خداوند نائل شود.روش پژوهش: کتابخانه ای و جمع آوری مطالب با مطالعه کتب، منابع مربوطه و تفاسیر، فیش برداری و تدوین آنها صورت گرفته است.نتیجه کلی: روح در قرآن به معانی وحی، قرآن، نور ایمان، فرشته مخصوص خداوند آمده است.در دین هندوئیزم روح از بین نمی رود بلکه بعد از مرگ جسم به جسم دیگری انتقال (تناسخ) می یابد.اساس عقیده مسیحیت نیز بعد از توحید به روح می باشد تولد عیسی و تایید زنده کردن مرده نیز بواسطه روح است عرفان صوفیه نیز بر اساس تعالیم الهی روح است و به روح منتهی می شود

مباحث مطرح شده در این رساله شامل فصول ذیل است. فصل اول: - مراتب رسیدن به مقام «حدثنی قلبی عن ربی» - خاستگاههای متصور برای عرفان - ادله قرآنی - مروری کوتاه بر تاریخ عرفان در قرن اول هجری - مروری کوتاه بر تاریخ عرفان در قرن دوم هجری - وحدت وجود، تصور کلی عارفان از جهان هستی - سلوک نامه - طریقت و مراحل عملی آن - سلوک از دیدگاه عطار نیشابوری، وادی های هفت گانه