مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: هنگامی که در یک شب مدینه پاییزی در سال 61/680، شبی که حسین را به شهادت رساند، ام سلمه با ظهور محمدی که مدت‌ها رحلت کرده بود از خواب بریده شد، بی‌دردسر به سوی هم‌پیمانانش فرو رفت. بدون توجه به موقعیت، جنسیت یا ایستادن در نزد خدا، دریافت کنندگان بینش های تاریک و دستگیر کننده بودند. هسته اصلی آن رویاهای دلفی، که ملائکه یا جن یا اجداد ارجمند و با خاک عراقی و خون شهدا در آن زندگی می کردند، واقعه کربلا بود. رؤیای او توسط مجموعه‌ای از دانشمندان مسلمان، از ترمیحی، شاگرد نجوم البوهاری، و ابن عساکر، وقایع‌نگار خستگی‌ناپذیر تاریخ سوریه، تا ابن طعوس، متکلم کتاب‌شناس و پلیمث السوی مصری، بازگو می‌شود. اما این تنها ملاقات اخروی ام سلمه نبود و او تنها کسی نبود که سرنوشت حسین شب‌های او را به هم ریخت. این داستان آنهاست.

بزرگترین آفتی که شیعه را در طول تاریخ تهدید کرده، آفت “غلو” است (گزافه گویی و افراط در دین). از قرن اول اسلامی رفته رفته یک جریان افراطی در بین شیعیان ظهور کرد که امامان را موجودات فوق طبیعی و فوق بشر می‌‌شمرد، و در بارهٔ سرشت و شأن آنان مبالغه میکرد. امام حسین و واقعه عاشورا نیز از دستبرد این جریان انحرافی و افراطی در امان نماندند. شیعیان غالی یک سیمای افسانه‌ای و اسطوره‌ای برای امام حسین ساختند، و او را به یک موجود فوق طبیعی که تنها شمایل انسانی‌ دارد، تبدیل کردند. امام حسین و واقعه عاشورا شدیدا با امور غیبی گره خوردند، و به آفت غلو مبتلا شدند. امام حسینی‌ که امروزه در مساجد، هیات‌ها و دستجات عزاداری معرفی‌ میشود، همان امام حسین اسطوره‌ای و افسانه‌ای است که غالیان ساختند. در این سخنرانی به بررسی استحاله سیمای امام حسین توسط غالیان می‌‌پردازیم.

در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلت‌هایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورا‌ی او حکایت از “تمنای مرگ” هم می‌‌کند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی‌ از شاخصه‌های عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی‌ بود، مشتاقِ مرگ هم بوده باشد. اشتیاق به مرگ یکی‌ از ویژه‌گی‌های اولیا الهی است، چون آنها مرگ را زیبا و مقدمه “وصال” می‌ دانند. البته تمنای مرگ به معنای بی‌ ارزش دیدنِ جان و زندگی‌، عمل انتحاری (مثل داعش) و یا روی مین رفتن نیست. تمنای مرگ برآمده از تأملاتِ عقلانی و شهودِ باطنی است. در این سخنرانی به بررسی “تمنای مرگ” در پرتو آیات قرآن کریم و آموزه‌های شمس و مولانا می‌‌پردازیم، تا عظمتِ کارِ کارستانی که امام حسین در کربلا کرد را بهتر دریابیم.

معرفی کتاب: این کتاب تحلیل تاریخی برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در ایران و برخی از ممالکی که شیعه در آن گسترش پیدا کرده است می باشد. نویسنده با استناد به منابع تاریخی به تحلیل این مراسم ها پرداخته و آن را عجین با فرهنگ شیعه و یکی از مهمترین علایم شناخت شیعیان معرفی کرده است. او به توصیف شهرهای شیعه نشین ایران از جمله قم، ری و سبزوار که عزاداری سیدالشهدا در آنها انجام می شد، می پردازد و فعالیت حکومت شیعی آل بویه را در بناگذاری مراسم عزاداری عاشورا در قلمروشان به ویژه بغداد بررسی می کند.در قرون بعدی، سایر مسلمانان هم که محب پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) بودند، مانند شیعیان در ایام محرم برای خامس آل عبا (ع) عزاداری می کردند و رفته رفته سوگواری برای امام حسین (ع) به صورت فرهنگ ایرانی اسلامی درآمد تا حدی که نه تنها مسلمین، بلکه پیروان سایر ادیان مثل یهودیان و مسیحیان که در ایران زندگی می کردند نیز ارادتمند امام حسین (ع) و یارانش شدند.