مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این جستار، کوشش ما بر آن است که به دو پرسش پاسخ دهیم. پرسش نخست این است که غیبت یا به عبارت دیگر، اختفای احوال باطنی در آثار مولانا چه معنا، اهمیت و پیامدهایی دارد؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا مقصودمان را از غیبت احوال باطنی روشن می کنیم. در وهل? بعد و پس از بررسی اجمالی غیبت احوال باطنی در آثار عارفان مسیحی و مسلمان، در سده های میان میلادی، نگاه مولانا به احوال باطنی را بررسی می کنیم و پس از آن پیامدهای این نگاه و واکنش های مولانا را بر می شماریم. این واکنش ها عبارت اند از خوارداشت کرامات و احوال باطنی، سکوت در برابر احوال باطنی و سرانجام پذیرش وقوع احوال باطنی و بیان احوال باطنی در لفافه و از زبان دیگران. در بخش پایانی این مقاله، به این بحث می پردازیم که با وجود سکوت مولانا و امتناع وی از سخن گفتن در باب احوال باطنی اش بر اساس کدام تعریف، تعاریف از عرفان او را در شمار عارفان می توان دانست. در این بخش، دیدگاه و تعریف پنج عرفان پژوه طرح و بررسی شده است. از میان این پنج تن، بر اساس معیارهای ترنر، مک گین، آندرهیل و راسل مولانا عارف شناخته می شود.

هدف اين مقاله تحليل ماهيت «غيبت» و بيان برخي از احکام آن از منظر اخلاق اسلامي است. سؤال اصلي تحقيق اين است که ارکان غيبت چيست و چه چيزهايي در تحقق غيبت شرط اصلي هستند؟ براي پاسخ به اين پرسش، پس از تحليل تعاريف مختلف، قيودي که تصور مي‌شد جزء ارکان غيبت باشند از هم تفکيک گرديد و مورد بحث و بررسي قرار گرفت. از نتايج اين پژوهش اين است كه اجزاي ماهوي غيبت چهار چيز هستند: ۱.در غياب؛۲. انسان معين ديگر؛۳. بيان کردن چيزي؛ ۴. بیانگر عیب دیگری از منظر عرفی. درنتيجه اموري چون: ۱. تشيع و اسلام غيبت شونده؛ ۲. واقعي بودن عيب يادشده در غياب فرد؛ ۳. پنهان بودن عيب؛ ۴. داشتن قصد انتقاص و عيب زدن؛ ۵. کراهت و نارضايتي غيبت شونده، جزء ارکان غيبت نيستند.