مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

هدف ازاین پژوهش بررسی علل ختم نبوت از منظر آیات ، روایات و عقل و پاسخ به بعضی از شبهات و سوالات درباره این موضوع می باشد روش نمونه گیری : در نتیجه و تدوین این رساله از آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام ) و کتب معتبر تفسیری ، حدیثی فریقین و منابع کلامی ، فرهنگ نامه های مختلف و سایر ماخذ استفاده گردیده است موضوع مورد تحقیق به روش کتابخانه ای تنظیم و تدوین شده است . جمع آوری مطالب با مطالعه کتب تفسیری ، حدیثی ، کلامی و سایر منابع مربوطه و نرم افزارهای موجود (دو‎CD نورالانوار و جامع التفاسیر) و فیش برداری ازاین ماخذ (۸۵ منبع ) صورت پذیرفته است طرح پژوهش : پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است ، در فصل اول به کلیات و پیشینه ی بحث و بررسی لغوی پرداخته شده است . درفصل دوم ادله نقلی به استناد آیات قرآن کریم و احادیث معصومین مطرح شده است . درفصل سوم ادله عقلی و درفصل چهارم پاسخ به بعضی از شبهات و سوالات مورد بررسی قرار گرفته و درفصل آخر خاتمه و نتیجه گیری آمده است نتیجه کلی : پیامبر اکرم حضرت محمد (ص ) اشرف و خاتم انبیاآ که آیاتی به صراحت و اشارت نازل و احادیثی از معصومین بزرگوار دراین رابطه روایت شده است . دین مبین اسلام جامع ترین و کامل ترین ادیان می باشد و عقل سلیم نیز براین ضرورت دینی صحه می گذارد و مقتضای حکمت الهی این بود که پس از پیامبراسلام (ص ) پیامبری دیگر، مبعوث نگردد

این پایان نامه سه بخش دارد. در بخش اول با عنوان اسلام دین الهی از ضرورت ارسال انبیاء، دعوت انبیاء به عنوان دعوتی واحد، دعوت انبیاء به عنوان دعوتی متکامل بحث شده است. در بخش دوم تحت عنوان اثبات خاتمیت، خاتمیت در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) بررسی شده است . بخش سوم با نام تبیین خاتمیت به بررسی رمز ختم نبوت، اکمال دین وخاتمیت و ابعاد مختلف دین اختصاص دارد.

رساله حاضر شامل سه بخش می باشد. بخش اول تحت عنوان اسلام دین الهی در صدد بیان امکان خاتمیت است و در سه فصل مجزا به بررسی ضرورت بعث انبیاء، وحدت در دعوت انبیاء و تکامل در این دعوت پرداخته است. در بخش دوم به اثبات خاتمیت توجه شده و این مسئله از دیدگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش سوم تبیین خاتمیت محور کار بوده که مباحث آن تحت سه فصل اکمال دین، رمز ختم نبوت و خاتمیت و ابعاد مختلف دین ارائه شده است.

این رساله مشتمل بر یک مقدمه و شش فصل است .در مقدمه به ذکر جایگاه خاتم در مسائل کلامی،بحث از خاتمیت در کلام نقلی،تقدم و تاخر خاتمیت نسبت به دیگ مسائل کلامی پرداخته شده است .در فصل اول ضروریت خاتمیت توضیح داده شده است در فصل دوم خاتمیت در قرآن بررسی گردیده .در فصل سوم خاتمیت در روایات و احادیث بررسی شده .در فصل چهارم معانی و ابعاد خاتمیت شرح داده شده .در فصل پنجم حکمت خاتمیت مد نظر بوده و در فصل ششم خاتمیت و اجتهاد تعریف شده است

تحقیق حاضر به بررسی مسئله ی خاتمیّت پیامبر اسلام ( ص) با عنوان « خاتمیّت و پی آمدهای آن» می پردازد. خاتم به معنی ختم کننده و پایان دهنده است و ختم نبوّت عبارت است از این که پس از رسول اکرم(ص) تا روز قیامت پیامبری نخواهد آمد و شریعتش اسلام تا روز قیامت باقی است و نسخ نمی گردد. امّا هرکس بعد از پیامبر اسلام ( ص) ادّعای نبوّت کند، دروغگو می باشد و ا ضروریّات دین اسلام است که حضرت محمّد مصطفی ( ص) به عنوان خاتم النّبیین پذیرفته شود. تصوّر این که انسان با عقل خود می تواند برنامه ی زندگی اش را تدوین کند و نیاز به پیامبر و وحی ندارد، با خاتمیّت منافات دارد. در تورات و انجیل هم به ظهور پیامبر اکرم ( ص) و هم چنین به خاتمیّت ایشان اشاره شده است. مسئله ی ختم نبوّت در آیات و روایات مورد تأکید قرار گرفته و به آن بارها اشاره شده است؛ امّا دلایل غیر نقلی ختم نبوّت را می توان در راز تجدید نبوّت ها، جهانی و جاودانی بودن اسلام، سیر تکاملی بشر و هم چنین کامل بودن شریعت اسلام نسبت به شرایع دیگر جستجو کرد؛ امّا مهمّ ترین ویژگی شریعت اسلام نسبت به سایر شرایع، پاسخگویی آن به مسائل متحوّل بشری و هم چنین دارا بودن قوانین ثابت و متغیّر است. خاتمیّت آثاری هم چون امامت و رهبری، اجتهاد و اهمیّت جایگاه عقل و ایجاد حکومت اسلامی برای اجرای احکام اسلام، به دنبال دارد. آثار بیان شده، این مطلب را تأکید می کنند که از ارکان ختم نبوّت، رشد عقلانی بشر است و به همین علّت او می تواند در نبود پیامبر و وحی به استنباط احکام از قواعد کلّی الهی بپردازد و به درجه ی اجتهاد نائل گردد و رهبری جامعه ی مسلمین را پس از پیامبر ( ص) و در عصر غیبت امام به عهده بگیرد. امّا مهم ترین هدف از نگاشتن این تحقیق، اثبات خاتمیّت به وسیله ی دلایل متقن و محکم می باشد که نتیجه ی آن درک صحیح از حقیقت مسئله ی ختم نبوّت و دست یابی به معارفی جدید در اثبات خاتمیّت و هم چنین ارتباط ختم نبوّت با اجتهاد و عقل است. منابع معتبری که در این تحقیق از آنها استفاده شده است در چهار گروه کلامی، روایی، تفسیر و هم چنین لغوی قابل تقسیم می باشد. روش این تحقیق براساس هدف، بنیادی و به اعتبار موضوع، دینی و به اعتبار روش جمع آوری اطّلاعات، کتابخانه ای و به لحاظ ماهیّت، تحلیلی و استدلالی می باشد. واژگان کلیدی خاتم، نبی، رسول، دین، شریعت، امام، اجتهاد.

یکی از اعتقادات مشترک بین مسلمانان و مسیحیان مسأله خاتمیت است. به این معنا که مسلمانان بنیانگذار دین خود را آخرین فرستاده خداوند و دین و شریعت ایشان را آخرین و کاملترین دین و شریعت می دانند. در مسیحیت از آموزه های مهم و اساسی که هر مسیحی به آن ایمان دارد پایان یافتن جریان نبوت با ظهور عیسی مسیح است؛ با آمدن مسیح که منجی انسان ها است صلح همیشگی بین خدا و خلق برقرار شد و عهد بین آن دو نیز به اتمام رسید؛ همچنین معتقدند تعالیم ایشان نیز کامل ترین و آخرین تعالیم و شریعت است. در این مقاله ابتدا به اثبات خاتمیت پیامبر اسلام به گواهی آیات و روایات و فلسفه خاتمیت ایشان پرداخته شده و بعد از آن مساله خاتمیت عیسی مسیح در مسیحیت مطرح گردیده و در آخر این مطلب عنوان شد که اگرچه مسیحیان خاتمیت را مختص به دین خود می دانند؛ اما این ادعا درست نیست چرا که به گواهی تاریخ، مسیحیان و یهودیانی در زمان پیامبر اسلام به نبوت و خاتمیت ایشان آگاه شدند و اسلام آوردند. این خود بیانگر این مطلب است که بشارت به نبوت و خاتمیت پیامبر در عهدین وجود داشته است. بنابراین یک پیامبر خاتم و یک دین خاتم وجود دارد و آن حضرت محمد صلی الله علیه و آله و دین اسلام است.

خاتمیت از مسائل درون دینی است و از بدیهی ترین و ضروری ترین مسائل ایمانی و اعتقادی است که در هیچ دوره و برای هیچ مسلمانی جای تردید نبوده است زیرا ایمان به پیامبری رسول اکرم ( ص) و کتاب آسمانی او برابر با ایمان به ختم نبوت است که نص قرآن نیز مؤید آن است « ماکان محمدا با احد من رجالکم ولکن رسول الله و خاتم النبیین» و مقصود از ختم نبوت آن است که پس از محمد(ص) و پس از شریعت اسلام هیچ پیامبری خواه تشریعی یا تبلیغی نخواهد آمد و نبوت پیامبر(ص) پایان دهنده سلسله پیامبران توحیدی است این رساله دارای چهار بخش که بخش اول آن کلیات می باشد که در آن به تعریف و تبیین موضوع اهداف تحقیق و پیشینه آن پرداخته شده است بخش دوم آن خاتمیت در آیات و روایات است که در فصل اول آن که خاتمیت در آیات است ابتدا به آیه 40 سوره احزاب که دلالت مستقیم بر مسئله خاتمیت دارد مورد بررسی قرار گرفته است وبعد از آن آیاتی دیگر نیز بیان شده و اما در فصل دوم که خاتمیت در روایات است روایات در باب خاتمیت بیان شده است و بخش سوم خاتمیت از دیدگاه عقل است که در فصل اول آن راه های توجیه خاتمیت و ارکان آن بیان شده است و در فصل دوم با توجه به براهین عقلی به اثبات خاتمیت پرداخته شده است و در بخش چهارم نظرات دانشمندان و روشنفکران بیان شده است و در آخر به شبهات و سؤالاتی پیرامون مسئله خاتمیت پاسخ داده شده است. پس با این وجود پیامبر(ص) خاتم پیامبران است چنانکه سرور و افضل پیامبران است که دو چیز شاهد این مطلب است 1- رسالت عامه پیامبر(ص) که تا روز قیام دوام دارد و هیچ یک از پیامبران گذشته پنین رسالتی نداشتند 2- قرآنی که به سوی او نازل شده است و هیچ یک از کتاب های آسمانی همانند آن نیستند.