جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در عصر حاضرگونه شناسی یا نوع شناسی یکی از لوازم پژوهش خصوصاً در مطالعات مرتبط با علوم انسانی است که به عنوان چارچوب و راهنمای محقق محسوب می­شود و بر اساس قواعد آن، پدیده­ها جهت درک و شناخت بهتر، بر اساس الگویی منطقی تقسیم بندی می­شوند. یکی از شاخه­های مطالعاتی در حوزه پژوهش­های قرآنی که گونه­بندی در آن اهمیت دارد، شبهات و انکاریه­ها پیرامون قرآن است. با وجود تلاش­های مؤثری که در زمینه شبهه­پژوهی قرآنی صورت گرفته است به علت تمرکز غالب مؤلفان بر پاسخگویی، ارائه یک گونه­بندی جامع از شبهات در حاشیه قرار گرفته است. با توجه به این که تقسیم بندی علمی شبهات یکی از لوازم شبهه پژوهی بوده و پیش­نیاز­ی برای پاسخ­دهی روشمند به شبهات محسوب می­شود ضروری است قبل از ارائه هر گونه و دفاع و ردیه بدان پرداخته شود. این مقاله در یک بررسی توصیفی-تحلیلی با مطالعه برخی از گونه­بندی­های ارائه شده در آثار شبهه­پژوهی قرآنی و در نظر گرفتن الگوی شبهات معارضان علیه قرآن، خصوصاً مستشرقان و مسیحیان تبشیری به ارائه یک طرحواره شامل شش نوع کلی شبهات مصادر، شبهات وحیانیت، شبهات استناد به قرآن، شبهات فهم قرآن، شبهات متن و شبهات مربوط به آورندگان وحی اقدام نموده است و به تناسب زیرگونه­ها و مصادیق هر یک نیز بر اساس قواعد گونه­بندی، گزینش و ارائه نموده است. مبنای کلامی در این نوشتار دفاع از قرآن به عنوان کتابی وحیانی و خطا ناپذیر و مبنای علمی، عنصر شباهت در شبهات بوده و تقسیم بندی براساس الگوی هرمی صورت گرفته است. نقطه قوت این طرحواره آن است که شبهات پراکنده را با قرار دادن در دسته­های همگون به صورت گونه­های اصلی و فرعی جمع نموده که خود کمک شایانی به دفع توهم کثرت شبهه خواهد بود.