جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آوا، یکی از عوامل اثرگذار در خلق تصویرهای هنری قرآن کریم است که تناسب عمیق آن با محتوا، رمزگشای دلالات و گزاره‌های متن است و این همسویی آوا (فونتیک) و معنا (سمانتیک)، سطوح معرفتی جدیدی را به روی مخاطب می‌گشاید که با هر تغییر در واج‌ها، هجاها، واژگان و بافت موسیقایی، متغیّرهای معنایی نیز دستخوش تغییر می‌شوند و تصویر جدیدی از طریق این رهیافت‌های صوتی شکل می‌گیرد؛ به همین منظور، تناسب آوایی و محتوایی که در زبان‌شناسی از آن با عنوان «فنوسمانتیک» بحث می‌شود، با استفاده از روش تحلیلی‌توصیفی در حیطه این پژوهش قرآنی قرار گرفته و مطابقت حروف، حرکات، واژگان و ضرب آهنگ آیات سوره سجده با معانی بررسی و مشخص شده است؛ هرکدام از این آواها در سوره سجده به خوبی در نقش خود قرار گرفته‌اند؛ به گونه‌ای که آوا تحت لوای معنا از کوچکترین جزء به کل بافت سرایت می‌کند و یک همپوشانی آوا‌یی و معنایی متناسب با موضوع محوری، نقش تصاویر سوره را برجسته می‌کند.

چندمعنایی واژگانی یکی از مهم‌ترین موضوعات قابل طرح در مطالعات معناشناختی است. در بررسی‌های زبانشناختی نسبت به معانی واژگان همیشه با مفاهیمی مواجه هستیم که متأثر از واحدها و عناصر هم‌نشین خود هستند. این تأثیرپذیری به حدی است که تحلیل معناشناختی واژه را بدون در نظر گرفتن رابطه میان این عناصر ناممکن کرده است. توجه به سیاق و ساختار جمله بعد از ریشه شناسی و سیر تاریخی یک واژه چندمعنایی آن را به خوبی ثابت می‌کند. دستیابی به تفسیر دقیق قرآن کریم که یکی از اهداف بزرگ پژوهش‌های قرآنی محسوب می‌شود، در گرو درک و فهم دقیق واژگان قرآن کریم است. در این پژوهش کارکرد چندمعنایی واژۀ طغیان در قرآن کریم و سیر معنایی این واژه در آیات قرآن کریم بررسی شده‌اند و وجوه متعدد آن در ارتباط با هستۀ مرکزی معنا، تبیین و تأثیر واحدهای هم‌نشین واژه طغیان در معنارسانی این واژه با استناد به کتب تفسیری قرآن کریم بررسی شده اند. این پژوهش نشان می‌دهد واژۀ طغیان وجوه متعددی همچون ضلالت و گمراهی، ظلم، کفر، عصیان و نافرمانی، تکبر، معبودانی غیر از خدا و ... دارد که همۀ این معانی با هستۀ اصلی معنا که تجاوز و عدول از حد اعتدال است، ارتباط مفهومی دارند.