جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اعتقاد به امامت و مهدویت، از باورهای اصولی شیعه است. این آموزه می‌تواند سبک زندگی شیعیان را جهت دهد و اثری کاربردی در زندگی انسان داشته باشد، چرا که هر مکتبی، با توجه به مبانی اعتقادی خود، از تربیت انسان، هدف خاصی را دنبال می‌کند. از طرفی نوع نگرش اعتقادی به مسئله مهدویت، نقش شایانی در ابعاد تربیتی زندگی انسان‌ها دارد. امروزه مسائل مختلف روحی _ روانی، در جامعه شیعیان وجود دارد. از این رو در میان تمام آثار اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و...، بررسی اثر روحی و روانی اعتقاد به مهدویت در اصلاح رفتارهای فردی، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار کاربردی این آموزه، ضرورت می‌یابد. مقاله حاضر با هدف اثبات اثر‌بخشی مهدویت‌باوری را در اصلاح رفتارهای فردی، به روش توصیفی و تحلیلی دنبال می‌کند.لذا امیدبخشی به مؤمنان، ایجاد روحیه استقامت و صبوری، خود‌سازی، معنا‌داری زندگی، هویت‌بخشی و خود‌باوری از کاربردی‌ترین آثار باور این آموزه و اصلاح رفتارهای فردی است.

شيخيۀ باقريه منسوب به ميرزامحمدباقر همداني جندقي هم‌اکنون در برخي از مناطق مرکزي ايران پيرواني دارد. با اين وجود از عقايد و ديدگاه‌ها و آثار اين گروه، منابع مکتوبِ زيادي در دسترس نيست. ازجمله يافته‌هاي پژوهش آن است که ميرزامحمدباقر همداني، در روش پيرو مشرب اخباري‌گري با تفاسير خاص شيح احمد احسائي و سيدکاظم رشتي است، و انديشه‌هاي حاج محمد کريم‌خان کرماني را پذيرفته است؛ اما در مسئلۀ ناطق واحد شيعي، به‌شدت مخالف شيخيه کرمان است و حتي آنها را در اين باب تکفير مي‌کند. اين مکتب، در مسئلۀ معاد قائل است به اینکه در روز قيامت بدن اصلي محشور مي‌شود و بدن عارضي از بين مي‌رود؛ و همچنين معراج پيامبر اسلام(ص) را به‌صورت روحاني پذيرفته است. مکتب شيخيۀ باقريه آل محمد(ص) را واسطۀ فيض خدا در آفرينش جهان مي‌داند و معتقدند که ائمة اطهار(ع) نه آنکه محل مشيت خدا باشند؛ بلکه عين مشيت و اراده او هستند و دليل اين امر را معصوم بودن اهل‌بيت(ع) مي‌دانند. اين ديدگاه يکي از عوامل غلوآميز دانستن شيخيه و تکفير آنها دانسته شده است. ادعاي شيخيه در باب رکن رابع و ناطق واحد يکي از زمينه‌هاي مهم زايش بابيت و بهائيت از درون انديشه شيخيه است. شيخيۀ باقريه با رد نظريه ناطق واحد شيخيۀ کرمان و برائت از بابيت و بهائيت، راه خود را تا حدودي از ساير شيخيه جدا کرده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي، تحليلي و اسنادي به‌ نقد و بررسي آراي کلامي مکتب شيخيۀ باقريه مي‌پردازد.

شیخیه باقریه منسوب به میرزا محمد باقر همدانی جندقی هم‌اکنون در برخی از مناطق مرکزی ایران پیروانی دارد؛ و با این وجود از عقاید و دیدگاه‌ها و آثار این گروه، منابع مکتوبِ زیادی در دسترس نیست. پژوهش حاضر به‌ نقد و بررسی آرای کلامی مکتب شیخیه باقریه، با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و اسنادی می‌پردازد. ازجمله یافته‌های پژوهش آن است که میرزا محمدباقر همدانی، در روش پیرو مشرب اخباری‌گری با تفاسیر خاص شیح احمد احسایی و سید کاظم رشتی است و اندیشه‌های حاج محمد کریم‌خان کرمانی را پذیرفته است اما در مسئله ناطق واحد شیعی به‌شدت مخالف شیخیه کرمان است و حتی آن‌ها را در این باب تکفیر می‌کند. این مکتب، در مسئله معاد قائل به بدن اصلی شده است که در روز قیامت بدن اصلی محشور می‌شود و بدن عارضی از بین می‌رود و هم‌چنین معراج پیامبر اسلام(ص) را به صورت روحانی پذیرفته است . مکتب شیخیه باقریه آل محمد را واسطه فیض خدا در آفرینش جهان می‌داند و معتقدند که ائمه اطهار نه آن‌که محل مشیت خدا باشند، بلکه عین مشیت و اراده او هستند و دلیل این امر را معصوم بودن اهل‌بیت می‌دانند. این دیدگاه یکی از عوامل غلوآمیز دانستن شیخیه و تکفیر آنها دانسته شده است. ادعای شیخیه در باب رکن رابع و ناطق واحد یکی از زمینه‌های مهم زایش بابیت و بهائیت از درون اندیشه شیخیه است. شیخیه باقریه با رد نظریه ناطق واحد شیخیه کرمان و برائت از بابیت و بهائیت، راه خود را تا حدودی از سایر شیخیه جدا کرده است.