جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

يکي از ارکان اديان شرقي و در برخي از فرقه‌هاي اديان غربي (همانند کابالا) آموزه «تناسخ» است، به معناي «باور به تولد مکرر انسان يا هر موجود زنده». از جمله اعتقادات ضروري در مذهب تشيع نیز آموزه «رجعت» در عصر ظهور است. گاهي گمان مي‌شود که اين دو آموزه يک منشأ دارند و اعتقاد به رجعت از اديان ديگر به مسلمانان سرايت کرده است. اين مقاله به روش تطبيقي به تحليل مباني و لوازم دو آموزه مزبور مي‌پردازد. اگرچه اين مسئله ابعاد گوناگونی دارد، اما مقصود اصلي مقاله پيش‌روي بررسي شباهت‌ها و تفاوت‌هاي اين دو آموزه است. اين دو آموزه هر دو بر جاودانگي و بقاي روح و زندگي پس از مرگ تأکيد مي‌کنند، اما به لحاظ ارکان و اهداف با هم متفاوتند؛ زيرا جاودانگي در تناسخ، هم دنيوي است و هم همگاني، برخلاف رجعت به معناي خاص که عموميت ندارد. همچنین رجعت براي پاداش و عقاب نيست، بلکه براي اتمام حجت است، برخلاف تناسخ که ـ به فرض قبول ـ براي استکمال نفس انسان خواهد بود.