جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از دیر باز مسئله «اراده آزاد» یکی از مباحث مهم در میان اندیشمندان بوده است. امروزه با پیشرفت علوم عصب‌شناسی، دانشمندان این رشته سعی کرده‌اند با رویکرد تجربی به تبیین این مسئله بپردازند. از این رو،‌ بنجامین لیبت و همکارانش با مطالعات آزمایشگاهی بر روی آزمودنی‌ها تحلیل نوینی از فرآیند شکل گیری ‌کنش اختیاری ارائه داده‌اند. آنها با بررسی زمان‌های تغییر نوسانات الکتریکی در مغز، «اراده آگاهانه» و تحریک ماهیچه کشف کرده‌اند که «پتانسیل آمادگی» حدود 400 میلی‌ثانیه پیش از زمان آگاهی از اراده، شروع به تغییرات آهسته کرده و همین سبب اراده فرد به کنش می‌شود. از این رو،‌ لیبت نتیجه گرفته «فرآیند مغزی نا‌آگاهانه، منشأ اراده آگاهانه و کنش اختیاری است». پتانسیل آمادگی پیشین، نوعی چالش برای دیدگاه‌های دوگانه‌انگاری و علیت ذهنی به حساب می آید. از این رو، در این مقاله با مبانی علم‌النفس حکمت متعالیه، به بررسی یافته‌های آزمایش بنجامین لیبت پرادختیم. و با سه تحلیل عقلی شکل‌گیری فرآیند اراده، اقسام فاعلیت نفس و مراتب مادی- مجرد اراده ‌ نظریه بنجامین لیبت را مورد کاوش قرار دادیم.