جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لوکمان دین را نظامی معنایی تعریف می­کند که انسان را از ماهیت بیولوژیک خود فراتر برده و به کنش‌گر صحنه­ی اجتماعی تبدیل می­کند. از آنجاکه درک مبانی فلسفی علم برای فهم و تفسیر دقیق نظریه­ها و نتایج پژوهش مهم است و بنیان اندیشه­ی محقق و میزان انسجام نظریه او را روشن می‌کند، در نوشتار حاضر مبانی هستی‌شناختی، معرفت­شناختی و روش­شناختی این تعریف بررسی شده است. لوکمان در هستی­شناسی موضعی بینابین دارد؛ در این­که دین در رابطه‌ بیناذهنی افراد به وجود می­آید برساخت­گرا و در این­که به عنوان نهاد، قدرت کنترل اجتماعی دارد واقع‌گرا به نظر می‌رسد. او در معرفت‌شناسی و روش­شناسی، برساخت‌گرا است و معتقد است پدیدارشناسی رهیافتی است­که می­تواند چارچوبی برای درک مفاهیم و اندازه‌گیری واقعیت اجتماعی از موضع برساخت­گرا به دست بدهد اما در روش­ میان جامعه­شناسی به عنوان علم و پدیدارشناسی به عنوان فلسفه تمایز می­نهد و پدیدارشناسی را هم­چون زمینه نظری برای اندیشه خویش به کار می­گیرد.

در شرایطی که نوعی تغییر بنیادین در جهان‌نگری انسان مدرن در حال روی دادن است، نظریه‌های جامعه‌شناسی و اصل جامعه‌شناسی اثباتی، نیازمند تجدیدنظر می‎نماید؛ نوعی تجدید اصولی در فلسفه‌ی علوم اجتماعی و پیوند دادن این تجدیدنظر که با دستاوردهای جامعه‌شناسی تجربی ممکن می‎شود.