جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چگونگی رابطۀ میان انسان و خداوند یکی از دغدغه‌های مهم فلسفی، کلامی و عرفانی در جهان اسلام بوده­است. فیلسوفان، متکلمان و عرفای مسلمان با توجه به رهنمودهای قرآن در این زمینه و نیز رویکردهای عقلانی خویش و تأثیرپذیری‌شان از برخی از اندیشه‌های فلسفه‌یونانی، کوشیده‌اند تا هریک به‌گونه‌ای متمایز و درعین‌حال بدون تعارض این رابطه را تبیین کنند. پژوهش کنونی به بررسی آرای دو اندیشمند برجسته از جریان‌های مذکور می‌پردازد. ابن‌سینا به نمایندگی از فیلسوفان مسلمان این رابطه را با الگوی عشق و ادراکات عقلی تبیین می‌کند و معتقد است آدمی با شهود و حب و کشش خویش به‌سوی خداوند، به مقامی می‌رسد که می‌تواند لذتی هم پای لذتِ فرشتگان کسب نماید. غزالی به‌ عنوان صوفی و عارف، رابطه میان انسان و خدا را در الگوی فنا و نابودیِ عرفانی و در چارچوب وحدت با خداوند تبیین می‌نماید. این رویکردهای دوگانه فلسفی و عرفانی دارای پیش‌فرض‌های هستی­شناختی، انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و الهیاتی هستند.

یکی از ژرف ترین هدف های مذهب، آشکار ساختن رابطه میان انسان و خداوند است. در دین اسلام، تبیین و تفسیرهای متفاوتی از رابطه میان انسان و خداوند ارائه شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا سه روش متفاوت از سوی سه تن از متفکران عقل گرای سدههای چهار تا پنجمهجری تبیین و بررسی گردد. رویکردفکری ابن سینا، غزالی و عبدالجبار سه متفکر در سه حوزه فکری(فلسفه، عرفان و کلام اسلامی) در این تحقیق مورد بررسی واقع شده است.