جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امام خمینى رحمه‏الله ، انقلابى را در سال 1357 به پیروزى رساند و در پى آن، رژیمى کهن و منفور را ساقط و نظامى جدید و مردمى را روى کار آورد و بحرانهاى پس از آن را نیز بخوبى اداره کرد، اما چگونه؟ قبل از این‏که به چگونگى این موفقیت و راز این پیروزى بپردازیم، دو سؤال پیش روى داریم: او کیست؟ و انقلاب اسلامى چیست؟ به دیگر بیان، او چگونه زیست؟ و انقلاب، چرا روى داد؟ در پاسخ به این دو سؤال، نخست، شمه‏اى از زندگى امام را مى‏کاویم، سپس عوامل پیروزى انقلاب اسلامى را بازگو مى‏کنیم.

جهانى‏شدن یا در حقیقت جهانى‏سازى،(2) مفهوم مشهور دهه 1990 به بعد، و اندیشه‏اى کلیدى است که به کمک آن، جامعه بشرى در هزاره سوم قابل درک خواهد بود. با این وصف، بخش اعظم بحثهاى انجام گرفته درباره جهانى شدن، جنبه‏اى کاملاً انتزاعى داشته و از شفافیت و وضوح لازم برخوردار نیست، ولى نویسندگان مى‏کوشند از برخورد انتزاعى و غیر شفاف با مقوله جهانى شدن و جهان سوم بپرهیزند و به پدیده‏هاى عینى‏تر در این رابطه بپردازند.

این نوشتار، نخست، تعاریفى از مشارکت سیاسى ارائه مى‏کند. آن‏گاه، بسترهاى شکل‏گیرى مشارکت سیاسى در دو عرصه نظر و عمل (تاریخى) را به بحث گذاشته و سرانجام، راه‏هاى تداوم مشارکت سیاسى را پى مى‏گیرد.

این مقاله، چکیده‏اى است از گزارشى که بنیاد پژوهشى هریتیج در 29 آگوست 2003 مطابق با 7 شهریور 1382 تهیه و در مطبوعات آمریکا، به قلم دکتر آریل کوهن، به چاپ رسانده است. این گزارش اطلاعات تازه‏اى از چگونگى تأسیس، هدف‏ها، ساختار، اعتقادات، میزان نفوذ، گستره فعالیت و. . . حزب تحریر اسلامى ارائه مى‏کند، و سرانجام خطراتى که این حزب براى منافع آمریکا، به ویژه در آسیاى مرکزى (زادگاه حزب) دارد، را تشریح، و رهنمودهایى را براى مقابله با حزب، در اختیار مقامات کاخ سفید قرار مى‏دهد.

تعامل یا تعارض تلقى معنوى و پیشرفت صنعتى انسان جدید، یکى از چالشهاى قرنهاى اخیر است. پیچیدگى این مسأله، ناشى از پررمز و راز بودن خود انسان است. تردیدى نیست که با ارتقاى صنعت جهان، معنویت جهانیان رو به افول نهاد. این که چرا علم جدید، چنین ثمره‏اى در پى داشت و زیربناى فکرى آنچه بود، باید به طور دقیق بررسى شود. در کتابى که در این نوشتار خلاصه و ارزیابى شده، این فرآیند و برآیند آن مورد کاوش قرار گرفته است. کتاب ماجراى معنویت در دوران جدید از گالیله تا فروید، فرایند حذف معنویت در جوامع غربى را از دیرباز مورد بررسى قرار داده است. شهریار زمانى در این کتاب، با بیان نظریات بزرگان مغرب زمین، دلیل بى‏ارتباطى غرب امروز با خدا را مرحله به مرحله توضیح مى‏دهد، و از هر مقطع زمانى بعد از قرن وسطى، در این باره، نتیجه‏گیرى خاص به عمل مى‏آورد. روند این بررسى در کلیات، ضربه کیهانى، ضربه فلسفى، ضربه زیست‏شناسى و ضربه روان‏شناسى به شرح زیر، خلاصه شده است.

مقاله حاضر مى‏کوشد، به شبهه‏اى که برخى درباره غیرمبارز و غیرانقلابى بودن شهید مطهرى مطرح کرده و مى‏کنند، پاسخ دهد . البته آیت‏الله مشکینى به آن پاسخ کوتاه و کلى داده‏اند، ولى ما بر آنیم پاسخى مفصلتر بر پایه خاطراتى که از مبارزان برجاى مانده است، ارائه دهیم . آیت‏الله مشکینى در این باره گفته‏اند: یکى از اشکالاتى که بعضیها مى‏گیرند، این است که مى‏گویند ایشان (شهید مطهرى) در مبارزات شرکت نکردند، در صورتى که ایشان از همان اول با آیت‏الله خمینى هماهنگ و هم‏صدا بودند و روابطشان با ایشان برقرار بود و کارهاى سرى مى‏کردند . وقتى که امام در نجف بودند، با ایشان روابط داشتند . وقتى هم که امام در پاریس بودند، ایشان به دیدن آیت الله خمینى مى‏رفتند . در پانزده خرداد 42 وقتى آیت‏الله خمینى را بازداشت کردند، ایشان هم از کسانى بودند که بازداشت‏شدند . (2)

این نوشتار، پاسخى است به این پرسش که جهانى سازى چه آثار زیان‏بارى بر ایران و جهان سوم دارد؟ به‏کارگیرى واژه جهانى‏سازى به جاى واژه جهانى‏شدن به آن دلیل است که نگارنده، همگام با بسیارى از نویسندگان، دانشمندان و نظریه‏پردازان، جهانى شدن را یک «پروژه» و نه یک «پروسه» مى‏بیند که به صورت آشکار و بیشتر به شکل پنهان، مدیریت و هدایت مى‏شود. بر پایه این برداشت، مى‏توان جهانى‏شدن را جهانى‏سازى یا جهانى‏شدن پروژه‏اى نامید و تعریف کرد. از این رو، این نوشتار بر دو فرضیّه زیر استوار است: 1 - جهانى‏شدن یک پروژه است، و به این جهت، مى‏توان آن را جهانى‏سازى هم نامید؛ 2 - به دلیل پروژه‏اى بودن جهانى‏شدن، جهانى‏سازى بیش از آن که آثار مثبت به دنبال آورد، حامل زیانهاى بى شمارى به ویژه براى ایران است.

مدرنیسم، مانند هر تحول دامنه‏دار دیگرى، داراى زوایاى گوناگون است. اما قبل از نقد و بررسى هر بعد آن، باید به ریشه‏یابى تاریخى مدرنیسم پرداخت و بدون شناخت کافى از پیشینه آن، از داورى خوددارى کرد. تحولات مدرنیسم در بستر زمان، ما را در فهم دقیق آن یارى مى‏کند. جریانهاى فکرى اى که از مدرنیسم سرچشمه گرفته‏اند را نیز نباید از نظر دور داشت. کتاب یاد شده به روند پیدایش مدرنیسم، رشد آن و ایدئولوژیهایى که از آن تفکر، نشأت گرفته‏اند، مى‏پردازد.

در همه فرهنگها و تمدنها، موضوع اقتصاد به چشم مى‏خورد که بیانگر اهمیت این امر است. تأمین معاش، از یک طرف با ساحت معنوى بشر ارتباط دارد و از طرف دیگر با حقوق سایر افراد. به همین جهت، هم مکاتب الهى و هم مکاتب انسانى، به این مسأله پرداخته‏اند. در کتابى که خلاصه آن را پیش‏رو داریم، مقایسه‏اى بین اقتصاد اسلامى و لیبرالیستى، صورت گرفته است.