جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبانی نظری عرفان عاشقانه، ابعادی معرفتی است که به شناخت حقیقت و جایگاه عشق، به‌عنوان مقوله‌ای هستی‌شناختی می‌پردازد و نتیجة آن، در راستای سیر و سلوکی که محوریت آن بر عشق است، افزایش معرفت به حقانیت هستی است. يكي از آثاری که می‌توان عرفان عاشقانه را در محدودة وسیعی از آن مشاهده کرد، کتاب بهگود گیتاست. از آنجا که اين اثر تلفیقی از عقايد ودايی، تعالیم اوپانیشادی و مفهوم یوگاست و نیز تحت تأثیر هجوم عقايد و باورهای آریايی به سرزمینشان قرار گرفته است؛ بااين‌حال می‌توان رگه‌هایی از عرفان عاشقانة اسلامی را به‌نیکی در آن مشاهده کرد. در این مقاله به تطبیق عرفانه‌های عاشقانة این کتاب و لمعات عراقی (از کتب عرفان عاشقانه) پرداخته شده است. با عنایت به بررسی صورت‌گرفته، افزون بر تشابهاتی که می‌توان ميان این دو اثر در باب مؤلفه‌ها و مشخصه‌های مراتب سیر و سلوک (طلب، عشق و...) مشاهده کرد، تمایزاتی نيز ديده مي‌شود؛ همچون عدم رسیدن به بقای بالله (ایشوره) و تنها خلاصی پوروشه از اسارت جسم بر اساس مکتب يوگه؛ نمادين بودن براهمن و موکشه از حضرت حق و وحدت وجود با آن و...؛ و نیز جایگاه عشق و راه‌های رسیدن به آن و چگونگی و بررسی راهکارهای آن.