جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توضیح کتاب: کتاب حاضر دربردارنده خلاصه و چکیده‌ای از نظریات چهارده متفکر مسلمان است. هدف از گردآوری این مجموعه، ارتقای سطح دانش و افزایش مرتبه آگاهی از آنچه که متفکران دیگر گفته‌اند، بوده است. ابونصر محمد فارابی، ابوریحان بیرونی، محمد بن خلدون، سیدجمال‌الدین اسدآبادی، محمد عبده، محمد اقبال لاهوری، مهدی بازرگان، مرتضی مطهری، علی شریعتی و ...، از جمله متفکرانی هستند که در این اثر بدان‌ها پرداخته شده است.

یکی از مباحث مهم در رابطه با نظام اجتماعی توجه به عوامل همبستگی اجتماعی است. در این مقاله تحلیل نظام همبستگی در اندیشه حکومتی امام علیj و مقایسه آن با نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم مدنظر است. امام علی علیه السلام در سال 36ق با رجوع قاطبه مردم، زمام حکومت را در شرایطی عهده‌دار شد که نظام اجتماعی از هم گسیخته و چنددستگی در آن حکمفرما بود. ازاین‌رو از ضروری‌ترین امور، ایجاد همبستگی در سطوح مختلف جامعه به نظر می‌رسید. نحوۀ ایجاد همبستگی در سیره امام علیj و مطاوی نهج‌البلاغه مشهود است. امام علی علیه السلام کوشید با ایجاد و بازتعریف و سازمان‌دهی مفاهیمی چون: جامعه، حقوق، انسان، عدالت، سیاست، امت و امت واحده جهت‌بخشی نوینی در همبستگی ایجاد کند. در میان نظریه‌پردازان جامعه‌شناسی، امیل دورکیم نخستین کسی است که نظریه همبستگی و نقش آن در جامعه را مورد مطالعه قرارداد و چارچوبی نظری برای آن مطرح نمود. در این پژوهش که به شیوه تحلیلی – اسنادی صورت گرفته، مشخص شد، با توجه به مباحث مطروحه هرچند اختلافاتی از جنبه‌های نظری میان اندیشه‌های امام علیj و امیل دورکیم وجود دارد، اما در بعد همبستگی، شاخص‌های مشترک وجود دارد؛ شاخص اصلی تفاوت این است که امام علی علیه السلام در جایگاه حاکم کوشید جامعه عصر خود را به سمت همبستگی ارگانیک ارتقا بخشد. همچنین توجه به تقسیم کار اجتماعی نیز مد نظر است. در اندیشۀ امام علی علیه السلام ارزش‌های اسلامی به‌ویژه مفهوم عدالت همواره معنادار بوده و بر اساس آن نوعی همبستگی در جامعه شکل می‌گیرد. در منظر دورکیم وجدان جمعی است که می‌تواند منجر به همبستگی اجتماعی شود.