جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحول و تکامل همواره در نسبت یک مبدأ و مقصد معنا می‌یابد؛ یعنی باید از جایی شروع کرد و به جایی رسید و در سراسر این فرایند مراحل پیشین باید پشتوانۀ مراحل پسین قرار گیرند. این بدین معناست که تولید علم دینی را باید «فرایندی» دید و همواره آن را با تکیه بر تراث پیشین علوم اسلامی به جلو برد؛ ازاین‌رو، در این مقاله، نویسندگان با توجه به تجربه‌های‌ خود در این حوزه فرایندی چهارمرحله‌ای را برای تحقق تحول در علوم انسانی مطرح کرده‌اند که به‌‌زعم آن‌ها می‌تواند مسیری روشن و کارآمد به‌حساب آید. این فرایند از شناخت نظام‌مند و مبنادار ادبیات علمی موجود آغاز می‌شود و در ابتدا با تغییر ظاهری در چهرۀ علم و پالایش آن از موارد قطعی مخالفت با دین، به‌صورت کوتاه‌مدت در حل مسائل جامعه مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. در مرحلۀ بعد، ضمن طبقه‌بندی علوم و توجه به نظام نظریه‌ها، شرایط را برای نقد جامع نظریه‌های غربی به‌صورت نظام‌مند و مؤثر فراهم می‌کند و به‌صورت بخشی به تولید نظریه‌های جدید اسلامی می‌پردازد. در مرحلۀ نهایی هم به‌صورت بنیادین، فراگیر و منسجم موضوع پیدایش علوم را مطرح می‌کند. نوشتار پیش رو، با روش توصیفی‌اکتشافی صورت گرفته و ازنظر هدف کاربردی است.