جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صدقه بر محمد(ص) و خاندان او روا نیست. این سخن منسوب به پیامبر(ص) است. دستور پرداخت صدقات یا همان زکات در سال نهم هجری صادر شد و پیامبر(ص) مأموران خود را برای دریافت آن به­سوی اعراب تازه­مسلمان اعزام و هم­زمان صدقه را هم بر بنی‌هاشم ممنوع کرد. این گزارش که وثاقت تاریخی دارد، در فقه و کلام مسلمانان بازتابی گسترده و درازدامن یافته و تا امروز ادامه پیدا کرده‌است. درباره صدور این ممنوعیت سه علت عرضه شده‌­‌است: فضیلت بنی‌هاشم، بی‌نیازی آنان از صدقات به‌­­سبب دریافت خمس، و ناپاکی اموال صدقه. اما یکایک این نظرات با ابهاماتی روبه‌رویند و با سیره پیامبر(ص) نیز سازگاری ندارند. نویسنده این مقاله با شیوه تبیین تاریخی، ممنوعیت صدقات بر بنی‌هاشم را واکاوی کرده و به این نتیجه رسیده­ که مؤلفه‌های تاریخی و فرهنگی زیست­جهان اعراب در عصر نزول، از جمله ناخوشایندی و کراهتی که نسبت به پرداخت صدقات و زکات داشتند، علت صدور چنین ممنوعیتی از جانب رسول خدا بوده‌­­‌است.